Nederlands basketbalteam (mannen)

Voor het nationale vrouwenbasketbalteam, zie Nederlands basketbalteam (vrouwen)

Het Nederlands nationaal basketbalteam is het team van basketballers dat Nederland vertegenwoordigt in internationale wedstrijden.

Orange Lions
Vlag van Nederland
Land Nederland
FIBA-rang 44e (2 maart 2021)
FIBA-toetreding 1946
FIBA-zone FIBA Europe
Nationale bond NBB
Coach Vlag van Israël Arik Shivek
Bijnaam Orange Lions
Shirtsponsor Nederlandse Loterij
Hoofdsponsor Nederlandse Loterij
Thuishaven(s) Topsportcentrum Almere (Almere)
Sportcampus Zuiderpark (Den Haag)
Meeste interlands Toon van Helfteren (207)
Olympische Spelen
Deelnames 0
Medailles 0
Wereldkampioenschap
Deelnames 1
Medailles 0
EuroBasket
Deelnames 15
Medailles 0
Tenues
Thuiskleuren jersey
Team colours
Thuiskleuren
Uitkleuren jersey
Team colours
Uitkleuren
Portaal  Portaalicoon   Basketbal

In de vroege jaren van het team was het regelmatig deelnemer op EK's, en ook in de jaren 80 en 90 was Oranje regelmatig aanwezig. Na 25 jaar afwezigheid, plaatste het team zich in 2014 voor het eerst weer voor een Europees kampioenschap. En begin 2021 lukte het de Orange Lions zich opnieuw te plaatsen voor het EK basketbal toernooi van 2022.

Historie

bewerken

1946–1961: De eerste jaren

bewerken
 
Nederland op het EK van 1959

Nederland deed voor het eerst in 1946 mee aan een officieel internationaal toernooi. Op EuroBasket, beter bekend als het EK, speelde het team hun eerste wedstrijd tegen Engeland. Deze wedstrijd werd gewonnen, maar de wedstrijd erop, tegen Frankrijk, werd verloren. Ook de wedstrijd voor de vijfde plaats werd verloren (met 36-25 van Zwitserland, waardoor Nederland dat jaar zesde werd.

Ook op de volgende drie EK's (1947, 1949 en 1951) deed Oranje, gecoacht door Dick Schmüll, mee. In '49 werd het team 5e, wat de nieuwe beste prestatie van Nederland werd.

1961–1991: Frequente deelname EK

bewerken

Van 1961 tot en met 1967 was Oranje wederom van de partij. Na daarna twee EK's te missen had Oranje opnieuw een streak van 3-achtereenvolgende EK's. Sterspeler was Kees Akerboom sr., die in 1977 tot de "Beste Vijf" van het EK werd verkozen, én topscorer van het toernooi werd.

Na een jaar afwezigheid had Oranje in 1983 haar beste prestatie. Onder leiding van coach Vladimir Heger werd het team 4e, in de strijd om de derde plaats legde Nederland het af tegen de Sovjet-Unie. De daaropvolgende vier EK's eindigde Nederland, dat speelde met NBA-speler Rik Smits, in de middenmoot en onderaan de ranglijst.

1991–2012: Lange periode in anonimiteit

bewerken
 
Francisco Elson was lange tijd de grootste naam bij Oranje

Van 1991 tot uiteindelijk 2015 wist Oranje zich niet te plaatsen voor het EK. Thuiswedstrijden van het team werden vooral gespeeld in het Topsportcentrum in Almere. Voormalig NBA-kampioen Francisco Elson speelde dan wel regelmatig mee met het team, in kwalificatietoernooien had Oranje weinig succes. Daarbij wezen andere Nederlandse topspelers zoals Dan Gadzuric uitnodigingen om in Oranje te spelen vaak af, en was de publieke belangstelling miniem.

Oranje herrijst uit as

bewerken
 
Toon van Helfteren coachte Nederland naar het eerste EK in 25 jaar

In december 2012 kwam de NBB met een verrassend bericht: het Nederlands team werd voor de komende 2 jaar opgeheven.[1] De bond moest flink bezuinigen en besloot het geld dat er was o.a. in jeugdteams te stoppen. Na protest van Nederlandse Eredivisie-spelers besloten alle Eredivisie-clubs te investeren in het Nederlands team. Toon van Helfteren werd in 2013 aangesteld als nieuwe bondscoach, op vrijwillige basis. Ditzelfde jaar leek Nederland op de goede weg naar het EK, nadat beide groepsgenoten Estland en Portugal, verslagen werden. Deze twee zeges werden later echter verloren verklaard: er waren twee spelers als buitenlanders genoteerd in Cunningham en Kherrazi. De bond had dit niet gemerkt, en kreeg vervolgens flinke kritiek te verwerken van spelers en coaches.[2]

"Wonder van 2014"

bewerken

Vooraf aan de tweede ronde van de EK 2015-kwalificatie in juli 2014 zagen zaken er slecht uit voor Oranje. De Eredivisie-clubs zouden snel geen geld meer hebben voor Oranje en het team zou in de toekomst kunnen verdwijnen. Daarbij begon coach Van Helfteren, die ongeveer 40 spelers selecteerde, de voorbereiding met amper 7 man.[3] De rest had om diverse redenen afgezegd.

Toch begon Nederland met beperkte middelen, spelers konden alleen op een reiskostenvergoeding rekenen,[4] aan de EK-kwalificatie. In een poule met Bulgarije, Israël en Montenegro was Oranje op papier de minste. Toch verraste het vriend en vijand door de eerste wedstrijd in Bulgarije te winnen, en ook won het in de derde wedstrijd uit van favoriet Montenegro.[5] Nadat in de 4e wedstrijd van Bulgarije werd gewonnen en in de 5e ruim verloren van Israël had Oranje een kleine kans op het EK. Belangrijke spelers in de overwinningen waren o.a. Slagter, Oudendag en Schaftenaar.

Op 27 augustus 2014 won Nederland met 68-55 van Montenegro in de Vijf Meihal in Leiden. Nadat eerder alle andere uitslagen in het voordeel van Oranje waren uitgevallen, werd Oranje met de overwinning tweede in de poule achter Israël. Dit betekende dat Oranje na 25 jaar weer op een EK ging spelen.

Terugkeer naar het EK

bewerken

Op het EuroBasket 2015 toernooi won het team één wedstrijd (tegen Georgië) en werd het 21e nadat het uitgeschakeld werd in de groepsfase.

In de zomer van 2019 werd de Italiaan Maurizio Buscaglia aangesteld als nieuwe bondscoach. Met Buscaglia speelde Nederland op EuroBasket 2022 in Praag, waar het alle vijf wedstrijden verloor in een groep met Servië, Israël, Finland, Tsjechië en Polen.

Selectie

bewerken
No. Pos. Naam Club
Coach: Arik
Assistent-coaches: Koen van Gerwen en Mark van Schutterhoef
PG Keye van der Vuurst de Vries   Zundar Palencia
PG Merijn Ververs   ZZ Leiden
PG Boy van Vliet   Heroes Den Bosch
PG Leon Williams   Libertas Livorno 1947
SG Yannick Franke   Buyukcekmece basketbol
SG Charlon Kloof   FC Porto Sports
SG Boyd van der Vuurst de Vries  Den Helder SUNS (herenbasketbal)
SF Yannick Kraag   Joventut Badalona
SF Dylan van Eyck  Svendborg Basketball
SF Luuk van Bree   Zorg en Zekerheid Leiden
PF Emmanuel Nzekwesi   Cholet Basket
PF Terrence Bieshaar   Landstede Hammers
PF Willem Brandwijk  Kangoeroes Basket Mechelen
C Matt Haarms   Zundar Palencia
C Menno Dijkstra  Pardu Sadam
C Kai Edwards   Feyenoord Basketbal


Spelersrecords

bewerken

Meeste wedstrijden

bewerken
Pos Naam Debuut Wedstrijden
1 Toon van Helfteren 1971 207
2 Kees Akerboom sr. 1972 186
3 Ronald Schilp 1981 171
4 Harry Kip 1967 163
5 Jan Dekker 1968 160
6 Ton Boot 1959 148
Emill Hagens 1977 148
8 Marco de Waard 1984 136
Hugo Harrewijn 1968 136
10 Cock van de Lagemaat 1977 134
11 Okke te Velde 1985 120
12 Cees van Rootselaar 1987 118
13 Chris van Dinten 1984 116
14 Arvin Slagter 2006 110
15 Jos Kuipers 1981 104
 Nog actief

Laatst bijgewerkt: 17 aug 2013

Bondscoaches

bewerken
  Zie Lijst van coaches van het Nederlands basketbalteam voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Het volgende team bracht Oranje naar hun eerste EK in 25 jaar, in 2014:

EK kwalificatie 2014
bewerken
Team 2014
Nr Pos Naam Lengte Intl a Debuut Club Land
4 G Arvin Slagter 1,91 68 2006 SPM Shoeters Den Bosch  
5 PG Leon Williams 1,82 11 2012 Landstede Basketbal  
6 SG Worthy de Jong 1,94 20 2012 Zorg en Zekerheid Leiden  
7 PF Julius van Sauers 1,94 0 2014 BC Apollo b  
8 G Dexter Hope 1,85 0 2014 Aris Leeuwarden  
9 SF Mohamed Kherrazi 2,00 5 2013 Zorg en Zekerheid Leiden  
10 F Ralf de Pagter 2,02 0 2014 SPM Shoeters Den Bosch  
11 C Thomas Koenis 2,10 15 2010 Donar  
13 C Kevin Bleeker 2,07 0 2014 Canisius Golden Griffins  
14 C Nick Oudendag 2,09 11 2009 Matrixx Magixx b  
21 PF Roeland Schaftenaar 2,10 8 2010 CB Breogán b  
a – Interlands tot en met juli 2013.
b – Deze speler was transfervrij, de club waar hij het laatst voor speelde wordt aangegeven.