Outenikwageelhout

Outeniquageelhout; Kalander; IUCN-status: Niet bedreigd (2011)
	De 'Groot Boom' van het Wildernis Natuurreservaat
Taxonomische indeling
Rijk:	Plantae
Stam:	Pinophyta
Klasse:	Pinopsida
Orde:	Pinales
Familie:	Podocarpaceae
Geslacht:	Afrocarpus
Soort
	Afrocarpus falcatus; (Thunb.)
Synoniemen
	Podocarpus falcatus (Thunb.) Endl.; Taxus falcata Thunb.;
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Outeniquageelhout; Kalander op Wikispecies
Portaal	Biologie

De outenikwageelhout (Afrocarpus falcatus) is een boom die inheems is in Zuid-Afrika. Deze boomsoort kan tot 60 meter hoog worden en is daarmee de hoogste boom van het land. Ze worden er daarom wel de reuzen van het bos genoemd. De boom komt voornamelijk voor bij de Tuinroute, vanaf Mosselbaai tot voorbij Knysna, aan de zuidkust van de provincie West-Kaap. De boom kan 600 jaar oud worden en kan ongeveer een meter per jaar groeien. De boom gedijt goed in volle zon en heeft weinig water nodig.

Het hout is gewild om er meubelen van te maken. De meubelmakerijen zijn vooral rond Knysna aan te treffen. Er kan ter bescherming van de soort echter maar een beperkt aantal bomen per jaar gekapt worden.^[2]^[3]

Reuzen

De meeste reuzen van het Knysnabos behoren tot deze soort. De bekende 'grootboom' van Woodville is een bezienswaardigheid. Hij is 33 m lang en heeft een omtrek van 4 meter en zal ongeveer 800 jaar oud zijn. De bekendse reus staat bij het bosbouwbedrijf Diepwalle en is zo'n 650 jaar oud en 40 m hoog. Deze boom is vernoemd naar koning Edward VII van het Verenigd Koninkrijk.^[4] Op de Blauwberg in Limpopo staat ook een reus die sinds 2013 onder bescherming gekomen is.^[5]

Andere namen

De grote geelhoutbomen van deze soort staan ook in de volksmond bekend als Kalander(bomen)^[6] of Kalandergeelhout.^[7] Andere namen zijn Outeniqwa, Outenikwalander, Basteroutenikwa^[6] en Sekelblaargeelhout. Hout dat van een boom gekapt wordt, wordt in het bos snel aangevreten door de kalanderkever.^[8]

Galerij

'Grootboom' in Wildernispark
Bast-textuur
Loof en bast

Bronnen, noten en/of referenties

Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Outeniekwageelhout op de Afrikaanstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

↑ (en) Outeniquageelhout
Kalander op de IUCN Red List of Threatened Species.
↑ Op Pad in Suid-Afrika. B.P.J. Erasmus. 1995. ISBN 1-86842-026-4
↑ Die Suid-Afrikaanse Gids. Feite en wenke. 2009. ISBN 978-1-86919-324-9
↑ Passes & Poorts. Getaway. Marion Whitehead. ISBN 978-1-77009-805-3
↑ De boom staat op een plaats met de coördinaten 23° 05′ 9″ ZB, 29° 00′ 9″ OL. Declaration of particular groups of trees as "Champion Trees". cer.org.za. Universiteit van Pretoria (13 september 2013). Geraadpleegd op 7 Desember 2015.
↑ ^a ^b Volgens C.A. Smith zou "Kalander" afgeleid zijn van "Outenikwalander" (zie: Deel 5, Woordeboek van die Afrikaanse Taal, 1968)
↑ Verklarende Handwoordeboek van die Afrikaanse Taal. 1981. ISBN 0-628-00138-X
↑ Deel 5, Woordeboek van die Afrikaanse Taal, 1968

[IUCN-1] (en) Outeniquageelhout
Kalander op de IUCN Red List of Threatened Species.

[2] Op Pad in Suid-Afrika. B.P.J. Erasmus. 1995. ISBN 1-86842-026-4

[3] Die Suid-Afrikaanse Gids. Feite en wenke. 2009. ISBN 978-1-86919-324-9

[4] Passes & Poorts. Getaway. Marion Whitehead. ISBN 978-1-77009-805-3

[joem-5] De boom staat op een plaats met de coördinaten 23° 05′ 9″ ZB, 29° 00′ 9″ OL. Declaration of particular groups of trees as "Champion Trees". cer.org.za. Universiteit van Pretoria (13 september 2013). Geraadpleegd op 7 Desember 2015.

[wat1-6] Volgens C.A. Smith zou "Kalander" afgeleid zijn van "Outenikwalander" (zie: Deel 5, Woordeboek van die Afrikaanse Taal, 1968)

[7] Verklarende Handwoordeboek van die Afrikaanse Taal. 1981. ISBN 0-628-00138-X

[wat2-8] Deel 5, Woordeboek van die Afrikaanse Taal, 1968

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]