Oude Sint-Albanuskerk (Keulen)

kerkgebouw in Duitsland

De Oude Sint-Albanuskerk (Duits: Alt Sankt-Alban) is een voormalig kerkgebouw in de binnenstad van Keulen. De Sint-Albanuskerk was een van de oudste kerken van de stad en werd in de Tweede Wereldoorlog door bombardementen vernietigd. Er volgde geen herbouw en tegenwoordig is de ruïne van de kerk een monument ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de oorlog.

Oude Sint-Albanuskerk
Alt Sankt-Alban
Sint-Albanuskerk
Sint-Albanuskerk
Land Vlag van Duitsland Duitsland
Regio Vlag van de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen Noordrijn-Westfalen
Plaats Keulen
Denominatie Rooms-Katholieke Kerk
Gewijd aan Albanus
Coördinaten 50° 56′ NB, 6° 57′ OL
Gebouwd in Vanaf 1172
Gesloopt in vernietigd 1942-1945
Architectuur
Stijlperiode Romaanse architectuur, gotiek
Kerkprovincie
Aartsbisdom Keulen
Detailkaart
Oude Sint-Albanuskerk (Keulen Centrum)
Oude Sint-Albanuskerk
Afbeeldingen
Plattegrond en gewelftekeningen van de Sitn-Albanuskerk
Plattegrond en gewelftekeningen van de Sitn-Albanuskerk
Portaal  Portaalicoon   Christendom

Geschiedenis

bewerken

De kerk komt in het jaar 1172 voor het eerst in de annalen voor. In de middeleeuwen werd de Albanuskerk herhaaldelijk verbouwd en in de jaren 1668-1672 als hallenkerk gebouwd. De toren, waarin de Koenraad van Parzham-kapel is gevestigd, stamt uit het jaar 1494, de gevel uit het jaar 1896.

Verwoesting

bewerken

In de Tweede Wereldoorlog werd de kerk zeer sterk verwoest. Na de laatste zware bombardementen op de Keulse binnenstad op 2 maart 1945 resteerde slechts een ruïne. Alleen de buitenmuren en een deel van de toren bleven staan. Bij het laatste bombardement kwam ook de waarnemend pastoor om het leven. Zijn stoffelijk overschot werd een jaar later onder het puin teruggevonden. Na het einde van de oorlog leefden nog slechts 312 katholieken in de grotendeels vernietigde parochie van Sint-Albanus.

Na de oorlog moest een keuze worden gemaakt welke van de vele verwoeste kerken in aanmerking kwamen voor herbouw. De Sint-Albanuskerk viel buiten deze herbouwplannen. De stad Keulen toonde grote interesse voor de grond aan de Quatermarkt, waarop eerder de kerk, de pastorie en andere kerkelijke bijgebouwen hadden gestaan. Na lange onderhandelingen met het aartsbisdom werd overeengekomen de grond te ruilen tegen een ander grondstuk. De stad Keulen verplichtte zich daarbij de toren van de kerk te restaureren, de daarin bevindende Koenraad van Parzham-kapel te herstellen en ter beschikking te stellen aan het aartsbisdom. Voorts had de kerk bedongen dat de stad de grond van de kerk zou omvormen tot een herdenkingsplek en er op toe te zien dat het gewijde karakter van de grond gerespecteerd werd. De ontvolkte oude Albanusparochie werd aan naburige parochies toegevoegd en de kerk kreeg een stuk grond aangeboden voor een nieuw te bouwen kerk in het stadsdeel Neustadt-Nord. Daar verrees in de jaren 1957-1959 naar het ontwerp van Hans Schilling de Nieuwe Sint-Albanuskerk.

Oorlogsmonument

bewerken

Overeenkomstig de wensen van het aartsbisdom werd de ruïne van de Sint-Albanuskerk een herdenkingsplek ter nagedachtenis aan de doden van de Tweede Wereldoorlog en de slachtoffers van het nationaalsocialisme. De ruïne van de kerk werd ook betrokken bij de herbouw van de Gürzenich. De oostelijke en zuidelijke buitenmuur van de kerk werd een binnenmuur van het trappenhuis en de foyer van de Gürzenich. Van daar uit kan een blik worden geworpen in de ruïne en op het in de voormalige altaarruimte opgestelde "Treurende Ouderpaar" van Käthe Kollwitz. Het betreffen kopieën van de beelden die de Berlijnse kunstenares maakte ter herinnering aan haar in de Eerste Wereldoorlog gevallen zoon Peter Kollwitz, die begraven ligt op het soldatenkerkhof in het West-Vlaamse Vladslo.

Afbeeldingen

bewerken
  • (de) Katholische Kirchengemeinde St. Gereon
Zie de categorie Oude Sint-Albanuskerk, Keulen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.