Yam

Yam of napi is een eetbare wortelknol,van een lid van het geslacht Dioscorea.

Twee varianten van Yam, afkomstig uit de Japanse landbouw-encyclopedie Sekei Zusetsu (1804)

Geschiedenis

De yamswortel is een zeer oude cultuurplant, die in Azië al rond 3000 v.Chr. werd verbouwd. Hij staat in Azië bekend als Chinese yam en in Japan als nagaimo. Hij is in Afrika vandaag de dag nog steeds een belangrijk voedingsmiddel. De domesticatie van de yam verliep op de continenten parallel.

Beschrijving

De knollen zijn zeer variabel in vorm. Ze kunnen rond, langwerpig of vertakt zijn. Het gewicht van een uitgegroeide knol kan 1 kg tot meer dan 50 kg zijn. De binnenkant kan wit, geel of roze gekleurd zijn.

Soorten

• Dioscorea alata - paarse yam of ube

Gebruik

De yam is in de tropen als basisvoedsel net zo belangrijk als de aardappel in de gematigde streken. De knollen worden meestal tien tot twaalf maanden na aanplanting geoogst. De knollen kunnen tot zes maanden bewaard worden in temperaturen tot 25 °C. Ze kunnen worden gekookt, gebakken of gefrituurd. Verder kunnen de knollen tot meel, chips en deeg worden verwerkt. In Afrika wordt uit het meel met water een brijachtige massa (fufu) gemaakt.

Ongeveer zestig soorten leveren eetbare knollen. Sommige soorten bevatten het giftige alkaloïde dioscorine dat echter bij het koken afgebroken wordt. De meeste soorten hebben een zetmeelgehalte van rond de 25%. Rond 95% van de wereldproductie komt uit Afrika. Nigeria is de belangrijkste producent.

Wereldwijde productie

Topproducenten van yam 2018
Land	Productie (ton)
Nigeria	47.532.615
Ghana	7.858.209
Ivoorkust	7.252.570
Benin	2.944.944
Togo	858.783
Kameroen	674.776
Centraal-Afrikaanse Republiek	513.489
Tsjaad	484.700
Haïti	423.545
Colombia	419.267

• 
  Dioscorea balcanica
• 
  Dioscorea balcanica

Bronnen, noten en/of referenties