Roerstaartzeeslangen
Roerstaartzeeslangen[1] (Hydrophis) zijn een geslacht van slangen die behoren tot de familie koraalslangachtigen (Elapidae) en de onderfamilie zeeslangen (Hydrophiinae).
| Roerstaartzeeslangen | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||
| Hydrophis major, exemplaar uit Nieuw-Caledonië. | |||||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Geslacht | |||||||||||||||||
| Hydrophis Latreille, 1801 | |||||||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||||||
Roerstaartzeeslangen op  Wikispecies
| |||||||||||||||||
| (en) World Register of Marine Species | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Naam en indeling
bewerkenDe wetenschappelijke naam van de groep werd voor het eerst voorgesteld door Latreille in 1801. Er zijn 50 soorten, inclusief de pas in 2012 beschreven soort Hydrophis donaldi.[2] Veel soorten werden vroeger in andere geslachten geplaatst, zoals Anguis, Hydrus, Pelamis, Pelamydrus, Enhydrina, Disteira, Leioselasma, Aturia, Distira, Kolpophis en Chitulia. In veel literatuur worden hierdoor de verouderde namen gebruikt, de zeeslang Hydrophis annandalei bijvoorbeeld behoorde tot 2014 tot het niet meer erkende geslacht Kolpophis.[3]
De wetenschappelijke geslachtsnaam Hydrophis betekent vrij vertaald 'waterslang'; hydro = water en ophis = slang.
Uiterlijke kenmerken
bewerkenDe slangen bereiken een lichaamslengte tot ongeveer een meter, sommige soorten worden groter zoals Hydrophis kingii, die bijna twee meter lang wordt. De kop is goed te onderscheiden van het lichaam door de aanwezigheid van een duidelijke insnoering. De ogen zijn relatief klein en hebben een ronde pupil. Het aantal rijen schubben in de lengte op het midden van het lichaam verschilt per soort en kan overlappen. De soort Hydrophis curtus heeft bijvoorbeeld 23 tot 45 schubben op het midden van de rug, de soort Hydrophis elegans 37 tot 49 en Hydrophis ocellatus heeft 39 tot 59 schubbenrijen.[4]
De soorten vertonen een grote variatie in lichaamsvorm en kleur. Veel soorten hebben een lichte kleur met zwarte dwarsbanden maar er zijn ook uniform gekleurde soorten. De staart is altijd sterk zijwaarts afgeplat. De buikschubben zijn nauwelijks groter dan die aan de rugzijde, ze zijn soms gepaard. De lichaamsvorm varieert van cilindrisch tot torpedo-vormig, waarbij het voorste deel van het lichaam dun is en het achterste deel gespierd en veel dikker. Degelijke soorten jagen vaak op aalachtige vissen en kunnen door het dunne voorlichaam makkelijk in rotsspleten jagen.
Levenswijze
bewerkenVan alle soorten komt een groot deel uitsluitend voor in de zee, een aantal soorten komt daarnaast ook voor in zoet water. Van de 44 soorten die door de IUCN zijn geëvalueerd komen elf soorten uitsluitend in zoetwater voor. De samengedrukte zeeslang(Hydrophis platurus) is de enige vertegenwoordiger- en tevens de enige slang- die op volle zee kan worden aangetroffen. Op het menu staan vooral vissen, sommige soorten zijn gespecialiseerd in het vangen van langwerpige vissen als aalachtigen, een voorbeeld is Hydrophis macdowelli.[4]
Alle soorten zijn giftig en moeten worden beschouwd als gevaarlijk voor mensen.
Verspreiding en habitat
bewerkenDe soorten komen voor in de tropische en subtropische kustwateren van de Grote Oceaan , Indische Oceaan, Zuid-Chinese Zee, Perzische Golf, Golf van Bengalen, Straat van Taiwan, Golf van Thailand en de Japanse Zee.[2] Zie voor het exacte verspreidingsgebied de soortentabel onderaan.
Beschermingsstatus
bewerkenDoor de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is aan 44 soorten een beschermingsstatus toegewezen. Van deze slangen worden er 23 beschouwd als 'veilig' (Least Concern of LC), 19 als 'onzeker' (Data Deficient of DD), een soort als 'kwetsbaar' (Vulnerable of VU) en een soort als 'gevoelig' (Near Threatened of NT).[5]
Soorten
bewerkenHet geslacht omvat de volgende soorten, met de auteur en het verspreidingsgebied.
Bronvermelding
bewerkenReferenties
- ↑ Grzimek, Bernhard (1971). Het Leven Der Dieren Deel VI: Reptielen. Kindler Verlag AG, Pagina 525. ISBN 90 274 8626 3.
- ↑ a b The Reptile Database - Peter Uetz & Jakob Hallermann, Hydrophis.
- ↑ The Reptile Database - Peter Uetz & Jakob Hallermann, Hydrophis annandalei.
- ↑ a b Steve K. Wilson (2015). The Reptiles of Queensland. Reed New Holland Publishers, Pagina 278 - 283. ISBN 9781921517488.
- ↑ International Union for Conservation of Nature and Natural Resources - Red List, Hydrophis - IUCN Red List.
Bronnen
- (en) – Steve K. Wilson - A Fied Guide to The Reptiles of Queensland (2015) – Pagina 278 - 283 – Reed New Holland Publishers – ISBN 9781921517488
- (en) – Peter Uetz & Jakob Hallermann - The Reptile Database - Hydrophis - Website Geconsulteerd 16 mei 2021
