Openbaar vervoer in Eindhoven

Het openbaar vervoer in Eindhoven bestaat uit treinverbindingen van de Nederlandse Spoorwegen, stads- en streekbussen van Hermes en enkele streekbussen van Arriva. In de nacht van vrijdag op zaterdag wordt dit station ook bediend door Arriva's nachttrein.

Eindhoven beschikt over twee stations, Eindhoven Centraal en Eindhoven Strijp-S. Vanaf het centraal station vertrekken treinen in de richting Helmond, Weert, Tilburg en 's-Hertogenbosch. De stoptreinen naar Tilburg en 's-Hertogenbosch stoppen ook in Eindhoven Strijp-S. Er zijn ideeën geuit voor een intercitystation ter hoogte van Acht, waardoor een snellere verbinding vanuit het noorden ontstaat met Eindhoven Airport.

Het centraal station in Eindhoven vormt samen met busstation Neckerspoel het primaire knooppunt van openbaar vervoer in Eindhoven.

Vanaf het busstation vertrekken alle bussen. De stadsbussen bedienen de verschillende wijken van Eindhoven en de aangrenzende plaatsen Veldhoven, Waalre, Geldrop, Nuenen, Oirschot en Son en Breugel. Daarnaast zijn er streekbussen die de regio Zuidoost-Brabant bedienen (onder andere Eersel, Valkenswaard, Leende, Helmond en Best) maar ook de verder gelegen bestemmingen 's-Hertogenbosch, Veghel, Uden, Oss en Weert.

Bij het centraal station zijn twee bewaakte fietsenstallingen en meerdere onbewaakte fietsenstallingen. Verder bestaat er de mogelijkheid om een OV-fiets te huren en vertrekken er taxi's vanaf de beide zijdes van het station.

Verder heeft Eindhoven het op een na grootste vliegveld van Nederland, Eindhoven Airport. Eindhoven Airport wordt bediend met enkele lijnen. Naast de HOV1 lijn is dit een snelbus vanaf het station en streeklijnen die het vliegveld verbinden met winkelcentrum Woensel, Best en Veldhoven.

Treinverbindingen

bewerken

De volgende treinseries halteren in de dienstregeling 2024 te Eindhoven:

Serie Treinsoort Route Bijzonderheden
800 Intercity (NS) Schiphol AirportAmsterdam ZuidAlmere CentrumLelystad CentrumZwolleMeppelLeeuwarden Vormt een halfuurdienst tussen Schiphol Airport en Zwolle met serie 700 en tussen Zwolle en Leeuwarden met serie 600. Sommige treinen tussen Zwolle en Leeuwarden stoppen op alle stations. (alleen 's morgens vroeg en 's avonds laat).
1100 Intercity (NS) Den Haag CentraalDen Haag HSDelftRotterdam CentraalBredaTilburgEindhoven Centraal Stopt niet in Schiedam Centrum en Rotterdam Blaak; via HSL.
2900 Intercity (NS) EnkhuizenHoornAmsterdam CentraalUtrecht Centraal's-HertogenboschEindhoven CentraalWeertRoermondSittardMaastricht Rijdt van maandag t/m donderdag in de vroege ochtend en in de avonduren en rijdt van vrijdag t/m zondag de hele dag en vervangt dan Intercity 3900 tussen Enkhuizen en Amsterdam Centraal en intercity 2700 tussen Amsterdam Centraal en Maastricht.
3500 Intercity (NS) DordrechtRotterdam CentraalSchiedam CentrumDelftDen Haag HSLeiden CentraalSchiphol AirportAmsterdam ZuidUtrecht Centraal's-HertogenboschEindhoven CentraalHelmondVenlo Rijdt na circa 22:30, op zaterdagochtend tot circa 9:00 en op zondagochtend tot circa 10:00 niet tussen Dordrecht en Utrecht Centraal v.v.
3700 Intercity (NS) Amsterdam CentraalHoornEnkhuizen Stopt niet in Zaandam. Rijdt alleen in de spitsrichting, rijdt niet op vrijdag.
3900 Intercity (NS) EnkhuizenHoornAmsterdam CentraalUtrecht Centraal's-HertogenboschEindhoven CentraalWeertRoermondSittardHeerlen Stopt niet in Zaandam. Rijdt in de avonduren en van vrijdag t/m zondag de hele dag enkel tussen Eindhoven Centraal en Heerlen. Wordt in de avonduren en van vrijdag t/m zondag de hele dag vervangen door intercity 2900. Rijdt van maandag t/m donderdag in de avonduren enkel tussen Sittard en Heerlen en rijdt dan 1x/uur.
4400 Sprinter (NS) Oss's-HertogenboschEindhoven Strijp-SEindhoven CentraalHelmondDeurne Rijdt in de ochtendspits van maandag t/m donderdag twee ritten van/naar Oss, waarbij richting Oss non-stop wordt gereden tussen 's-Hertogenbosch en Oss.
6400 Sprinter (NS) Tilburg UniversiteitTilburgEindhoven Strijp-SEindhoven Centraal – (Weert) Rijdt tussen 20:00 en 22:00 uur en op zondag 1x/uur tussen Eindhoven Centraal en Weert. Rijdt na 22:00 uur 1x/uur op het hele traject.
16400 Sprinter (NS) Eindhoven CentraalWeert Opgeheven per dienstregeling 2025.
21400 Intercity (NS) Eindhoven CentraalUtrecht Centraal Nachtnet. Rijdt alleen in de nachten volgend op vrijdag en zaterdag.
Nachttrein 32700 Nachttrein (Arriva) MaastrichtSittardRoermondWeertEindhoven Centraal's-HertogenboschUtrecht CentraalAmsterdam Bijlmer ArenAAmsterdam ZuidSchiphol Airport Rijdt alleen in de nacht van vrijdag op zaterdag.

Stads- en streekvervoer

bewerken
 
busstation Neckerspoel, circa 2008

Het stads- en streekvervoer in en rond Eindhoven maakt onderdeel uit van het openbaar vervoer-concessiegebied Zuidoost-Brabant. De OV-autoriteit is de provincie Noord-Brabant. Deze heeft de concessie gegund aan Hermes. De concessie loopt van 11 december 2016 tot en met 12 december 2026.[1]

Arriva bedient station Eindhoven Centraal met vier buslijnen. Deze lijnen horen bij de concessie Oost-Brabant en loopt van 14 december 2014 tot en met 14 december 2024. Vanaf het station rijden stadsbussen naar de meeste wijken in de stad en streekbussen naar de meeste grote kernen in het gebied.

Aanbesteding 2008

bewerken

Voor de aanbesteding van de SRE concessies hadden de vervoerbedrijven Hermes en Veolia zich ingeschreven. Het SRE had hiervoor de concessies samengevoegd tot één concessie. In februari 2008 werd bekendgemaakt dat Hermes de concessies vanaf december 2008 mocht gaan rijden. Hermes beloofde een kwaliteitsimpuls die voor de reizigers tot een structurele verbetering van het gehele openbaar vervoer zou leiden. Zo werden ruim 30% meer ritten geboden dan in de voorgaande dienstregeling. Het lijnennet werd uitgebreid en frequenties op enkele lijnen gingen omhoog. Doorgaande stadslijnen werden geknipt bij station Eindhoven. Elke stadsbus had vanaf dat moment het station als begin- en eindpunt.

Ook werden de lijnen naar Tilburg geknipt. Voorheen was het mogelijk om met de lijnen 141 en 142 van Eindhoven te reizen naar Tilburg. Vanaf 14 december rijden de bussen van Veolia Transport uit Tilburg nog slechts tot Best. Hermes bedient het traject Eindhoven - Best (- Oirschot) met de frequenter rijdende lijnen 145 en (in de spits) tevens 144. Hermes lijn 20 van Eindhoven naar Helmond via Asten werd eveneens geknipt in lijn 20 Eindhoven - Someren - Asten en lijn 22 Someren - Asten - Helmond. Lijn 20 werd daarbij tevens een sneldienst, die een aantal haltes op de route overslaat. In het stedelijk net en de belangrijke streekcorridor Valkenswaard-Eindhoven ging het aantal ritten omhoog. De verbinding Eindhoven - Nuenen - Helmond (lijn 6) die opgeheven dreigde te worden tussen Nuenen en Helmond, bleef gehandhaafd.

De lijnen 20 en 22 zijn met ingang van de nieuwe dienstregeling op 13 december 2009 weer samengevoegd, als lijn 20 Eindhoven - Helmond. Op die datum vonden ook kleine wijzigingen op bepaalde routes in Eindhoven plaats en werden rijtijden hier en daar aangepast. Grote wijzigingen bleven uit.

Aanbesteding 2016

bewerken

Voor ingang van de nieuwe concessie is het wagenpark grotendeels vernieuwd door Hermes. Met het nieuwe materieel wordt voldaan aan de wens de strengste milieunormering met betrekking tot uitstoot van schadelijke stoffen toe te passen (o.a. door toepassing van AdBlue); tevens zijn deze bussen toegankelijk voor rolstoelgebruikers. Er is ook een vloot van 43 volledig elektrische bussen aangeschaft voor deze concessie. Deze rijden op de 400-lijnen. Daarnaast zijn alle bussen voorzien van airconditioning en dynamische displays waarop reisinformatie wordt gegeven met betrekking tot aansluitingen, de eerstvolgende halten en eventuele vertragingen. De halte-informatie wordt ook omgeroepen.

Dynamische reisinformatie

bewerken

Elke halte in Eindhoven is voorzien van dynamische reisinformatie. Hierop kan men zien wanneer de eerstvolgende bus daadwerkelijk arriveert en waar deze naartoe gaat. Op station Eindhoven is een informatiezuil en een lichtkrant geplaatst met relevante informatie. Ook bij alle ziekenhuizen in de stad en bij Eindhoven Airport wordt reizigersinformatie gegeven.

Buslijnen

bewerken

Eindhoven heeft een uitgebreid netwerk van buslijnen. Ook zijn er veel streekverbindingen. Naast de gewone stadsbussen heeft Eindhoven ook metrostyle-bussen. Deze vorm van hoogwaardig openbaar vervoer (HOV) is een mengeling tussen bus en tram. Deze bussen rijden op de Airportshuttle (400) en op de lijnen naar Meerhoven/Airport (401), Veldhoven (402), Oerle (403), Nuenen (404), Achtse Barrier (405), Ekkersrijt (406) en High Tech Campus (407/408). Voor deze lijnen zijn grotendeels trajecten van vrije busbanen aangelegd onder de namen HOV1 en HOV2.

Alle buslijnen in onderstaande tabel worden uitgevoerd door Hermes, tenzij anders vermeld.

Lijn Route Via Bijzonderheden
Stadsbussen
2 Eindhoven CS - Blixembosch-Oost Woensel
3 Eindhoven CS - Blixembosch-West Máxima Medisch Centrum, Woensel
4 Eindhoven CS - Heesterakker Máxima Medisch Centrum
5 Eindhoven CS - 't Hofke Rembrandtplein
6 Eindhoven CS - Nuenen Oost Koudenhoven
7 Eindhoven CS - Veldhoven Máxima Medisch Centrum Aalst
8 Eindhoven CS - Kapelbeemd Acht
9 Eindhoven CS - Best Station Woensel, Acht
10 Eindhoven CS - Oirschot Kazerne Strijp-S, De Herdgang, Mispelhoef Niet in het weekend
12 Eindhoven CS - Gijzenrooi Tuindorp, Tivoli Niet 's avonds na 19:00
14 Eindhoven CS - Veldhoven Centrum Engelsbergen, De Hurk Niet 's avonds na 19:00
15 Eindhoven CS - Veldhoven d'Ekker Schrijversbuurt, Rapelenbuurt, Bennekel, Genderbeemd
16 Eindhoven CS - Veldhoven Máxima Medisch Centrum Schrijversbuurt, Rapelenbuurt, Bennekel, Hanevoet, Ooievaarsnest
17 Eindhoven CS - Roosten Tuindorp
HOV Stadsbus Eindhoven (Bravo direct)
400 Eindhoven CS - Eindhoven Airport WoensXL Airport Shuttle
401 Eindhoven CS - Eindhoven Airport Strijp, Meerhoven
402 Eindhoven CS - Veldhoven Zonderwijk Strijp, Veldhoven Centrum
403 Eindhoven CS - Oerle Zuid Strijp
404 Eindhoven CS - Nuenen Centrum Summa College Niet 's avonds en in het weekend
405 Eindhoven CS - Achtse Barrier Woensel
406 Eindhoven CS - Son Ekkersrijt Woensel Niet in de weekendavonden
407 Eindhoven CS - High Tech Campus Genneper Parken Niet in het weekend
408 Eindhoven CS - High Tech Campus Aalst Niet 's avonds en in het weekend
Streekbussen
11 Eindhoven CS - Weert Station Leende, Maarheeze, Budel
18 Eindhoven CS - Bergeijk Loo Kastelenplein, Veldhoven Máxima Medisch Centrum, Riethoven, Westerhoven Niet op zondagavond
19 Eindhoven CS - Bladel Busstation Kastelenplein, Veldhoven Máxima Medisch Centrum, Koningshof, Steensel, Eersel, Hapert
20 Eindhoven High Tech Campus - Best Station Veldhoven (Máxima Medisch Centrum, Centrum, Zeelst), Eindhoven (Meerhoven, Airport) Niet 's avonds en in het weekend
24 Eindhoven CS - Helmond Station Geldrop, Mierlo, Helmond Akkers
156 Eindhoven CS - 's-Hertogenbosch Station Son, Nijnsel, Sint-Oedenrode, Schijndel, Sint-Michielsgestel, Den Dungen Arriva
157 Eindhoven CS - Oss Station Son, Nijnsel, Sint-Oedenrode, Veghel, Mariaheide, Uden, Nistelrode, Heesch Arriva
Spitsbussen
114 Eindhoven CS - De Hurk Engelsbergen Versterkt lijn 14
119 Eindhoven CS - Veldhoven ASML
154 Eindhoven CS - 's-Hertogenbosch Station Son, Nijnsel, Sint-Oedenrode, Schijndel, Sint-Michielsgestel, Den Dungen Arriva
HOV Streekbus (Bravo direct)
305 Eindhoven CS - Oss Station Sint-Oedenrode, Veghel, Uden, Nistelrode, Heesch Arriva
317 Eindhoven CS - Dommelen Damianusdreef Parktheater, Aalst, Valkenswaard
318 Eindhoven CS - Luyksgestel Boscheind Parktheater, Aalst, Valkenswaard, Dommelen, Westerhoven, Bergeijk
319 Eindhoven CS - Reusel Busstation Kastelenplein, Veldhoven Máxima Medisch Centrum, Koningshof, Eersel, Hapert, Bladel
320 Eindhoven CS - Helmond Station Geldrop, Mierlo, Lierop, Someren, Asten
321 Eindhoven CS - Gemert Pelgrimsrust Nuenen, Lieshout Niet 's avonds en in het weekend
322 Eindhoven CS - Uden Busstation Nuenen, Lieshout, Gemert, Boekel, Volkel
323 Eindhoven CS - Gemert Groenesteeg Nuenen, Lieshout Spitsbus
324 Eindhoven CS - Geldrop Coevering Gijzenrooi, Sint Annaziekenhuis
Scholierenlijnen
603 Eindhoven CS → Fontys Fliednerstrat Máxima Medisch Centrum
604 Eindhoven CS → Sterrenlaan Máxima Medisch Centrum
605 Uden Hobostraat → Eindhoven CS Sint-Oedenrode Arriva
608 Eindhoven CS → Estafettelaan
610 Eindhoven CS - Internationale School
614 Eindhoven CS - Jozef Eliasweg

Toekomst

bewerken

In aanvulling op de bestaande lijn naar Eindhoven Airport (401), ook wel HOV1 genoemd, worden nieuwe lijnen aangelegd. De eerste uitbreiding, HOV2, bestaat uit een lijn van de High Tech Campus via station Eindhoven naar Nuenen. Er is ook een uitgebreide HOV strategie[2] met als doel een uitgebreid netwerk van HOV lijnen in Eindhoven en omliggende plaatsen Son, Nuenen, Geldrop, Waalre, Valkenswaard en Veldhoven. Dit plan bestaat uit de volgende lijnen (vanuit station Eindhoven Centraal):

 
HOV Netwerk Eindhoven
Realisatie Naam Bestemmingen
Reeds gerealiseerd HOV1 Eindhoven Airport (401)
Veldhoven Zonderwijk (402)[3]
Reeds gerealiseerd HOV2 Nuenen via Woensel XL
High Tech Campus
Reeds gerealiseerd Huizingalaan
Nog niet gepland Geldrop
Valkenswaard
Ekkersrijt / Son
Veldhoven via High Tech Campus
Doorstroomassen
Naast de volwaardige HOV lijnen zijn ook doorstroomassen gepland (met tussen haken de huidige lijnnummers):
Reeds gerealiseerd Richting Veghel (156/157/305)
Richting Eersel (19/319)
Reeds gerealiseerd Richting Mierlo (24/320)
Richting Uden (322)

Naast de HOV lijnen paste ook het nieuwe station Acht binnen de plannen, maar dit werd geschrapt.[4]

bewerken