Echt vleugelmos

Echt vleugelmos
Taxonomische indeling
Rijk:	Plantae (Planten)
Stam:	Marchantiophyta (Levermossen)
Klasse:	Jungermanniopsida
Onderklasse:	Jungermanniidae
Orde:	Jungermanniales
Familie:	Jungermanniaceae (Oortjesmosfamilie)
Geslacht:	Nardia
Soort
	Nardia scalaris; Gray (1811)
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Echt vleugelmos op Wikispecies
Portaal	Biologie

Het echt vleugelmos (Nardia scalaris) is een soort mos uit de oortjesmosfamilie (Jungermanniaceae).

Kenmerken

Uiterlijke kenmerken

Nardia scalaris is meestal een frisgroen levermosje. Het groeit in dicht groen tot bruinachtig, en in zonnige gebieden ook roodachtige gazons. De uitgestrekte tot rechtopstaande planten zijn 2 tot 4 centimeter lang en 1 tot 2 millimeter breed en hebben dichte bladeren. De afgeronde flankbladeren, die in twee rijen zijn gerangschikt en dwars of schuin op de stengel groeien, zijn ongeveer 1 millimeter groot. D

Het mos is tweehuizig. Het bloemdek is korter dan de schutbladeren en daarin verborgen is de bloemdekmond enigszins samengetrokken. De sporenkapsels zijn ovaal en donkerbruin. De soort draagt vaak vruchten; sporen rijpen in het voorjaar. Broedlichamen worden niet gevormd.

Het heeft, in tegenstelling tot de beide andere Nederlandse vleugelmossen, afgeronde blaadjes, die regelmatig langs de stengel geplaatst staan.

Microscopische kenmerken

De bladcellen zijn in het midden van het blad zo'n 30 tot 35 µm groot en aan de bladrand aanzienlijk kleiner. De celhoeken zijn driehoekig of verdikt met knopen. Elke cel bevat 2 tot 3 grote, langwerpige, gladde olielichamen. De lancetvormige onderbladen zijn verborgen tussen de rhizoïden.

Ecologie

Nardia scalaris is een pionier van minerale zand- en leemhoudende grond, op greppelwandjes, in leemkuilen, op leembulten, op taluds van houtwallen en in holle wegen. Hier groeit het mos vaak samen met andere leemminnende levermossen. Merkwaardig is dat zowel Nardia geoscyphus als N. scalaris, al zijn het pioniersoorten, niet lijken te profiteren van natuurontwikkeling. Mogelijk prefereren ze kleinschaliger milieus.

Verspreiding

In Nederland komt het echt vleugelmos zeldzaam voor. Het staat op de rode lijst in de categorie 'bedreigd'. Het is een soort van het Pleistoceen, al zijn er ook enkele vondsten uit het kustgebied bekend.

Foto's

Bladtop

Bronnen, noten en/of referenties

BLWG Verspreidingsatlas Mossen