Boerderij

belangrijkste woonhuizen van boeren en hun familie, gekoppeld aan hun boerderij
(Doorverwezen vanaf Landhoeve)
Voor het gelijknamige weekblad, zie Boerderij (weekblad).

Een boerderij, hoeve of hofstede is de woning annex bedrijfsruimte van een agrarisch bedrijf. Vaak wordt met een boerderij ook het complete bedrijf van een boer bedoeld, inclusief woonhuis, erf, weiland, bouwland, stallen en schuren.

Kop-hals-rompboerderij, eind jaren veertig
Een boerderij in Rouveen
Boerderij in Oxford, Ohio, 1914
Modern landbouwbedrijf in Dülmen, Nordrhein-Westfalen

Benamingen

bewerken

In verschillende delen van Nederland/Vlaanderen heeft een boerderij soms een afwijkende naam of aanduiding:

  • Heerd (met name in Groningen)
  • Pleats (Friesland) of ploats (Groningen)
  • Zathe of erve (Oost-Nederland)
  • Hof of boerenhofstee (in Zeeland en West-Vlaanderen)
  • Hoeve (in verschillende delen van Nederland)
  • Keuterij (een kleine boerderij)
  • Uithof, een kloosterboerderij, in Groningen voorwerk genoemd

Een ontginningsboerderij is een boerderij van waaruit woeste gronden werden ontgonnen, dat wil zeggen de grond werd voor landbouw (akkerbouw) geschikt gemaakt. Om de grond te ontginnen was het nodig bomen te kappen, natte gronden droog te leggen (bedijken, water onttrekken) of droge zandgronden vochtiger en vruchtbaarder te maken.

Een proefboerderij is een instelling waar met nieuwe landbouwtechnieken wordt geëxperimenteerd. Een modelboerderij is een bedrijf dat door het gebruik van nieuwe technieken een voorbeeldfunctie heeft voor zijn omgeving. Een kinderboerderij is geen boerderij in strikte zin, maar een plaats waar dieren gehouden worden die kinderen aanspreken en die door kinderen kunnen worden geaaid.

Langzaamaan verdwijnen de oude boerderijen van het platteland, niet alleen in Nederland en België, ook elders in Europa. Na de Tweede Wereldoorlog veranderde de bedrijfsvoering, waardoor men andere eisen aan de gebouwen ging stellen. In Oost-Europa werden de middelgrote en grote landbouwbedrijven genationaliseerd en omgezet in grootschalige agrarische ondernemingen.

Zie ook

bewerken

Literatuur

bewerken
  • P.J. van Cruyningen et al., Het boerderijenboek, Zwolle 2003 (uitgegeven in samenwerking met de Stichting Historisch Boerderij-Onderzoek)
  • Ben Kooij, Judith Toebast (red.), Het grote boerderijen boek, Zwolle 2013 (uitgegeven in samenwerking met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)
  • R. Verweij, Een toekomst voor boerderijen. Handreiking voor de herbestemming en verbouwing van monumentale boerderijen, Amstersfoort: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed 2010
bewerken
Op andere Wikimedia-projecten