Mutsslang
De mutsslang[2] (Macroprotodon cucullatus) is een slang uit de familie toornslangachtigen en de onderfamilie Colubrinae.
| Mutsslang IUCN-status: Niet bedreigd[1] (2008) | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| Soort | |||||||||||||||||||
| Macroprotodon cucullatus (É. Geoffroy, 1827) | |||||||||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||||||||
Mutsslang op  Wikispecies
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Naam en indeling
bewerkenDe soort wordt ook wel aangeduid met Moorse mutsslang[3] of capuchonslang.[4]
De wetenschappelijke naam van de soort werd voor het eerst voorgesteld door Étienne Geoffroy Saint-Hilaire in 1827. De soort behoorde lange tijd tot het geslacht Coluber, waardoor de verouderde wetenschappelijke naam in de literatuur wordt gebruikt. De slang behoorde ook tot andere geslachten, zoals Lycognathus, Coronella en Psammophylax.[5] De triviale namen 'mutsslang' en 'capuchonslang' verwijzen naar de tekening op de kop.
Een voormalige ondersoort wordt tegenwoordig als aparte soort beschouwd; Macroprotodon mauritanicus.[6]
Uiterlijke kenmerken
bewerkenDe mutsslang bereikt een maximale lichaamslengte tot 65 cm; de meeste exemplaren blijven kleiner. Het is een van de kleinste Europese slangensoorten. De mutsslang lijkt op de inheemse gladde slang (Coronella austriaca), maar is in tegenstelling tot deze laatste soort giftig. Het gif is niet sterk en doodt alleen prooidieren en de slang zal eerst proberen te vluchten in plaats van meteen te bijten.[7] Verder is de soort te herkennen aan de zwarte vlek in de nek, waaraan de Nederlandse naam te danken is. Het lichaam is grijsbruin met kleine zwarte vlekjes op de rug en een donkere tekening op de snuit.
De buik is vaak oranjerood of bruin en de onderkant van de staart is wit met meestal een dambord-achtig vlekkenpatroon. Deze slang heeft strepen aan de zijkanten van de kop en heeft een verticale pupil. Op Mallorca werd in 2009 een tweekoppige mutsslang gevonden in de natuur, wat hoogst opmerkelijk is. Dit exemplaar was al enkele jaren oud, en dus al een aantal keer verveld.[8]
Levenswijze
bewerkenDe mutsslang is een nachtdier dat overdag tussen muren en onder stenen schuilt en bij schemering op pad gaat.[7] Het voedsel bestaat voornamelijk uit hagedissen, maar ook kleine knaagdieren en vogels worden bejaagd. De vrouwtjes zetten vijf tot zeven eieren af.
Habitat
bewerkenHet habitat omvat gematigde bossen, struwelen en moerassen alsmede antropogene biotopen zoals plantages, weilanden en landelijke tuinen.
Verspreiding
bewerkenDe mutsslang komt voor in delen van Noord-Afrika en zuidelijk Europa en leeft in in de landen Spanje, Portugal, Italië, Marokko, Algerije, Tunesië, Libië, Egypte en Israël.[5]
Beschermingsstatus
bewerkenDoor de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN is de beschermingsstatus 'veilig' toegewezen (Least Concern of LC).[9]
Bronvermelding
bewerkenReferenties
- ↑ (en) Mutsslang op de IUCN Red List of Threatened Species.
- ↑ H. Strijbosch, A.H.P. Stumpel, R.C.M. Creemers, J.J.C.W. van Delft,A. Groenveld & D. Bauwens - Reptielen Amfibieën Vissen Onderzoek Nederland, Middelste groene kikker wordt bastaardkikker - Standaardlijst voor de Nederlandse namen van de Europese amfibieën en reptielen RAVON 21 7(3) 2005.
- ↑ Jeroen Speybroeck, Anton Stumpel, Wouter Beukema, Bobby Bok, Raymond Creemers, Jeroen van Delft, Henk Strijbosch & Jan Van Der Voort - Reptielen Amfibieën Vissen Onderzoek Nederland, Namenlijst Europese amfibieën en reptielen - jaargang 18, nummer 4.
- ↑ Bernhard Grzimek (1971). Het Leven Der Dieren Deel VI: Reptielen. Kindler Verlag AG, Pagina 489. ISBN 90 274 8626 3.
- ↑ a b Peter Uetz & Jakob Hallermann, The Reptile Database – Macroprotodon cucullatus.
- ↑ Peter Uetz & Jakob Hallermann, The Reptile Database – Macroprotodon mauritanicus.
- ↑ a b Václav Laňka & Zbyšek Vít (1985). Amphibians and Reptiles. Aventinum, Praag, Pagina 202, 203. ISBN 90-366-0639-X.
- ↑ CCTV.com - Weird animals from around the world - Website
- ↑ International Union for Conservation of Nature and Natural Resources - Red List, Macroprotodon cucullatus - IUCN Red List.
Bronnen
- (nl) – Václav Laňka & Zbyšek Vít - Amphibians and Reptiles – Pagina 202, 203 - 1985 - ISBN 90-366-0639-X – Uitgeverij Aventinum, Praag
- (en) – Peter Uetz & Jakob Hallermann - The Reptile Database - Macroprotodon cucullatus - Website Geraadpleegd 23 juni 2020