Muntsysteem van de Vereenigde Oostindische Compagnie
De Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) was een particuliere Nederlandse handelsonderneming die tussen 1602 en 1799 een aanzienlijke hoeveelheid munten uitgaf voor gebruik in de overzeese gebiedsdelen die onder haar gezag vielen.
Achtergrond
bewerkenDe Vereenigde Oostindische Compagnie werd in 1602 opgericht als een particuliere Nederlandse handelsonderneming met een monopolie op de overzeese handel tussen de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en het gebied ten oosten van Kaap de Goede Hoop en ten westen van de Straat Magellaan.[1] Met de oprichting van de VOC werd onder meer beoogd de voortdurende machtsstrijd tussen concurrerende handelsondernemingen uit de Republiek te voorkomen.[1] De Staten-Generaal droeg een aantal rechten over aan de VOC die gewoonlijk aan de Staat zijn voorbehouden. Zo kreeg de onderneming het recht een eigen legermacht te bezitten, verdragen te sluiten en een eigen munt uit te geven.[1] Ook kreeg de VOC een volmacht om naar eigen inzicht te handelen in het gebied tussen de Kaap de Goede Hoop en de Straat van Magelaan.[1] De onderneming maakte een snelle groei door en vestigde een groot aantal handelsposten en verschillende steden en kolonies, zoals die in Kaapstad en Batavia.[1]
Munten
bewerkenIn haar 200-jarige bestaan gaf de VOC een groot aantal munten uit.[2][3] Deze munten werden niet alleen in Nederland voor de VOC geslagen, maar werden ook plaatselijk in Azië geproduceerd.[2] Beide munttypes circuleerden vaak samen, hoewel in bepaalde gebieden de Europese munten meer in zwang waren dan in andere gebieden.[2] De meeste door de VOC uitgegeven munten droegen het kenmerkende VOC-monogram.[2] De meest voorkomende denominaties waren de gulden, ducaton, stuiver en duit. Soms werden ook fracties van een munt uitgegeven, zoals de "halve duit".[4]
De VOC-munten werden in Nederland halverwege de 17e eeuw uitgegeven en nogmaals vanaf 1744 tot de ontbinding van de VOC.[2] De munten werden geslagen in goud, zilver, brons en soms ook tin.[2] Ze werden geproduceerd door provinciale munthuizen in Nederland, waaronder die van Holland, Utrecht, Zeeland, Gelderland en Overijssel.[5]
De in Azië geproduceerde munten vertonen een grotere variatie en werden uitgegeven in goud, zilver en brons.[6] Op sommige van deze munten zijn klopinslagen te zien die ofwel door de VOC werden ingestempeld ofwel door plaatselijke particulieren.[6] Vanaf 1747 werden op Ceylon zg. Bazaroeken geslagen, een munt gegoten van 'halfflood en thin' voor gebruik in Cochin en op Ceylon.[7] Buitenlandse munten, waaronder de Japanse koban en de Suratte roepie, werden soms door de VOC voor eigen gebruik "geklopt".[8][9]
Zie ook
bewerken
- ↑ a b c d e Bucknill 1931, p. 15.
- ↑ a b c d e f Bucknill 1931, p. 16.
- ↑ Feenstra 2014, pp. 153, 156
- ↑ Feenstra 2014, p. 158
- ↑ Dniewcollectors
- ↑ a b Bucknill 1931, pp. 16-17.
- ↑ Luud de Brouwer, Marcellus Bles (1715-1797), werk en natuur in Oost-Indië, in: Erfgoed Magazine Tilburg, jaargang 41 nr. 3, december 2023
- ↑ Bucknill 1931, pp. 19-21.
- ↑ Zie ook Shimada 2006, pp. 85-86
- Bronnen
- (en) Bucknill, John A. S. (1931). The Coins of the Dutch East Indies: An Introduction to the Study of the Series. Asian Educational Services. ISBN 8120614488.
- (en) Dutch East India Company Coins. dniewcollectors.blogspot.co.uk. Geraadpleegd op 15 maart 2013.
- (en) Shimada, Ryūto (2006). The Intra-Asian Trade in Japanese Copper by the Dutch East India Company during the Eighteenth Century. Brill, Leiden. ISBN 9004150927.
- (en) Feenstra, Alberto (2014). Dutch Coins for Asian Growth. VOC-duiten to Assess Java’s Deep Monetisation and Economic Growth, 1724-1800. Tijdschrift voor Sociale en Economische Geschiedenis 11 (3): 153-7.
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Dutch East India Company coinage op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- Externe links
- (en) 1658 - 1796 - Ceilon. Dutch Colonial Period. LakdivaCoins Collection, met foto's van (geklopte) VOC-munten.
- VOC Kenniscentrum
