Natriumlaurylethersulfaat
Natriumlaurylethersulfaat (ook wel NLES of naar het Engelse sodium laureth ether sulfate SLES genoemd) is een veel gebruikte oppervlakte-actieve stof. De stof wordt toegepast als reinigingsmiddel en schuimvormer in diverse reinigende producten. Het wordt bereid door natriumdodecylsulfaat te ethoxyleren.
| Natriumlaurylethersulfaat | ||||
|---|---|---|---|---|
| Structuurformule en molecuulmodel | ||||
| ||||
Structuurformule van natriumlaurylethersulfaat
| ||||
| Algemeen | ||||
| Molecuulformule | C14H29NaO5S | |||
| IUPAC-naam | natrium-2-dodecoxyethylsulfaat | |||
| Andere namen | laurylethersulfaat, dodecyl(oxyethyleen)sulfaat, SLES, natriumlaurylethoxysulfaat | |||
| Molmassa | 332,43183 g/mol | |||
| SMILES | [Na+].[O-]S(=O)(=O) OCCOCCCCCCCCCCCC
| |||
| InChI | 1/C14H30O5S.Na/c1-2-3-4-5-6-7-8-9-10-11-12-18-13-14-19-20(15,16)17;/h2-14H2,1H3,(H,15,16,17);/q;+1/p-1
| |||
| CAS-nummer | 15826-16-1 | |||
| EG-nummer | 239-925-1 | |||
| PubChem | 23665884 | |||
| Wikidata | Q412561 | |||
| LD50 (ratten) | (oraal) 1600[1] mg/kg | |||
| ||||
Toepassing
bewerkenIn cosmetica als shampoo, badschuim en douchegel, waar een reinigende of schuimvormende werking de basisfunctie van het product is, is natriumlaurylethersulfaat de meest gebruikte oppervlakte-actieve stof. De INCI-aanduiding is Sodium Laureth Sulfate.
Natriumlaurylethersulfaat is zo populair omdat het een sterke reinigende werking heeft en vrij goedkoop is. Vergeleken met het in de Verenigde Staten veel in cosmetica gebruikte natriumdodecylsulfaat (bekend als SDS of SLS) is het milder. Verder kan een oplossing van natriumlaurylethersulfaat worden ingedikt door wat keukenzout toe te voegen. Keukenzout is veel goedkoper dan de andere middelen voor het verhogen van de viscositeit.
Natriumlaurylethersulfaat wordt ook gebruikt in glasreinigers, vloeibaar afwasmiddel en allesreinigers, meestal aangevuld met sterkere maar minder huidvriendelijke reinigende stoffen.
Toxicologie en veiligheid
bewerkenIrritatie
bewerkenNatriumlaurylethersulfaatconcentraties in cosmetica worden als veilig beschouwd, hoewel het net als andere schoonmaakmiddelen irritatie kan veroorzaken, die toeneemt bij hogere concentraties.[2] Bij testdieren en bij sommige proeven op mensen werd oog- en huidirritatie waargenomen.[2] Van SLS is bekend dat het irritatie veroorzaakt,[3] onderzoek toont aan dat natriumlaurylethersulfaat ook bij sommige mensen na langdurige blootstelling irritatie kan optreden.[4][5]
Vermeende kankerverwekkendheid
bewerkenSommige producten met natriumlaurylethersulfaat bevatten een kleine hoeveelheid dioxaan. Volgens de Amerikaanse Food and Drug Administration moeten deze niveaus in de gaten gehouden worden,[6] en de FDA moedigt fabrikanten aan het dioxaan te verwijderen, hoewel dit niet verplicht is volgens federale wetgeving.[7] De Environmental Protection Agency beschouwt dioxaan als waarschijnlijk kankerverwekkend, maar in veel hogere concentraties dan die in commerciële producten.[8]
- ↑ Natriumlaurylethersulfaat bij ChemIDplus
- ↑ a b (1983). Final report on the safety assessment of sodium laureth sulfate and ammonium laureth sulfate. Journal of the American College of Toxicology 2 (5): 1–34. DOI: 10.3109/10915818309140713.
- ↑ Agner T (1991). Susceptibility of atopic dermatitis patients to irritant dermatitis caused by sodium lauryl sulphate. Acta Dermato-venereologica 71 (4): 296–300. PMID 1681644.
- ↑ Magnusson B, Gilje O (1973). Allergic contact dermatitis from a dish-washing liquid containing lauryl ether sulphate. Acta Dermato-venereologica 53 (2): 136–40. PMID 4120956.
- ↑ Van Haute N, Dooms-Goossens A (March 1983). Shampoo dermatitis due to cocobetaine and sodium lauryl ether sulphate. Contact Dermatitis 9 (2): 169. PMID 6851541. DOI: 10.1111/j.1600-0536.1983.tb04348.x.
- ↑ Black RE, Hurley FJ, Havery DC (2001). Occurrence of 1,4-dioxane in cosmetic raw materials and finished cosmetic products. Journal of AOAC International 84 (3): 666–70. PMID 11417628.
- ↑ FDA/CFSAN--Cosmetics Handbook Part 3: Cosmetic Product-Related Regulatory Requirements and Health Hazard Issues. Prohibited Ingredients and other Hazardous Substances: 9. Dioxane
- ↑ 1,4-Dioxane (1,4-Diethyleneoxide). Hazard Summary. U.S. Environmental Protection Agency. Created in April 1992; Revised in January 2000. Fact Sheet