Margareta de Heer
Margareta Arjensdochter, meestal Margareta de Heer, (Leeuwarden, ca. 1600 – aldaar, ca. 1658) was een 17e-eeuwse Friese schilderes van genrestukken en studies van insecten.
| Margareta de Heer | ||||
|---|---|---|---|---|
| Persoonsgegevens | ||||
| Volledige naam | Margareta Arjensdochter | |||
| Bijnaam | Margareta Arjens de Heer, Margareta de Heere, Margaretha de Heer(e), Margarethe de Heer(e), Margarita Adrianides | |||
| Geboren | ± 1600 | |||
| Overleden | ± 1658 | |||
| Geboorteland |  Nederland
| |||
| Beroep(en) | schilder, tekenaar, miniatuurschilder | |||
| Oriënterende gegevens | ||||
| Jaren actief | 1629 - 1650 | |||
| RKD-profiel | ||||
| ||||
Margaretha was een dochter van glasschilder Arjen Willems en Elisabeth Gerrits. Zij groeide op in een Leeuwarder kunstenaarsfamilie. Een van haar ooms was Gysbert Japicx, haar neefje Willem de Heer was muziekmeester en een andere neef was glasschrijver. Haar broer Gerrit zou later graveur en tekenaar worden. Het gezin verhuisde in 1611 binnen Leeuwarden van de Berlikumermarkt naar de hoek van de Herestraat en de Oude Oosterstraat.
Op 21 september 1628 huwde zij de schilder Andries Pietersz. Nijhof. Kort na het huwelijk vertrokken de echtelieden naar de stad Groningen. Zij kregen er een zoon en een dochter. Margaretha werkte daar mogelijk in opdracht van de botanicus Henricus Munting (1583-1658). Rond 1646 keerde het gezin terug naar Leeuwarden en kocht in 1650 een huis in de Bagijnestraat.
Over haar werk
bewerken
Margareta de Heer schilderde naast genrestukken, historiestukken, mythologische en Bijbelse onderwerpen vooral stillevens. Hierop staan vogels, bloemen, schelpen en insecten afgebeeld. Andere onderwerpen waren boerenlandschappen met bijvoorbeeld pluimvee op de voorgrond. In de jaren vijftig van de 17de eeuw schilderde zij uiteenlopende tulpensoorten uit die tijd.[1] De door haar geschilderde onderwerpen bracht ze tot in groot detail in gouacheverf aan op paneel of perkament. Daarnaast gebruikte zij olieverf en waterverf.
In 2002 waren op een overzichtstentoonstelling in het Fries Museum zo'n veertig werken van haar te zien. Deze werken waren aangevuld met pentekeningen van haar broer Gerrit en schilderijen van neef Willem. Werk van haar wordt in Friesland bewaard door het Fries Museum, de Stedelijke Kunstverzameling van Leeuwarden en het Lycklamahuis in Beetsterzwaag. Ook het Amsterdam Museum en het Groninger Museum bezitten werk van haar.
Literatuur
bewerken- A. Wassenbergh - Reisindrukken van den Franschen gezantschapssecretaris Charles Ogier uit Friesland en Groningen in het jaar 1636, De Vrije Fries 37 (1943) 162-171.
- Peter Karstkarel - Margareta de Heer en haar “stukjes, Tableau 1 (1978) 37-39.
- Veerle Mans - Leven en werk van Margareta de Heer (vóór 1603–vóór 1665). Een Friese schilderes van (klein) formaat (Leuven 2000)
- Veerle Mans, Philippus Breuker en Peter Karstkarel - Margareta de Heer (circa 1600–circa 1665). Dé Friese kunstenares van de zeventiende eeuw. Tentoonstellingscatalogus Fries Museum Leeuwarden (Leeuwarden, 2002, ISBN 9789033012457)
- Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland. ‘’Arjensdr., Margareta’’
- Biografy
- Brouwer, J.H., J.J. Kalma, W. Kok en M. Wiegersma, red., Encyclopedie van Friesland, (Amsterdam: Elsevier, 1958), Heer, Margaretha Adriaensen de.