Maria Philipse
Maria Johanna Philipse (Ede, 16 april 1863 – Castricum, 10 september 1952), ook bekend als Maria Johanna Baukema-Philipse en als M. Baukema, was een Nederlands beeldend kunstenaar.[1] Zij is bekend als aquarellist, etser, schilder en tekenaar, ook met pen en pastel. Een groot deel van haar leven werkte ze in Arnhem, namelijk van 1901-1951.[1]
Maria Philipse | ||
---|---|---|
Zelfportret op 43-jarige leeftijd (litho)
|
Biografie
bewerkenPhilipse volgde geen formele kunstopleiding, maar was autodidact.[1] Zij kreeg echter advies van Willem Witsen (1860 – 1923). Een brief aan hem uit 1900 is bewaard gebleven, waarin zij beschrijft dat zij bezig is met een ets, waar onder andere grote zonnebloemen op staan.[2] Ook schrijft zij daarin over verkoudheden bij haar kinderen, Siegertje en Zusje. Ook haar man schreef aan Willem Witsen dat hij het waardeerde dat hij zijn vrouw wilde helpen.[3]
In haar jonge jaren werkte ze in Heelsum, in elk geval tot haar huwelijk in 1887, maar het grootste deel van haar leven werkte ze in Arnhem, namelijk van 1901-1951.[1] Omdat haar echtgenoot tot 1899 in Heelsum woonde, en in dat jaar naar Arnhem verhuisde, is het waarschijnlijk dat zij dezelfde route volgde.[4] In 1923 woonde zij aan de Pelsrijckenstraat 26 in Arnhem.[5]
Zij was lid van een aantal gerenommeerde kunstenaarsverenigingen, namelijk van Arti et Amicitiae in Amsterdam (vanaf 1907), van de Rotterdamsche Kunstkring en van Kunst voor Allen (Arnhem),[1] een vereniging die in 1907 werd opgericht door Cornelis de Lorm.[6] Zelf gaf zij les aan Alida Henriëtte Runeman.[7]
Werk
bewerkenPhilipse maakte onder andere boekdecoraties, en schilderde of tekende boslandschappen, zoals zoveel vrouwen uit haar tijd bloemstillevens maar ook andere stillevens en ten slotte ook kerkinterieurs en stadsgezichten.[1][7]
In 1901 behaalde zij een zilveren medaille op de vierjaarlijkse tentoonstelling te Arnhem.[1] In 1902 schreef een recensent lovend over haar werk van Doorwerth op een expositie bij Arti et amicitiae.[8]
In 1933 maakte zij een bordspel, het 'Arnhemsch Historisch Gezelschapsspel', uitgegeven door B. Hesselink-Guëttler, ter gelegenheid van het 700-jarig bestaan van Arnhem. Dit werd uitgedeeld aan 10.000 leerlingen van scholen in Arnhem.
-
Interieur Sint-Eusebiuskerk
-
toegang tot kasteel Doorwerth
-
Bordspel 700 jaar Arnhem
Persoonlijk
bewerkenPhilipse was een dochter van Marie Adriaan Frederik Hendrik Philipse en Marie Elisabeth de Ranitz.[9] Zij trouwde in 1887[1] in Arnhem met de 11 jaar oudere weduwnaar van Stijntje Schaap,[9] Sieger Baukema (1852-1936), kunstschilder en leraar.[10] Hun zoontje, Hendrik Frederik Marie Adriaan Baukema, overleed in 1890 toen hij 1 jaar oud was.[11] Het echtpaar had ook nog twee dochters, Maria Elisabeth Baukema (geboren 1889), die verpleegster werd[12] en Henriette Jacoba Baukema (geboren 1891), laboratoriumassistente van beroep[13] en een zoon, Sieger Jan Baukema, geboren in 1895 te Heelsum.[14]
Wetenswaardigheden
bewerken- De Maria Johanna Philipseweg in Renkum, vlak bij Heelsum, is naar haar genoemd.
- ↑ a b c d e f g h Ontdek aquarellist, etser, schilder Maria Philipse. rkd.nl. Gearchiveerd op 5 november 2023. Geraadpleegd op 5 november 2023.
- ↑ DBNL, Maria Johanna Baukema-Philipse aan Willem Witsen, Volledige briefwisseling, Willem Witsen. DBNL. Gearchiveerd op 5 november 2023. Geraadpleegd op 5 november 2023.
- ↑ DBNL, Sieger Jan Baukema aan Willem Witsen, Volledige briefwisseling, Willem Witsen. DBNL. Gearchiveerd op 5 november 2023. Geraadpleegd op 5 november 2023.
- ↑ Sieger Baukema - Krijttekening van de vaart door de Knipe.. Zuiderzeecollectie. Gearchiveerd op 5 november 2023. Geraadpleegd op 5 november 2023.
- ↑ DBNL, 14. J. Greshoff aan A.A.M. Stols, 18 mei 1923, Briefwisseling J. Greshoff - A.A.M. Stols, Jan Greshoff, A.A.M. Stols. DBNL. Gearchiveerd op 5 november 2023. Geraadpleegd op 5 november 2023.
- ↑ AGENDA Beeldende Kunst, NRC, 1987. Gearchiveerd op 5 november 2023.
- ↑ a b Maria Johanna Philipse - Beeldend BeNeLux Elektronisch (Lexicon). www.artindex.nl. Gearchiveerd op 16 juni 2024. Geraadpleegd op 10 maart 2024.
- ↑ DBNL, Kunstberichten van onze eigen correspondenten, Onze Kunst. Jaargang 1. DBNL. Gearchiveerd op 5 november 2023. Geraadpleegd op 5 november 2023.
- ↑ a b BV, DE REE Archiefsystemen, Huwelijk Sieger Baukema en Maria Johanna Philipse, 16-06-1887. www.geldersarchief.nl. Geraadpleegd op 5 november 2023.
- ↑ Ontdek schilder, tekenaar, aquarellist Sieger Baukema. rkd.nl. Gearchiveerd op 5 november 2023. Geraadpleegd op 5 november 2023.
- ↑ Genealogie, Coret, Overlijden Hendrik Frederik Marie Adriaan Baukema op 9 januari 1890 te Arnhem. Open Archieven. Gearchiveerd op 5 november 2023. Geraadpleegd op 5 november 2023.
- ↑ Genealogie, Coret, Huwelijk Arnoldus Tonnerman & Arnoldus Tonnerman & Wilhelmina Kesler & Maria Elisabeth Baukema & Sieger Baukema & Maria Johanna Philipse op 25 juli 1923 te Amsterdam. Open Archieven. Gearchiveerd op 5 november 2023. Geraadpleegd op 5 november 2023.
- ↑ Genealogie, Coret, Huwelijk Willem Hupkes & Geurt Hupkes & Hendrina Hupkes & Henriette Jacoba Baukema & Sieger Baukema & Maria Johanna Philipse op 7 januari 1941 te Arnhem. Open Archieven. Gearchiveerd op 5 november 2023. Geraadpleegd op 5 november 2023.
- ↑ Genealogie, Coret, Geboorte Sieger Jan Baukema op 5 april 1895 te Heelsum. Open Archieven. Gearchiveerd op 5 november 2023. Geraadpleegd op 5 november 2023.