Gewone addertong

Gewone addertong
Taxonomische indeling
Rijk:	Plantae (Planten)
Stam:	Embryophyta (Landplanten)
Klasse:	Psilotopsida
Orde:	Ophioglossales
Familie:	Ophioglossaceae (Addertongfamilie)
Geslacht:	Ophioglossum (Addertong)
Soort
	Ophioglossum vulgatum; L. (1753)
	Addertong en gelobde maanvaren
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Gewone addertong op Wikispecies
Portaal	Biologie

De addertong (Ophioglossum vulgatum) is een kleine varen die behoort tot de addertongfamilie (Ophioglossaceae). In het noorden van Europa, waaronder België en Nederland, is de soort niet algemeen.

Naamgeving en etymologie

Synoniemen: Ophioglossum pycnostichum (Fernald) A.Löve & D.Löve; O. vulgatum var. pycnostichum Fernald

Duits: Gewöhnliche Natternzunge
Engels: Southern adderstongue
Frans: Ophioglosse commun

De botanische naam Ophioglossum is afgeleid van het Oudgrieks ὄφις, ophis (slang) en γλώσσα, glōssa (tong), wat slaat op de slangentongachtige vorm van de sporenaar. De soortaanduiding vulgatum betekent 'algemeen'.

Kenmerken

De plant wordt 5–35 cm lang en heeft een korte rechtopstaande wortelstok, waar geen schubben aan zitten. Elke plant produceert op het groeipunt van de wortelstok slechts één blad per jaar. Dit blad bestaat uit twee componenten, een ovale, bladvormige, 5–20 cm lange trofofoor en, bij oudere planten, een lijnvormige sporofoor of sporenaar aan de voet van de trofofoor. De sporenaar is 4–15 cm lang en meer dan 2 cm breed. De tien tot veertig sporangia zitten aan beide zijden van de aar. De sporen rijpen tussen mei en augustus.

Addertong in zijn natuurlijke biotoop, zandduinen

Voorkomen

Addertong komt voor in onbemeste vochtige graslanden, rietvelden, duinvalleien, schraallanden en afgravingen.

Verspreiding

De gewone addertong komt over heel Europa, Noord-Amerika en Oost-Azië voor. Ze is ingeburgerd in Zuid-Australië. In België en Nederland is de soort zeldzaam tot zeer zeldzaam.

Verwante en gelijkende soorten

De gewone addertong heeft in Europa twee nauwe verwanten, de azorenaddertong (Ophioglossum azoricum), en Ophioglossum lusitanicum. De gewone addertong kan van beide andere onderscheiden worden door zijn grootte (tot 35 cm).

Bedreiging en bescherming

In België staat de gewone addertong op de Vlaamse Rode Lijst (planten) als 'zeldzaam'.

Bronnen, noten en/of referenties

Addertong (Ophioglossum vulgatum) op SoortenBank.nl (gearchiveerd) (gebaseerd op de Heukels²³, dit is de voorlaatste uitgave)
(en) Global Biodiversity Information Facility
(en) USDA Plants Database
(en) Wilde planten in Nederland en België
(en) The Ferns (Filicopsida) of the British Isles
(en) Interactive Flora of NW Europe