Lorazepam
Lorazepam (merknaam: Temesta) is een geneesmiddel van de klasse der benzodiazepinen. Deze middelen kenmerken zich door vijf effecten die ook door lorazepam in wisselende mate gedeeld worden: anxiolytisch, anterograde amnesie, sedatief/hypnotisch, anticonvulsief en spierrelaxerend.[4]
| Lorazepam | ||||
|---|---|---|---|---|
| Chemische structuur | ||||
| ||||
| Farmaceutische gegevens | ||||
| Beschikbaarheid (F) | 85% orale dosis | |||
| Metabolisatie | Lever | |||
| Halveringstijd (t1/2) | 9-16 uur[1][2][3] | |||
| Uitscheiding | Nieren | |||
| Gebruik | ||||
| Geneesmiddelengroep | Hypnotica, sedativa, anxiolytica | |||
| Subklasse | Benzodiazepines | |||
| Merknamen | Temesta | |||
| Indicaties | Angst, sedatie, slapeloosheid, spierrelaxatie, epilepsie, convulsies | |||
| Voorschrift/recept | Ja | |||
| Toediening | Tablet (oraal), Intramusculair | |||
| Databanken | ||||
| CAS-nummer | 846-49-1 | |||
| ATC-code | N05BA06 | |||
| PubChem | 3821 | |||
| DrugBank | APRD00116 | |||
| Chemische gegevens | ||||
| Molecuulformule | C15H10Cl2N2O2 | |||
| IUPAC-naam | (RS)-9-chloro-6-(2-chlorophenyl)-4-hydroxy- 2,5-diazabicyclo[5.4.0]undeca- 5,8,10,12-tetraen-3-one | |||
| Molmassa | 321,2 g/mol | |||
| ||||
Het middel heeft een korte tot middellange werkingsduur. Het middel wordt voornamelijk voorgeschreven vanwege de krachtige angstwerende eigenschappen. Binnen de klasse der benzodiazepinen heeft het een relatief hoog verslavingspotentieel.[5] De tabletvorm is beschikbaar in 0,5 mg, 1 mg en 2,5 mg.
Lorazepam is opgenomen in de lijst van essentiële geneesmiddelen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).
Toepassingen
bewerkenAngstwerend
bewerkenLorazepam heeft relatief krachtige angstwerende eigenschappen. De kortetermijnbehandeling van ernstige angst is dan ook de meest frequente indicatie tot gebruik van het middel. Bij paniekstoornis is het effect minder duidelijk.[6]
Sedatie/hypnose
bewerkenLorazepam heeft sterke sedatieve/hypnotische eigenschappen. De duur van deze effecten die men verkrijgt van een enkele dosis maken van het middel een aangewezen hulp voor de behandeling van slapeloosheid, zeker wanneer er een verband gelegd kan worden met de aanwezigheid van angsten. Ontwenningssymptomen zoals slapeloosheid en angst kunnen optreden na slechts 7 dagen gebruik van het middel.[7]
Geheugen
bewerkenLorazepam heeft eveneens effect op het geheugen en zorgt voor een verminderde opslag van nieuwe informatie na gebruik van het middel.[4]
Algemeen
bewerkenHet anxiolytische en sedatieve effect maakt dat lorazepam als premedicatie toegediend kan worden. Het wordt gegeven voor het toedienen van algehele anesthesie. Hierdoor kan men een lagere dosis van het anestheticum toedienen. Lorazepam maar ook midazolam worden af en toe gebruikt voor onaangename ingrepen waarbij men bij bewustzijn blijft, zoals tandheelkunde, endoscopieën en gastroscopieën. Orale toediening dient 90 à 120 minuten voor de ingreep te gebeuren. Intraveneuze toediening kan tot 10 minuten voor de procedure geschieden.[8][9][10]
Anticonvulsie
bewerkenDe anticonvulsieve eigenschappen van lorazepam samen met het farmacokinetisch profiel maken het middel geschikt als anti-epilepticum. Hierbij treden echter sedatieve bijwerkingen op. Orale toediening van lorazepam, alsook andere benzodiazepines, hebben een plaats bij de langdurige profylaxe van therapieresistente vormen van epilepsie. Het zijn echter niet de middelen van eerste keuze omdat resistentie voor de effecten opbouwt.[11]
De anticonvulsieve eigenschappen (het onderdrukken van het centraal zenuwstelsel) maken het middel geschikt voor de preventie en behandeling van de alcoholontwenning. De verminderde leverfunctie beïnvloedt de werking van het middel niet omdat het niet geoxideerd dient te worden voor zijn metabolisme.[12]
Wanneer de noodzaak bestaat voor een snelle sedatie van gewelddadige of geagiteerde patiënten[13][14] met inbegrip van acute delirium, bestaat er een indicatie voor het gebruik van lorazepam. Het gebruik kan echter paradoxale effecten veroorzaken die de situatie erger maken. Lorazepam wordt voor deze indicatie bij voorkeur samen met haloperidol toegediend.[15]
Catatonie met het onvermogen te spreken kan soms opgevangen worden met een enkele dosis van 2 mg p.o. of via traag intraveneuze toediening van lorazepam. De symptomen kunnen verdwijnen en behandeling gedurende enkele dagen kan nodig zijn. Catatonie ten gevolge van een te snelle ontwenning van benzodiazepines reageert op behandeling met lorazepam.[16] Om de onbedoelde effecten van lorazepam te compenseren wordt vaak haloperidol gelijktijdig gegeven.[15][17] Dit wordt meestal gebruikt bij ouderen om ze een beetje te laten kalmeren en tevens tegen het beven van hun lichaam.[18]
Chemie
bewerkenStructuur
bewerkenDe in de structuurformule weergegeven structuur is in evenwicht met het tautomeer, waarbij twee OH-groepen aan de stikstofhoudende ring voorkomen, evenals een dubbele binding tussen de koolstofatomen met de OH-groepen.
Geschiedenis
bewerkenLorazepam werd in 1963 door de Amerikaanse firma Wyeth gepatenteerd. Na de overname in 2009 werd het product onderdeel van de productlijn van de farmaceut Pfizer.
Overig
bewerkenIn een onderzoek onder 77 patiënten met gegeneraliseerde angststoornis bleek het dagelijks gebruik van twee capsules met in totaal 160 mg extract van lavendelolie per dag gedurende zes weken even effectief in het terugbrengen van de symptomen als 0,5 mg lorazepam per dag.[19] In de lavendelgroep traden geen significante bijwerkingen op.[19]
Externe links
bewerken- ↑ Greenblatt DJ, Shader RI, Franke K, Maclaughlin DS, Harmatz JS, Allen MD, Werner A, Woo E (1991). Pharmacokinetics and bioavailability of intravenous, intramuscular, and oral lorazepam in humans. J Pharm Sci 68 (1): 57–63. PMID 31453. DOI: 10.1002/jps.2600680119.
- ↑ Greenblatt DJ, von Moltke LL, Ehrenberg BL, Harmatz JS, Corbett KE, Wallace DW, Shader RI (2000). Kinetics and dynamics of lorazepam during and after continuous intravenous infusion. Crit Care Med 28 (8): 2750–2757. PMID 10966246. DOI: 10.1097/00003246-200008000-00011.
- ↑ Papini O, da Cunha SP, da Silva Mathes Ado C, Bertucci C, Moisés EC, de Barros Duarte L, de Carvalho Cavalli R, Lanchote VL (2006). Kinetic disposition of lorazepam with a focus on the glucuronidation capacity, transplacental transfer in parturients and racemization in biological samples (PDF). J Pharm Biomed Anal 40 (2): 397–403. PMID 16143486. DOI: 10.1016/j.jpba.2005.07.021. Gearchiveerd van origineel op 10 maart 2011. Geraadpleegd op 17 oktober 2021.
- ↑ a b Hindmarch, Ian, Benzodiazepines and their effects. benzo.org.uk (30 januari 1997). Geraadpleegd op 13 mei 2007.
- ↑ Kemper N, Poser W, Poser S. (5 december 1980). [Benzodiazepine dependence: addiction potential of the benzodiazepines is greater than previously assumed (author's transl)]. Deutsche medizinische Wochenschrift (1946). 105 (49): 1707–12. PMID 7439058.
- ↑ Lader M (1984). Short-term versus long-term benzodiazepine therapy. Current Med Res Opin 8 Suppl 4: 120–6. PMID 6144459.
- ↑ Scharf MB, Kales A, Bixler EO, Jacoby JA, Schweitzer PK (February 1982). Lorazepam-efficacy, side effects, and rebound phenomena. Clin Pharmacol Ther 31 (2): 175–9. PMID 6120058.
- ↑ Maltais F, Laberge F, Laviolette M (1996). "A randomized, double-blind, placebo-controlled study of lorazepam as premedication for bronchoscopy". PDF Chest 109 (5): 1195–8. PMID 8625666.
- ↑ Heisterkamp DV, Cohen PJ (1975). The effect of intravenous premedication with lorazepam (Ativan), pentobarbitone or diazepam on recall. Br J Anaesth 47 (1): 79–81. PMID 238548. DOI: 10.1093/bja/47.1.79.
- ↑ Milligan DW, Howard MR, Judd A (1987). Premedication with lorazepam before bone marrow biopsy. J Clin Pathol 40 (6): 696–8. PMID 3611398. DOI: 10.1136/jcp.40.6.696. .
- ↑ Isojärvi, JI, Tokola RA. (December 1998). Benzodiazepines in the treatment of epilepsy in people with intellectual disability. J Intellect Disabil Res. 42 (1): 80–92. PMID 10030438.
- ↑ Bird RD, Makela EH (1994). Alcohol withdrawal: what is the benzodiazepine of choice?. Ann Pharmacother 28 (1): 67–71. PMID 8123967.
- ↑ Alexander J, Tharyan P, Adams C, John T, Mol C, Philip J (2004). "Rapid tranquillisation of violent or agitated patients in a psychiatric emergency setting. Pragmatic randomised trial of intramuscular lorazepam v. haloperidol plus promethazine". PDF Br J Psychiatry 185 (1): 63–9. PMID 15231557.
- ↑ McAllister-Williams RH (2005). Intramuscular haloperidol-promethazine sedates violent or agitated patients more quickly than intramuscular lorazepam. Evidence-Based Mental Health 8 (1): 7. PMID 15671498.
- ↑ a b Bieniek SA, Ownby RL, Penalver A, Dominguez RA (1998). A double-blind study of lorazepam versus the combination of haloperidol and lorazepam in managing agitation. Pharmacotherapy 18 (1): 57–62. PMID 9469682.
- ↑ Rosebush PI, Mazurek MF (1996). Catatonia after benzodiazepine withdrawal. Journal of clinical psychopharmacology 16 (4): 315–9. PMID 8835707. DOI: 10.1097/00004714-199608000-00007.
- ↑ Van Dalfsen AN, Van Den Eede F, Van Den Bossche B, Sabbe BG (2006). [Benzodiazepines in the treatment of catatonia]. Tijdschrift voor psychiatrie 48 (3): 235–9. PMID 16956088.
- ↑ Registratietekst Nederland haloperidol
- ↑ a b (en) Woelk H, Schläfke S (2010). A multi-center, double-blind, randomised study of the Lavender oil preparation Silexan in comparison to Lorazepam for generalized anxiety disorder. Phytomedicine 17 (2): 94–9. ISSN: 0944-7113. PMID 19962288. DOI: 10.1016/j.phymed.2009.10.006. Besproken in (de) Schulz V Lavendelöl als oral wirksames Anxiolytikum - Randomisierte Doppelblindstudie im Vergleich mit Lorazepam bei 77 Patienten. Zeitschrift für Phytotherapie. 2010 Jun 22;31:138–9.