Lijst van suikerfabrieken in Nederland

Deze pagina toont een lijst van suikerfabrieken in Nederland. In deze lijst zijn niet opgenomen:

suikerraffinaderijen die geïmporteerde ruwe suiker (meestal rietsuiker) raffineerden, zoals eertijds de Wester Suikerraffinaderij;
rietsuikerfabrieken zoals die in Indonesië en Suriname door de koloniale machthebbers werden gebouwd.

Suikerfabrieken zijn gevestigd te:

Dinteloord (Noord-Brabant) - Suiker Unie
Hoogkerk (Groningen) - Suiker Unie

Alleen nog suikerverwerking:

Breda (Noord-Brabant) - Suiker Unie
Puttershoek (Zuid-Holland) - Suiker Unie
Roosendaal (Noord-Brabant) - Suiker Unie

Huidige en voormalige beetwortelsuikerfabrieken:

Dordrecht 1810 Den Toelast van de Firma Backer & Selis, rietsuikerraffinaderij begint op kleine schaal bietsuiker te raffineren ^[1]
In Wageningen stond al voor 1811 eerder een kleine fabriek.
In Oosterbeek werd in 1811 door Jan Backer op landgoed de Oorsprong de eerste grote Nederlandse beetsuikerfabriek gebouwd. In het eerste jaar werden 1 miljoen Nederlandse ponden aan mangelwortels verwerkt.^[2] Een watermolen raspte de mangelwortels, waarna het sap, stroop, er uit geperst werd vanaf 1831 werd er ook suiker gemaakt, later vanaf 1833 ook aardappelzetmeel en glucosestroop, in 1872 stopte hij met de suiker- en stroopfabriek^[3]
Zevenbergen, Commanditaire Sociëteit voor Landbouw en Industrie onder firma De Bruyn, 1858-1928, in 1883: NV Maatschappij voor Landbouw en Beetwortelsuikerindustrie, ook Azelma vanaf 1919 onderdeel van Centrale Suiker Maatschappij (CSM)
Zuidbroek 1859 poging van Willem Albert Scholten, omgebouwd tot rietsuiker- en aardappelmeelfabriek^[4]
Dubbeldam, NV Dordrechtsche Maatschappij voor Beetwortelsuiker, 1861-1912, in 1864 voortgezet door Adolphe Meeus
Oudenbosch, NV Nederlandsche Beetwortelsuikerfabriek, 1862, fabriek Amunda, in 1866 ook de fabriek Marie Cateau, in 1874 werd Amunda verkocht aan Granpré Molière, Jäger & Co. en in 1902 gesloten, Marie Cateau voortgezet als NV Suikerfabriek De Mark vanaf 1908 als onderdeel van NV Algemeene Suikermaatschappij (ASMij), in 1916 gesloten
Rijswijk, NV Suikerfabriek Kraayenburg, 1862-1881, vanaf 1876 voortgezet als fa. Hanlo & Cie
Halfweg, Barth, Lans & Co. 1863-1992, in 1864 voortgezet als NV Suikerfabriek Op den huize Zwanenburg, vanaf 1881 Suikerfabriek Holland 1919 onderdeel van CSM. Gebied nu in gebruik onder de naam SugarCity
Bergen op Zoom, Felix Wittouck, SA Sucreries de Breda et Berg-op-Zoom, 1863-1929, vanaf 1905 NV Suikerfabrieken Breda en Bergen op Zoom, in 1908 ASMij, in 1916 gekocht door Coöperatie Zeeland en daarna werkend onder de naam Coöperatieve Beetwortelsuikerfabriek Zeeland
Roosendaal, De Ram & Co., 1864-1997, in 1916 overgenomen door de Coöperatie en voortaan werkend onder de naam Coöperatieve Beetwortelsuikerfabriek Roosendaal, vanaf 1947 Verenigde Coöperatieve Suikerfabrieken (VCS), vanaf 1966 Suikerunie
Lemelerveld, NV Overijsselsche Beetwortelsuikerfabriek, 1865-1917, in 1914 aangekocht door de Wester Suikerraffinaderij
Ulestraten, Firma Wed. Houben & Zn., 1865-1876
Stampersgat, NV Gastelsche Beetwortelfabriek, 1866-1927, in 1908 aangekocht door de Algemeene Suiker Maatschappij (ASmij), in 1915 overname Wester Suikerraffinaderij, in 1919 CSM
Geldermalsen, NV Neder-Betuwsche Beetwortelsuikerfabriek, 1866-1919
Geertruidenberg, Heere & Co., 1867-1938
Heel, Gebr. Hermans, 1867-1876, gestart door de kasteelheer, werd een mislukking
Roosendaal, Ravenswaay, Fercken, Jäger & Co., 1867-1917 ^[5]
Zevenbergen, NV Zevenbergsche Beetwortelsuikerfabriek De Phoenix, 1867-1918, in 1885 voortgezet als fa. De Bosson & Houben, vanaf 1891 fa. Gebr. Houben
Standdaarbuiten, NV Noord-Brabantsche Beetwortelsuikerfabriek, 1867-1924, vanaf 1875 voortgezet als fa. Van Dorst & Co., vanaf 1878 als fa. Meeus & Co., in 1912 gekocht door Wester Suikerraffinaderij, vanaf 1919 CSM
Arnhem, NV Arnhemsche Beetwortelsuikerfabriek, 1867-1913, vanaf 1876 voortgezet door Jan van Embden, later De Klingelbeek
Leur, Van Breda, Dolk, Lammers, Besaur & Co. (Suikerfabriek op Zwartenberg), 1869-1918
Roosendaal, Janssens, Van Weel, Smits & Co., 1869-1902
Bergen op Zoom, Van der Linden & Co., 1870-1912. In 1914 werd de NV Centrale Potaschraffinaderij op het terrein gevestigd. Hier werd een restproduct van de Zuid-Nederlandsche Melasse-Spiritusfabriek gezuiverd
Bergen op Zoom, Laane, Rogier, Daverveldt & Co., 1870-1902, verkocht aan W.C. Asselbergs, gesloopt in 1907
Gorinchem, Jäger, Ravenswaay & Co., 1871, vanaf 1893 fa. Duuring & Co., in 1904 verkocht aan NV Hollandia, een producent van zuivel, 1919 CSM, suikerbietraffinage gestopt in 1928, verdergegaan met onder andere melkzuur, suikerderivaten en later polymelkzuurfabriek
Utrecht, Van den Broeke, Reiger & Co., 1871-1908
Groenendijk, Van Campenhout & Cie., 1871-1902, vanaf 1885 NV Suikerfabriek Groenendijk
Steenbergen, Van Loon, De Ram & Co., 1871-1980, vanaf 1919 CSM
Oud Gastel, Daverveldt, Binck & Co., 1871-1917
Oud Gastel, Hoendervangers & Co., 1871-1920, in 1873 voortgezet als NV Saint-Antoine, van 1908 onderdeel van ASMij, vanaf 1919 CSM ^[6]
Princenhage, Bredasche Beetwortelsuikerfabriek, fa. Van Aken, Segers & Co., 1871-2004, in 1874 verkocht aan Felix Wittouck, SA Sucreries de Breda et Berg-op-Zoom, vanaf 1905 NV Suikerfabrieken Breda en Bergen op Zoom, in 1908 NV Algemeene Suikermaatschappij (ASmij), vanaf 1919 CSM^[7]
Naarden, NV Gooische Beetwortelsuikerfabriek, 1871-1902
Zevenbergen, NV Zevenbergsche Beetwortelsuikerfabriek, de Dankbaarheid, 1872-1918, in 1884 verkocht aan J.H. Lebret
Sas van Gent, Zeeuwsche Beetwortelsuikerfabriek "Sas van Gent", 1872-1986, vanaf 1942 CSM^[8]
Werkendam, Hoffmann Tjaden, De Laat, Eydman, 1873-1912, in 1875 verkocht aan fa. Binsfeld, Meeus, Laane
Vierverlaten, NV Noord-Nederlandsche Beetwortelsuikerfabriek, stichter Jan Evert Scholten, 1896, verkocht in 1918 aan de Wester Suikerfabriek, vanaf 1918 CSM
Sas van Gent, Eerste Nederlandsche Coöperatieve Beetwortelsuikerfabriek, 1900-1989 vanaf 1970 onderdeel van de Suikerunie
Oud-Beijerland, NV Zuid-Hollandsche Beetwortelsuikerfabriek, 1901-1972, vanaf 1919 CSM^[9]
Dinteloord, Coöperatieve Suikerfabriek Dinteloord, 1908 vanaf 1929 Vennootschap Dinteloord-Zevenbergen, vanaf 1947 VCS, vanaf 1966 Suikerunie
Puttershoek, Coöperatieve Beetwortelsuikerfabriek Puttershoek, 1912-2004, van 1966 Suikerunie
Groningen, Friesch-Groningsche Coöperatieve Beetwortelsuikerfabriek, 1913-2008, vanaf 1970 onderdeel van de Suikerunie
Zevenbergen, Coöperatie Zevenbergen, 1916-1987, vanaf 1929 Vennootschap Dinteloord-Zevenbergen ,in 1947 onderdeel van VCS, vanaf 1966 Suikerunie^[10]
Franeker, NV Frisia 1921-1929 gezamenlijke fabriek van Vereeniging Friesch-Groningsche Coöperatieve en CSM^[11]

Zie ook

Lijst van suikerfabrieken in België

Bronnen

Dit artikel of een eerdere versie ervan is (gedeeltelijk) afgesplitst vanaf een ander artikel op de Nederlandstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie deze pagina voor de bewerkingsgeschiedenis.

Bronnen, noten en/of referenties

[1] 300 JAAR HANDEL IN SUIKER 1695-1905, H.W.G. van Blokland-Visser, DORDRECHT RAFFINEERT DE EERSTE BIETSUIKER IN 1810, bezocht 13-01-2019

[2] De Nieuwe Boeren Goudmijn, Bijblad van de Landbouw-crt., 5e jaargang, 1868, pag. 361-364

[3] Johannes Backer (1790-1872), Oosterbeek; Heemkunde Renkum; 1-07-2014

[4] Voor geld is altijd wel een plaats te vinden, Dorien Knaap, 2004, p. 85

[5] Docentenhandleiding Canon voor kleuters - Tongerlohuys, Roosendaal www.gemeentearchiefroosendaal.nl, bezocht 3-1-2019^{[dode link]}

[6] Oud Gastel, www.fabriekofiel.com, bezocht 3-1-2019

[7] Suikerfabrieken, www.fabriekofiel.com, bezocht 3-1-2019

[8] Suikerfabrieken in Sas van Gent, Zeeuwse Ankers, 16 maart 2015

[9] Radicaal einde van historie suikerfabriek, Reformatisch dagblad, www.digibron.nl, 5-4-1984^{[dode link]}

[10] Zevenbergen verliest bloeiende suikerindustrie, 25-11-1987, Reformatorisch Dagblad, www.digibron.nl

[11] 1435 Friesch-Groningsche Coöperatieve Beetwortelsuikerfabriek, 1913-1970, Groninger archieven, www.archieven.nl, bezocht 3-1-2019

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]