Lijst van romaanse bouwwerken in België
Wikimedia-lijst
Dit is een lijst van romaanse bouwwerken en belangrijke romaanse restanten per provincie.
Antwerpen
bewerken| Plaatsnaam | Object | Romaans | Bijzonderheden | Afbeelding |
|---|---|---|---|---|
| Antwerpen | Steen | muurresten in Doornikse blauwe kalksteen ter hoogte van de kelderverdieping | Oorspronkelijk het poortgebouw van een veel grotere fortificatie. Buiten het Steen zijn nabij het Vleeshuis nog resten van de oude ringmuur te vinden | 
|
| Bornem | Kerk van Onze-Lieve-Vrouw & Sint-Leodegarius | crypte | 
| |
| Kontich | Decanale Sint-Martinuskerk | toren | 
| |
| Lier | Sint-Pieterskapel | grotendeels reconstructie uit 1925 | 
| |
| Muizen | Sint-Lambertuskerk | Toren | De kern van de toren is een overblijfsel van een pre-Romaanse centraalbouw. De kerk zelf is verwoest tijdens WOII | 
|
| Postel | Abdijkerk | schip en koor | 
|
Brussel
bewerken| Plaatsnaam | Object | Romaans | Bijzonderheden | Afbeelding |
|---|---|---|---|---|
| Brussel | Resten van de eerste stadsmuur | Verschillende muurresten en torens | 
| |
| Brussel | Kapellekerk | Transept en resten van de Transepttoren | Koor in romanogotische overgangsstijl | 
|
| Oudergem | St-Annakapel | Geheel | 
| |
| Sint-Lambrechts-Woluwe | Sint-Lambertuskerk | kerktoren en zijbeuk | later uitgebreid in neoromaanse stijl | .JPG)
|
Henegouwen
bewerken| Plaatsnaam | Object | Romaans | Bijzonderheden | Afbeelding |
|---|---|---|---|---|
| Ath | Burbant toren | geheel | Een dergelijke donjon naar Normandisch model is uniek in België | 
|
| Anderlues | Sint-Medard | Toren | .JPG)
| |
| Aubechies | Sint-Gerykerk | geheel | 
| |
| Blaton | Allerheiligenkerk | toren, schip en transept | koor in neoromaanse stijl | 
|
| Chièvres | Sint-Janskapel | geheel | 
| |
| Chapelle de la Ladrerie | geheel | 
| ||
| Doornik | Onze-Lieve-Vrouwekathedraal | schip, torens en transept | 
| |
| Sint-Kwintenkerk | Grotendeels reconstructie in Schelderomaanse stijl | 
| ||
| Sint-Brixiuskerk | vieringtoren, onderbouw westtoren en muurwerk schip | 
| ||
| Romaanse woonhuizen | Woonhuizen op de Rue Barre-Saint-Brice 12 en 14 | .JPG)
| ||
| Dottenijs | Oude dorpskerk | Toren | De kerk is in 1913 op de toren na afgebroken | 
|
| Ere | Sint-Amanduskerk | Schip | Het schip van de oude kerk vormt nu het koor van de huidige. Het koor van de oude kerk is nu de sacristie | |
| Esquelmes | Sint-Eleuthèrekerk | geheel | 
| |
| Fauburg-de-Lille | Chapelle de la Ladrerie du Val d'Orcq | geheel | ||
| Frasnes-lez-Gosselies | Onze-lieve-vrouwekapel | |||
| Horrues | Sint-Martinuskerk | Geheel | .jpg)
| |
| Jumet | Onze-Lieve-Vrouw van Heigne kapel | geheel | Huidige gebouw is een overblijfsel van het koor en transept van een oorspronkelijk veel grotere kerk | 
|
| La Louvière | Kerk Saint-Vaast | geheel | 
| |
| Lessines | Sint-Pieterskerk | Delen van het schip | In het schip zijn nog dichtgemetselde romaanse raamopeningen te zien | 
|
| Lobbes | Sint-Ursmerkerk | schip, toren en koor | 
| |
| Silly | Sint-Amanduskerk te Hellebecq | Geheel | .JPG)
| |
| Pecq | Sint-Martinuskerk | Resten van Romaanse zaalkerk in de onderbouw van de huidige gotische kerk | .JPG)
| |
| Wannebeek | Saint Légerkerk | Deel van schip en westgevel | ||
| Zinnik | Sint-Vincentiuskerk | Geheel | De kerk heeft een rijke barokke aankleding gekend, die helaas verloren gegaan is in restauratiewoede. In het koor is het barokke interieur nog te zien | 
|
Limburg
bewerken| Plaatsnaam | Object | Romaans | Bijzonderheden | Afbeelding |
|---|---|---|---|---|
| Aldeneik | Sint-Annakerk | De westwerkachtige toren is grotendeels een 19e-eeuwse creatie | 
| |
| Borgloon | Sint-Odulfuskerk | deel schip | _-_Speelhof.JPG)
| |
| Hospitaal- en begijnhofkapel | deel schip en koor | Zijbeuken later gesloopt | 
| |
| Brustem | Sint Eucheriuskapel | koor | Zeer zwaar gerestaureerd | 
|
| Torenburcht | Resten van de achtzijdige donjon | 
| ||
| Gingelom | Onze-Lieve-Vrouw van Klein-Jeukkapel | Geheel | Zeer verwaarloosd. Toren en zijbeuken in voorgaande eeuwen ingestort of gesloopt. | 
|
| Gingelom | Sint Martinuskerk te Montenaken | Toren | 
| |
| Groot-Loon | Sint-Servatiuskerk | onderbouw toren en schip | 
| |
| Hasselt | Sint-Quintinuskathedraal | onderbouw toren | ||
| Kortessem | Sint-Pieterskerk | middenschip en toren | 
| |
| Sint-Agapituskerk te Vliermaal | Toren | 
| ||
| Neerglabbeek | Sint-Hubertuskerk | toren | 
| |
| Sint-Truiden | Abdijkerk Sint-Trudo | toren en crypte | 
| |
| Sint-Pieterskerk | 
| |||
| Sint-Gangulfuskerk | Geheel | 
| ||
| Tongeren | Onze-Lieve-Vrouwebasiliek | kloostergang | .jpg)
| |
| Sint-Martinuskerk te Berg | Toren, schip, en onderbouw van de transeptarmen | .jpg)
| ||
| Wintershoven | Sint-Pietersbandenkerk | toren en Schip | 
| |
| Zepperen | Sint-Genovevakerk | toren | 
|
Luik
bewerken| Plaatsnaam | Object | Romaans | Bijzonderheden | Afbeelding |
|---|---|---|---|---|
| Amay | Collegiale kerk van Sint-Joris en Sint-Oda | Westwerk en deel schip | 
| |
| Warouxtoren | woontoren 12e eeuw | 
| ||
| Avernas-le-Bauduin | Maria-Hemelvaartkerk | Toren | 
| |
| Fexhe-le-Haut-Clocher | Sint-Johannes de Doperkerk | Geheel | ||
| Herstal | Sint-Oremuskapel | 
| ||
| Lincent | Sint Pieterskerk | Ruïne van toren en schip | 
| |
| Luik | Sint-Bartholomeüskerk | Geheel | Later zijn er extra zijbeuken bijgeplaatst en is het interieur omgebouwd in een barokke stijl. Recentelijk hebben de romaanse delen van het exterieur een historiserende verflaag gekregen. | 
|
| Sint-Deniskerk | Westwerk en schip | 
| ||
| Sint-Johannes Evangelistkerk | Enkel het westwerk | De centraalbouw is een barokke constructie op het oorspronkelijke grondplan. | 
| |
| Sint-Jacobuskerk | Resten van het Westwerk | 
| ||
| Minderbroedersklooster | Romaanse bouwdelen in het pandhof | De rest van het gebouw zelf is een schoolvoorbeeld van Maaslandse renaissance | 
| |
| Ocquier | Sint-Remacluskerk | 
| ||
| Saint-Séverin (Nandrin) | Sint-Petrus-en-Pauluskerk | .JPG)
| ||
| Stavelot | Sint-Petrus-en-Pauluskerk | Resten westwerk en opgegraven fundamenten van het kerkgebouw | Het kerkgebouw is in 1802 gesloopt. Het westwerk is sterk verbouwd in de 16e en 18e eeuw. | 
|
| Theux | Sint-Hermes en Alexanderkerk | Schip en toren | Zeldzaam voorbeeld van een verdedigbare kerk in België. Het gebouw staat ook bekend als een van de vroegste voorbeelden van een hallenkerk boven de Alpen. | 
|
| Thisnes | Sint-Martinuskerk | Toren | 
| |
| Xhignesse (Hamoir) | Sint-Petruskerk | gehele kerk | 
|
Luxemburg
bewerken| Plaatsnaam | Object | Romaans | Bijzonderheden | Afbeelding |
|---|---|---|---|---|
| Cherain | Sint-Vincentiuskerk | gehele kerk | .JPG)
| |
| Ciney | Sint-Niklaaskerk | 
| ||
| Hargimont | Sint-Christoferkapel | Schip | 
| |
| Villers-devant-Orval | abdijruïne | 
| ||
| Waha | Sint-Étiennekerk | 
|
Namen
bewerken| Plaatsnaam | Object | Romaans | Bijzonderheden | Afbeelding |
|---|---|---|---|---|
| Andenne | Sint-Pieterskerk | Toren en middenschip | 
| |
| Sint-Mauritskerk te Sclayn | Middenschip en deel toren | Bovenbouw toren dateert uit de 18e eeuw | 
| |
| Sint-Ferminkerk te Bonneville | Middenschip en deel toren | Bovenbouw toren dateert uit de 18e eeuw | 
| |
| Assesse | Sint-Genevièvekerk te Florée | 
| ||
| Sint-Martinskapel te Maillen | ||||
| Celles (Houyet) | Sint-Hadelinuskerk | geheel | 
| |
| Dinant | Sint-Nicolaaskapel te Thynes | Koor en crypte van de vroegere kerk | ||
| Floreffe | Kerk van de Norbertijnerabdij | geheel | ||
| Sint-Agathakerk te Franière | geheel | |||
| Fosses-la-Ville | Sint-Feuillenkerk | Omvat zeldzame buitencrypte | 
| |
| Stadsmuur | O.a. een waltoren en enkele muurdelen | .JPG)
| ||
| Sint-Brigidakapel | ||||
| Gembloux | Stadsmuur | Twee waltorens en enkele muurdelen | 
| |
| Hastière | Sint-Hadelinuskerk | schip en toren | Ingrijpend gerestaureerd en gereconstrueerd in 1894 | 
|
| Mettet | Sint-Martinuskerk te Biesme | schip en toren | Gotisch koor | .JPG)
|
| Nassogne | De collegiale St. Mononkerk | .jpg)
| ||
| Rochefort | Sint-Odillekapel | |||
| Sint-Remykapel | 
| |||
| Walcourt | Sint-Maternusbasiliek | Toren met westkoor en crypte | 
| |
| Wierde | Onze-lieve-vrouwekerk | Geheel | 
|
Oost-Vlaanderen
bewerken| Plaatsnaam | Object | Romaans | Bijzonderheden | Afbeelding |
|---|---|---|---|---|
| Aalst | Stadhuis | |||
| Adegem | Sint Adrianuskerk | vieringtoren en delen van zuidelijk transept | ||
| Afsnee | Sint-Jan-de Doperkerk | |||
| Asper | Sint-Martinuskerk | toren en koor | ||
| Assenede | Sint-Petrus en Sint-Martinuskerk | delen muurwerk toren, koor en transept | ||
| Baaigem | Sint-Bavokerk | delen muurwerk | ||
| Bachte-Maria-Leerne | Sint-Petrus en Pauluskerk | delen muurwerk schip | ||
| Daknam | Onze lieve Vrouwekerk | |||
| Gent | Sint-Jacobskerk | |||
| Ruïnes Sint-Baafsabdij | ||||
| Korenstapelhuis | ||||
| Borluutsteen | ||||
| Gravensteen | In het begin van de 20e eeuw zijn alle niet-oorspronkelijke delen gesloopt. Op de schaarse overblijfselen is zonder veel historisch inzicht de burcht opnieuw opgebouwd | 
| ||
| Hunnegem | OLV kerk | |||
| Merendree | Sint-Radgundiskerk | vieringtoren en transept | ||
| Oudenaarde | Boudewijntoren | |||
| Sint-Lievens-Houtem | Sint-Michielkerk | koor en traptoren | ||
| Velzeke | Sint-Martinuskerk | Dit is naar alle waarschijnlijkheid één van de oudste bewaarde kerken van België. | ||
| Westrem | Sint-Martinuskerk |
Vlaams-Brabant
bewerken| Plaatsnaam | Object | Romaans | Bijzonderheden | Afbeelding |
|---|---|---|---|---|
| Bertem | Sint-Pieters-Bandenkerk | geheel | 
| |
| Bierbeek | Sint-Hilariuskerk | geheel | De transeptarmen zijn een 19e-eeuwse reconstructie | 
|
| Duisburg | Sint-Katharinakerk | Schip | 
| |
| Goetsenhoven | Sint-Laurentiuskerk | Toren en schip | 
| |
| Hakendover | Heilige Verlosserkerk | Toren en schip | 
| |
| Herent | Parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw | Toren, transept en koor | Opvallend rijk versierde toren | .jpg)
|
| Heverlee | Sint-Lambertuskapel | Toren en resten van het schip | Omgebouwd tot woning, en in de jaren 60 van de 20e eeuw grotendeels gesloopt en vervangen door glazen doos | 
|
| Heverlee | Abdijkerk van de Parkabdij | Resten van het schip en het transept | Later in barokke stijl verbouwd. In de 20e eeuw is tijdens een restauratie de oorspronkelijke romaanse toegangspoort terug in het zicht gebracht | 
|
| Hoegaarden | Sint-Janskerk te Hoksen | Toren en schip | Later uitgebreid met gotisch koor en transept. Naast de toren zijn nog de bogen van de oorspronkelijke zijbeuk te zien | 
|
| Kerkom | Sint-Martinuskerk | Toren | 
| |
| Kortrijk-Dutsel | Sint-Catharinakerk | Toren | De toren is gebouwd in Demerromaanse stijl | 
|
| Kumtich | Sint-Gilliskerk | Transept en koor | Opmerkelijk vanwege de rijke versiering van het koor. | 
|
| Leefdaal | Sint-Veronakapel | Schip, koor en Toren | De zijbeuken zijn een recente reconstructie. | 
|
| Kasteel van Leefdaal | Kelder en onderbouw van de vierkante donjon | 
| ||
| Sint-Lambertuskerk | Onderbouw toren en delen schip | 
| ||
| Leuven | Sint-Jacobskerk | Toren | 
| |
| Romaanse poort | ||||
| Stadsmuur | Belangrijke, maar verwaarloosde resten van romaanse stadsverdediging met kenmerkende speklagen van ijzerzandsteen | 
| ||
| Kapel bij de Heilige Geesthoeve | De oorspronkelijke romaanse kapel vormt het koor van het huidige gebouw. | 
| ||
| Meerbeek | Sint-Antoniuskerk | toren | 
| |
| Meldert | Sint-Ermelindiskerk | toren | 
| |
| Resten van de Donjon van Meldert | 
| |||
| Neerijse | Sint-Pieter en Pauwelkerk | Beide torens | De torens flankeerden het koor van de oorspronkelijke romaanse kerk | 
|
| Oud-Heverlee | Sint-Annakerk | toren | Wat nu de westtoren van het huidige kerkje is, is oorspronkelijk gebouwd als koortoren van het romaanse gebouw. | 
|
| Oplinter | Genevovakerk | toren | 
| |
| Pellenberg | Sint-Pieterskerk | Onderbouw toren | 
| |
| Perk | Sint-Niklaaskerk | toren | 
| |
| Steenokkerzeel | Sint-Katharinakerk te Humelchem | Vieringstoren en delen van het schip | 
| |
| Tienen | Sint-Germanuskerk | Resten van het Westwerk | 
| |
| Sint-Lambertuskerk te Overlaar | Resten van het Westwerk | 
| ||
| Vertrijk | Onze-Lieve-Vrouw-ten-Hemelopnemingkerk | toren | 
| |
| Vossem | Sint-Pauluskerk | Toren, delen van het schip, en het koor | 
| |
| Veltem | Sint-Laurentiuskerk | Toren | .jpg)
| |
| Walsbets | Sint-Jan de Doperkerk | Toren | Net zoals bij de Sint-Amanduskerk te Wezeren, is hier sprake van een oorspronkelijk losstaande romaanse verdedigingstoren waar later een romanogotische kerk aan vast is gebouwd | 
|
| Wezeren | Sint-Amanduskerk | 
| ||
| Winksele | Maria Hemelvaartkerk | Toren en schip | 
| |
| Zaventem | Sint-Martinuskerk | Toren | De toren was oorspronkelijk de oostertoren van een romaanse basilicale kerk | 
|
Waals-Brabant
bewerken| Plaatsnaam | Object | Romaans | Bijzonderheden | Afbeelding |
|---|---|---|---|---|
| Tourinnes-la-Grosse | Sint-Martinskerk | Toren en schip | 
| |
| Jodoigne | De St-Médardkerk | Geheel | Deels in een romanogotische overgangsstijl gebouwd | 
|
| Marilles | Sint-Martinuskerk | Toren en schip | 
| |
| Neerheylissem | Sint-Sulpicekerk | Toren en schip | De toren is later verlaagd. | 
|
| Nijvel | Sint-Gertrudisklooster | |||
| Sint-Gertrudiskerk | Gereconstrueerd na oorlogsschade. Het huidige westwerk is geen historische reconstructie, maar het resultaat van een referendum. | 
| ||
| Orp-le-Grand | Sint-Adela en Sint-Martinuskerk | schip, deel toren | Gereconstrueerd na oorlogsschade | 
|
| Perwijs | Sint-Truidenkerk | onderbouw toren | ||
| Sint-Maria-Geest | Sint-Petruskerk | Koortoren en apsis | 
| |
| Villers-la-Ville | Ruïnes van de adbij | westerse voorgevel van de abdijkerk (12e eeuw) - vleugel van de lekenbroeders – brouwerij. | 
| |
| Walhain | Ruïnes van de Donjons van de burcht van Walhain | 
| ||
| Zittert-Lummen | Sint-Bartolomeuskerk | Toren, schip en transept. | 
|
West-Vlaanderen
bewerken| Plaatsnaam | Object | Romaans | Bijzonderheden | Afbeelding |
|---|---|---|---|---|
| Adinkerke | Sint-Audomaruskerk | toren | ||
| Bovekerke | Sint-Gertrudiskerk | toren | ||
| Brugge | Oud Sint-Janshospitaal | delen muurwerk | ||
| Heilig Bloedbasiliek | benedenverdieping | 
| ||
| Ettelgem | ruïne Sint-Eligiuskerk | |||
| Geluwe | Sint-Dionysiuskerk | |||
| Ieper | Sint-Pieterskerk | Westwerk en bogen van het transept | Het westwerk is een van de weinige gebouwen die enigszins ongeschonden door de Eerste Wereldoorlog heen zijn gekomen | 
|