Oscar Borg

Alfred Oscar Johannessen Borg (eigenlijk: Alfred Oscar Johannessen) (Frederikshald, nu: Halden, 11 juni 1851 – aldaar, 29 december 1930) was een Noors componist, muziekpedagoog, dirigent, fluitist en organist. Hij is vooral bekend voor zijn marsen voor blaasmuziek.

Levensloop

Zijn vader Ole Peter Johannessen (1816-1890) kwam van de boerderij Borg in Solør, vlak bij de bron van de Rotna, waar de hele familie vandaan komt. In 1870 koos Alfred Oscar de naam van de boerderij als zijn achternaam en heette sindsdien Oscar Borg. Zijn vader was muzieksergeant in het Militaire muziekkorps van de 1e brigade, die gestationeerd is op de vesting Fredriksten op een heuvel bij de stad Halden. Al op zesjarige leeftijd begeleidde Oscar zijn vader op de trom bij dansmuziek. Verder leerde hij de viool, de dwarsfluit en het kornet te bespelen. Samen met andere jeugdige muzikanten (6 tot 7 jongens) richtte hij een kleine muziekkapel op en begon te componeren; tot zijn eerste werken behoorde de Tistedal galop. Op 13-jarige leeftijd werd hij als muziekstudent toegelaten in de muziekkapel van de 1e brigade (1. Brigades Musikkorps i Halden), die toen onder leiding stond van Friedrich August Reißiger. Als spoedig speelde hij dwarsfluit in het militaire harmonieorkest.

Bij een bezoek aan Noorwegen hoorde de toenmalige kroonprins Oscar II van Zweden tijdens een concert het talent van de fluitist Oscar Borg en haalde hem in 1869 met een studiebeurs naar de Musikaliska Akademien, zoals de huidige Kungliga Musikhögskolan in Stockholm toen nog heette. In de lente van 1872 studeerde hij aldaar af als Primus inter pares in zijn klas. Hij keerde terug als muzikant in de Brigade muziek in Halden. Op 26 oktober 1872 verzorgde hij als solist op dwarsfluit en viool met dit militaire orkest in zijn geboortestad een concert. In hetzelfde jaar richtte Borg als instructeur het Saugbrugs hoornsextet op. Een van de laatste gezamenlijke optredens van Reißiger en Borg in Halden was de feestelijke opening door koning Oscar II van Zweden van de "Smaalensbanen" en de "Dalslandsbanen". Voor deze gelegenheid schreef Borg zijn beroemde humoristische Jernbane-Galop (Spoorweg galop). Toen Friedrich August Reißiger in 1881 ontslag nam bij het militaire orkest, werd Oscar Borg zijn opvolger. Ook bij het civiele koor "Fredrikshalds Sangforening" werd hij dirigent (1881–1918) als opvolger van Reißiger. Met dit koor voerde hij zijn hoofdwerk uit, het dramatisch gedicht over de ontdekking van Amerika door Leif Eriksson, voor solisten, mannenkoor en orkest op een tekst van Hans Woll. In 1882 werd hij ook opvolger van Reißiger als organist aan de Immanuels kirke (Immanuelskerk) in Halden (1882–1928). Hij was dirigent van Det Musikalske Selskab - Tistedalens Musikkforening van 1920 tot 1929.

Borg was eveneens van 1887 tot 1915 zangleraar aan de "Fredrikshalds offentlige høiere Almenskole (Fredrikshalds openbare hoger Almen School)".

Hij wordt vaak aangeduid als de Noorse mars koning en schreef vele bekende liederen, waaronder Gud signe Noregs Land (God zegent het Noorse land) op een tekst van Arne Garborg. Zijn werken worden gekenmerkt door goede melodieën, goedklinkende harmonieën en een professionele instrumentatie. Borg schreef 60 marsen, 275 liederen en koorwerken en rond 170 bewerkingen van klassieke muziek. Hij was erelid van de Noorse zangersfederatie.

Hij ontving prijzen en onderscheidingen in Noorwegen, Zweden en de Verenigde Staten, zoals de Gouden koninklijke Orde van Verdienste, ridder der Eerste Klasse in de Zweedse Orde van Vasa, met de Kong Oscar IIs medalje til belønning for fortjenstlig virksomhet (Koning Oscar II gouden medaille voor verdiensten) en de keizer Wilhelm II medaille voor verdiensten in de oorlog.

Composities

Werken voor orkest

1917 Ved Havet, voor kamerorkest

Werken voor harmonieorkest

1870? Krigermarsj
1870 Norsk Garde Marsj
1870 Pandore on "Les Deux Gendarmes"
1870 Sønner av Norge Marsj
1870/1880 17de Mai Marsj
1871 Bataljonsmarsj, op. 32
1871 Fremad Marsj
1871 Sørge Marsch
1874? Emilie-marsj
1878 Ved Havet, wals
1879 Jernbane-Galop (Spoorweg galop), op.12
1879 Oscar II. Fest-Marsj
1884 Revue Marsj
1886 Norsk Turnermarsj, op.11
1892 Sølvbryllupsmarsj
1894 Den Norske Løve, op.35
1894 Freidig marsj
1896 Nordpol-marsj, op. 33
1897? Hilsningsmarsj
1898 Norsk Studentermarsj
1899 Fredrikstens Marsj, op. 18
1900 Parade-Marsj
1900? Divisionsmarsj
1900? Gambetta-marsj
1901 Tordenskiold-marsj: Marche héroïque
1905 Kong Haakon VII's Honnørmarsj, op.55
1906? Peder Colbjørnsens marsj
1910 Haldensernes Marsj, op. 59
1912 Fotballmarsj
1913 Amerika-Norge: Festmarsj
1914 Jubileums-Festmarsj
1915 Sørgemarsj
1916 Generalstabens Honnørmarsj
1918 Roer-Marsj
1920 Boksermarsch
1922 Ungdomsmarsch
1924 Norske Gutter
1924 Sangerfestmarsj
1929 Kronprins Olavs Honnørmarsj
Første brigades parademarsj
Bellmannmarsjen
Brigademarsj
Defilermarsj
Den Norske Armes tappenstrek og Revelje
Dølamarsj
Elektra
Fest-Marsj, op. 29
Fotball marsj
Gamle Halden
Halden Guttekorps Marsj
Hilsen til Lillehammer
Honnør Marsch
Huldreslåt, op. 9
Idylle, op. 8
Jegernes Hjemkomst
Kronpris Gustav-Marsj
Lærkekvidder
Morgenfrisk
Reinlender
Rosens Bild, voor bariton en harmonieorkest
Sangermarsj
Sørgemarsj
Sommerstemning, voor kornet en harmonieorkest
Strømstad-marsj
Tistedal galop
Vår-Lyst

Vocale muziek

Cantates

1929 Sangerminder, feestcantate voor tenor, mannenkoor en orkest (of piano)

Werken voor koor

1892 Leif Eriksson, voor solisten, mannenkoor en orkest, op.45 - tekst: Hans Woll
1911 Hav, voor mannenkoor - tekst: Idar Handagard
1911 I Stormen, voor mannenkoor - tekst: Johan Sebastian Welhaven
1911 Skjønhedslandet, voor mannenkoor - tekst: Johan Halmrast
1912 O Vaar, voor mannenkoor - tekst: Per Sivle
1913 Flaget, voor mannenkoor - tekst: Theodor Lövstad
1913 Gloria, voor gemengd koor - tekst: Sigvald Skavlan
1913 Korsets Krigere, voor mannenkoor - tekst: Sigvald Skavlan
1913 Store Profet!, voor gemengd koor - tekst: Joakim Neander ved Brorson
1913 Vårens Vandring, voor mannenkoor - tekst: Daniel Fallström
1917 Fattigmandsröst, voor mannenkoor - tekst: Herman Wildenvey
1917 Farvel, voor mannenkoor - tekst: Herman Wildenvey
1917 Maistrofe, voor mannenkoor - tekst: Herman Wildenvey
1917 Pinselilje, voor mannenkoor - tekst: Herman Wildenvey
1917 Selma, voor mannenkoor - tekst: Herman Wildenvey
1919 Ballets Dronning, voor mannenkoor - tekst: Herman Wildenvey
1919 Gjennem Haven, voor mannenkoor - tekst: Herman Wildenvey
1919 Aftenbetragtning, voor mannenkoor - tekst: Herman Wildenvey
1927 Blåveis, voor mannenkoor - tekst: Andreas Jynge
7 Sange for Mandskor, voor mannenkoor, op. 17
Aftenrøster, voor mannenkoor
Aftensang, voor mannenkoor - tekst: Jørgen Moe
Davids 61ste Salme (61e Psalm), voor gemengd koor
Fædrelandssang, voor mannenkoor, op.39
Fest, voor mannenkoor - tekst: Herman Wildenvey
Fram Østerdøler, voor gemengd koor - tekst: Ivar Mortenson
Gud signe Noregs Land (God zegent het Noorse land), voor mannenkoor en piano (of orkest) - Arne Garborg
Lette firstemmige sange, voor gemengd koor
Norsk Fedralandssong, voor gemengd koor, op. 39 - tekst: Arne Garborg
Now the day is over, voor gemengd koor en piano
Over de høie fjelde, voor mannenkoor - tekst: Bjørnstjerne Bjørnson
Sang for Østfold, voor gemengd koor - tekst: Karl Skallerud
Sangen, voor mannenkoor
Troubadouren, voor mannenkoor - tekst: Johan Sebastian Welhaven
Værg dit land!, voor gemengd koor, op. 81
Yderst ved Havet, voor mannenkoor - tekst: M. G. Jessing

Liederen

1876 Tre sange, voor zangstem en piano, op. 2
1. Sångarens hem
2. Gjæter-Jenten
3. Under en Gran
Sange...II: Sommerstemning, voor zang en piano - tekst: Kristoffer Randers
Tre Sange, voor zangstem en piano
1. Morgen paa Havet
2. Signe
3. Notturno

Kamermuziek

1913 Norsk fantasi, voor viool en piano
Ballade, voor viool en piano, op. 16
Sommerstemning, voor kornet en piano

Werken voor orgel

Bryllupsmarsch
Choral Präludium "O Hjertens Ve, og Sorg at se"
Festpraeludier
"I alle Tonarter" - Korte og lette Koralforspil
Sørgemarsch

Werken voor piano

1878 Ved havet vals
Amerika-Norge: Festmarsch
Bataljons-Marsch
Bokser-Marsch
Den norske armè og marines revelje og tappenstreg
Den Norske Løve
Football-Marsch
Generalstabens Honnörmarsch
Humoreske, op. 10
Norske Gutter-Marsch
Roermarsch

Bibliografie

Wolfgang Suppan, Armin Suppan: Das Neue Lexikon des Blasmusikwesens, 4. Auflage, Freiburg-Tiengen, Blasmusikverlag Schulz GmbH, 1994, ISBN 3-923058-07-1
Egil Arnt Gundersen: Oscar Borg. Norges Marsjkonge, Skien: Småskriftserien (IMMS Norge), 1991. ISBN 82-992488-0-9
Paul E. Bierley, William H. Rehrig: The heritage encyclopedia of band music : composers and their music, Westerville, Ohio: Integrity Press, 1991, ISBN 0-918048-08-7
Hanna-Marie Weydahl: Oscar Borg, in: Norsk musikktidsskrift 17, 1980, pp. 99-102
T. Elnes: Divisjonsmusikken i Halden, dens historie og plass i musikklivet, UiO, 1980.
S. Hjorthaug: Oscar Borg. Hans betydning for musikklivet i Fredrikshald og hans mannskorsanger, Oslo: University of Oslo, 1970.
Erik Lileng: De no fa Lilleborg musikkorps - 50 Ar, Jubileumsberetning, 1969.

Externe links

(no) Biografie op de internetpagina van Norsk biografisk leksikon
(no) Biografie op de internetpagina van Store norske leksikon
(en) Korte biografie en werklijst in Marchdb.net (gearchiveerd)