Methylprednisolon
Methylprednisolon is een synthetische glucocorticoïde dat voornamelijk voorgeschreven wordt vanwege zijn immunosuppressieve en ontstekingsremmende effecten.[1][2][3]
| Methylprednisolon | ||||
|---|---|---|---|---|
| Databanken | ||||
| ATC-code | D07AA01 D07AC14, D10AA02, H02AB04, D07CA02, S01CA08, H02BX01, S03CA07 | |||
| PubChem | 6741 | |||
| DrugBank | DB00959 | |||
| Chemische gegevens | ||||
| SMILES | O=C\1\C=C/[C@]4(/C(=C/1)[C@@H](C)C[C@@H]2[C@@H]4[C@@H](O)C[C@@]3([C@@](O)(C(=O)CO)CC[C@@H]23)C)C | |||
| ||||
In lage doses wordt het medicijn vaak gebruikt ter behandeling van chronische ziekten. Hogere dosissen worden gebruikt tijdens acute opflakkeringen van een aandoening.
Methylprednisolon kan oraal of parenteraal worden toegediend.[4]
Gelabelde indicaties
bewerkenOnderstaande indicaties zijn gecategoriseerd op manier van toedienen en op medische discipline.
Orale toediening
bewerken- Allergie en immunologie: angioneurotisch oedeem,[5] astma, urticaria, seizoensgebonden of niet-seizoensgebonden allergische rinitis, overgevoeligheidsreacties op geneesmiddelen en serumziekte.[6]
- Dermatologie: toxische epidermale necrolyse,[5] atopische dermatitis, contactdermatitis, pemphigus, erythema multiforme, Steven-Johnson-syndroom, bulleuze dermatitis herpetiformis, ernstige seborrheic dermatitis, exfoliatieve dermatitis, mycosis fungoides en ernstige psoriasis.[6]
- Endocrinologie: congenitale bijnierhyperplasie, hypercalciëmie geassocieerd met kanker, niet-ondersteunende thyroïditis en primaire of secundaire bijnierschorsinsufficiëntie.[6]
- Gastro-enterologie: inflammatoire darmziekte en colitis ulcerosa.[6]
- Hematologie: verworven (auto-immuun) hemolytische anemie, idiopathische trombocytopenische purpura, secundaire trombocytopenie, erytroblastopenie, leukemie, lymfoom en congenitale (erytroïde) hypoplastische anemie.[6]
- Pulmonaal: aspiratiepneumonitis, chronische berylliumziekte, eosinofiele pneumonie, symptomatische sarcoïdose en longtuberculose in combinatie met chemotherapie tegen tuberculose.[6]
- Nefrologie: nefrotisch syndroom, idiopathisch type of secundair aan lupus-nefritis.[6]
- Neurologie: multiple sclerose.[6]
- Oogheelkunde: scleritis, retinale vasculitis,[5] uveïtis, choroiditis, iritis, iridocyclitis, keratitis, optische neuritis, allergische conjunctivitis, allergische corneale marginale zweren, herpes zoster oftalmicus, sympathische oftalmie en chorioretinitis.[6]
- Reumatologie: reumatoïde artritis, reumatische carditis, acute jichtartritis, spondylitis ankylopoetica, dermatomyositis en polymyositis, arthritis psoriatica, systemische lupus erythematosus, acute en subacute bursitis, synovitis van artrose, posttraumatische artrose en epicondylitis.[6]
- Diversen: trichinose met neurologische of myocardiale betrokkenheid.[6]
Parenterale toediening
bewerken- Intra-articulaire injecties of injecties in zacht weefsel: acute jichtartritis, acute en subacute bursitis, acute tenosynovitis, epicondylitis en synovitis van osteoartritis.[7]
- Intralesionale injecties: alopecia areata, discoïde lupus erythematosus, keloïden, granuloma anulare, lichen planus, lichen simplex chronicus, psoriatische plaques, necrobiosis lipoidica diabeticorum.[7]
- Intramusculaire injecties worden voorgeschreven om veel van dezelfde aandoeningen te behandelen die zijn geïndiceerd voor orale toediening. Intramusculaire injecties worden toegediend als alternatief voor orale therapie.[7]
Off-label indicaties
bewerkenSoms wordt methylprednisolon ook gebruikt ter behandeling van een acuut ruggenmergletsel, alcoholische hepatitis en COPD.[5]
Beschikbare formulieren
bewerken| Actief ingrediënt | Merknaam | ROA | Formulier | Sterkte dosis 1 | inactieve ingredienten |
|---|---|---|---|---|---|
| methylprednisolon | Medrol | Oraal | tablet | 2, 4, 8, 16, 32 mg | calciumstearaat, maïszetmeel, lactose, minerale olie, sorbinezuur, sucrose en erythrosine-natrium (2 alleen mg), FD&C geel nr. 6 (8 en 32 alleen mg) |
| methylprednisolon | Medrol | Oraal | tablet | 4 mg; 21 pillen (dosisverpakking) | calciumstearaat, maïszetmeel, lactose, sucrose |
| methylprednisolonacetaat | Depo-Medrol | parenteraal:
intra-articulair of zacht weefsel, intralesionaal of intramusculair |
oponthoud | 20, 40, 80 mg/ml | Polyethyleenglycol 3350, Polysorbaat 80, Monobasisch natriumfosfaat, Dibasisch natriumfosfaat USP, Benzylalcohol 2 toegevoegd als conserveermiddel |
| methylprednisolonacetaat 3 | Depo-Medrol | parenteraal:
intra-articulair of zacht weefsel, intralesionaal of intramusculair |
oponthoud | 40 of 80 mg/ml (injectieflacon met enkele dosis) | Polyethyleenglycol 3350
Myristyl-gamma-picoliniumchloride |
| methylprednisolonsuccinaat | Solu-Medrol | parenteraal:
intraveneus of intramusculair |
oplossing, gereconstitueerd | 500, 1000, 2000 mg/flesje, 2000 mg met verdunningsmiddel (injectieflacon met meerdere doses) | monobasisch natriumfosfaat watervrij, dibasisch natriumfosfaat gedroogd en lactose watervrij. Bacteriostatisch water toegevoegd als verdunningsmiddel met benzylalcohol 2 toegevoegd als conserveermiddel |
| methylprednisolonsuccinaat 3 | Solu-Medrol | parenteraal: | oplossing, gereconstitueerd | 40, 125, 500, 1000 mg/flacon (flacon met enkele dosis) | monobasisch natriumfosfaat watervrij, dibasisch natriumfosfaat gedroogd en lactose watervrij. |
Contra-indicaties
bewerkenMethylprednisolon mag niet oraal worden ingenomen door mensen met langdurige schimmelinfecties, met uitzondering van Depo-Medrol wanneer het wordt toegediend als een intra-articulaire injectie voor gelokaliseerde gewrichtsaandoeningen.[8] Ook mensen met een overgevoeligheid voor methylprednisolon worden sterk afgeraden om het middel te gebruiken.[6]
Steroïden moeten met voorzichtigheid worden gebruikt bij patiënten met colitis ulcerosa, hartaandoeningen of hypertensie, maagzweren, nierinsufficiëntie, osteoporose, myasthenia gravis, glaucoom en diabetes.[1][6] Psychische stoornissen kunnen optreden tijdens het gebruik van methylprednisolon, gaande van euforie, slapeloosheid, persoonlijkheidsveranderingen tot depressie. Ook bestaande psychosen kunnen verergeren tijdens het gebruik van corticosteroïden.[6]
Interacties met andere geneesmiddelen
bewerkenVoorzichtigheid is geboden bij gelijktijdig gebruik van methylprednisolon en de hieronder beschreven medicijnen. Opgelet, deze lijst is nog niet volledig. Raadpleeg uw bijsluiter alvorens medicatie in te nemen.
Alle geneesmiddelen die binnen de klasse van enzyminductoren vallen verkorten de halveringstijd van methylprednisolon bij gelijktijdige toediening van beide soorten medicijnen.[9]
Fenobarbital, fenytoïne, rifampicine, carbamazepine en barbituraten verhogen dan weer de hoeveelheid leverenzymen, waardoor het immunosuppressieve effect van methylprednisolon wordt verminderd.[9] In dat geval kunnen verhoogde doseringen nodig zijn om alsnog het gewenste effect van de behandeling te bereiken.[9]
Orale anticonceptie
bewerkenOrale anticonceptiva remmen oxidatieve processen in het lichaam. Daardoor kan de verwerkingssnelheid van methylprednisolon verminderen en de ook de doeltreffendheid ervan verlagen.[9]
Onderzoek
bewerkenMethylprednisolon werd ook gebruikt tijdens de COVID-19-pandemie. Het werd voorgeschreven aan patiënten maar er is geen bewijs dat het voor dit doel veilig of effectief is.[10][11]
- ↑ a b (en) Basic & clinical pharmacology, 12th. McGraw-Hill Medical, New York (2012). ISBN 978-0-07-176401-8.
- ↑ (en) (2019). A General Introduction to Glucocorticoid Biology. Frontiers in Immunology 10: 1545. PMID 31333672. PMC 6621919. DOI: 10.3389/fimmu.2019.01545.
- ↑ (en) (2016). Gene Expression Control by Glucocorticoid Receptors during Innate Immune Responses. Frontiers in Endocrinology 7: 31. PMID 27148162. PMC 4835445. DOI: 10.3389/fendo.2016.00031.
- ↑ (en) StatPearls. StatPearls Publishing, Treasure Island (FL) (2020), "Methylprednisolone". Gearchiveerd op 29 november 2021. Geraadpleegd op 10 november 2020.
- ↑ a b c d (en) National Asthma Education and Prevention Program (November 2007). Expert Panel Report 3 (EPR-3): Guidelines for the Diagnosis and Management of Asthma-Summary Report 2007. The Journal of Allergy and Clinical Immunology 120 (5 Suppl): S94–138. PMID 17983880. DOI: 10.1016/j.jaci.2007.09.043. Gearchiveerd van origineel op 15 juni 2024.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o (en) Medrol U.S. Physician Prescribing Information. Pfizer and Upjohn Company LLC (1 February 2019). Geraadpleegd op 10 november 2020.
- ↑ a b c d (en) (January 2015). Treatment of severe lupus nephritis: the new horizon. Nature Reviews. Nephrology 11 (1): 46–61. PMID 25421826. DOI: 10.1038/nrneph.2014.215.
- ↑ (en) DEPO-MEDROL Multidose vial U.S. Physician Prescribing Information. Pfizer (July 2018).
- ↑ a b c d (en) (2005). Pharmacokinetics and pharmacodynamics of systemically administered glucocorticoids. Clinical Pharmacokinetics 44 (1): 61–98. PMID 15634032. DOI: 10.2165/00003088-200544010-00003.
- ↑ (en) (January 2021). Corticosteroids as adjunctive therapy in the treatment of coronavirus disease 2019: A report of two cases and literature review. Journal of Infection and Chemotherapy 27 (1): 94–98. PMID 32988730. PMC 7480527. DOI: 10.1016/j.jiac.2020.09.007.
- ↑ (en) (August 2020). Corticosteroids on the Management of Coronavirus Disease 2019 (COVID-19): A Systemic Review and Meta-Analysis. Iranian Journal of Public Health 49 (8): 1411–1421. PMID 33083317. PMC 7554375. DOI: 10.18502/ijph.v49i8.3863.