Overleg:Genetica

Kwaliteitsbeoordeling

Reviews en/of Etalagenominaties

Op- en aanmerkingen

Ik ben nog niet tevreden met dit artikel, maar er staat een direct link vanaf de Portaal:Wetenschap & Technologie en dan is het nogal mager dat er twee regels staan plus een hoeveelheid links. Ik hoop dat anderen nog verbeteringen kunnen aanbrengen. Het liefst zou ik nog een artikel "klassieke genetica" willen zien, waarin een aantal begrippen die nu onderaan als link staan in onderling verband worden uitgelegd.

Moleculaire genetica is niet echt mijn terrein, maar het huidige artikel heeft niet veel om het lijf, en gaat in feite meer over moleculaire biologie dan over moleculaire genetica. -- Taka 17 okt 2004 11:07 (CEST)

Polyploïde organismen

Bij het deeltje "Polyploïde organismen staat een uitleg die ik erg verwarrend vind! Ik ben echter niet genoeg op de hoogte om te weten of het al dan niet aangepast moet worden. Er staat namelijk: "Een nulliplex heeft vier allelen die voor een bepaald kenmerk recessief zijn, een duplex twee, een triplex één en een quadriplex heeft vier allelen voor het dominante kenmerk."

Een nulliplex heeft allelen voor een recessief kenmerk en een quadriplex voor een dominant kenmerk? Is het dan zo dat een duplex twee recessieve allelen heeft + twee dominante, en een triplex in de verhouding 3/1? Groet, – De voorgaande bijdrage werd geplaatst door MatthiS (overleg · bijdragen) 3 dec 2009 20:05 (CET)

Externe links aangepast

Hallo medebewerkers,

Ik heb zojuist 1 externe link(s) gewijzigd op Genetica. Neem even een moment om mijn bewerking te beoordelen. Als u nog vragen heeft of u de bot bepaalde links of pagina's wilt laten negeren, raadpleeg dan deze eenvoudige FaQ voor meer informatie. Ik heb de volgende wijzigingen aangebracht:

• Archief https://web.archive.org/web/20071013020831/http://www.jic.ac.uk/corporate/about/bateson.htm toegevoegd aan http://www.jic.ac.uk/corporate/about/bateson.htm

Zie de FAQ voor problemen met de bot of met het oplossen van URLs.

Groet.—InternetArchiveBot (Fouten melden) 5 sep 2017 23:00 (CEST)

Commentaar HT op Review van 9 januari 2020

Hierbij een vooralsnog kort commentaar op het hernieuwd plaatsen van dit lemma in de Review, op 9 januari 2020.

1. Bij de Review in 2018 lees ik dat het lemma grotendeels gebaseerd is op het Engelstalige lemma. Een deel zou dichtbij een vertaling zijn gebleven. Dat roept bij mij de vraag op of alle uit het Engelstalige lemma overgenomen bronnen zijn ingezien.
2. Ook vraag ik mij af waarom er niet voor gekozen is om in het lemma te verwijzen naar het Engelstalige lemma als algemene bron.
3. Ik zou voor een andere opbouw kiezen, te beginnen met de inleiding. De inleiding schenkt bijvoorbeeld nogal veel onnodige aandacht aan details over wat DNA is.
4. Na de inleiding zou ik beginnen met een kopje "Geschiedenis", zoals we dat eigenlijk altijd doen.
5. Ik zou de tekst in noot a niet in een noot maar in de lopende tekst plaatsen. De inhoud is niet alleen van belang, maar de Griekse karakters zijn in de piepkleine tekst van de noot amper te lezen.
6. Het lemma is in het begin onvoldoende pakkend geschreven om de aandacht van de lezer vast te houden. Dat begint al in de inleiding met een zin als "Een DNA-molecuul bestaat uit twee lange ketens van nucleotiden, die in de vorm van een dubbele helix met elkaar vervlochten zijn." Als lezer denk je: ga ik alles begrijpen wat ik nu ga lezen, maar bij deze zin zie ik ze al afhaken. Als de inleiding al niet te volgen is, hoe is de rest dan, zou ik als lezer denken. De volgende zin is niet veel beter.
7. Ik zou niet kiezen voor een begrip van letters voor de noten. Het is bij aanvang van het lemma niet duidelijk of die a voor een noot of voor een bronvermelding staat. Ik zou gewoon 'noot 1' schrijven, als je die noot al wilt aanhouden.
8. In het lemma ontbreekt een interne link voor de term molecuul, die vijftien keer in het lemma voorkomt en zeer zeker van belang is. Al in de inleiding komt het begrip voor.
9. Bij: "Het inzicht dat levende wezens eigenschappen van hun ouders erven wordt al duizenden jaren gebruikt bij het kweken van gewassen en fokken van dieren.", zou ik van "wezens" "organismen" maken.

Het ontbreekt mij - vooralsnog - aan tijd om er meer over te schrijven, maar ik zou er uren mee bezig kunnen blijven. In het algemeen zou ik zeggen, zoals ik hierboven al doe: schrijf eenvoudiger, zodat meer mensen het begrijpen. Dat neemt niet weg dat er veel goeds is geschreven. Succes verder! HT (overleg) 11 feb 2020 21:19 (CET)

We zijn momenteel bezig met de toegankelijkheid/structuur van de inleiding en rest van het artikel. Ik zal je suggesties daarbij overwegen. Ik heb veel van de bronnen die mee zijn genomen vanuit het Engelse lemma geverifieerd tijdens mijn bijdragen. Ik twijfel er niet aan dat de hoofdauteur dit ook heeft gedaan. Een aantal van je punten zijn een kwestie van smaak en die laat ik even voor wat ze zijn. TheBartgry (overleg) 11 feb 2020 22:27 (CET)

Beste HT, bedankt voor de tijd nemen het door te lezen. Iedereen: voor zover ik betrokken was:

1. De gebruikte bronnen zijn inderdaad ingezien.
2. Er is verwezen naar het Engelse artikel als bron, tenminste, naar de destijds bestaande versie.
3. Lijkt me een punt voor TheBartgry. De inleiding vind ik trouwens juist wel makkelijk begrijpbaar geschreven, maar het kan waarschijnlijk altijd beter.
4. Geschiedenis vooraan zetten is niet altijd gebruikelijk, waar baseer je dat op? In dit geval was het onmogelijk. Ik moest kiezen tussen een chronologisch of een begrijpelijk verhaal. Je kunt niet uitgaan van een begrip van de terminologie bij een algemeen onderlegd lezerspubliek. Het was dus noodzakelijk eerst ten minste de algemene begrippen uit te leggen. De geschiedenis kwam daarom achteraan te staan. Ik was daar niet helemaal gelukkig mee maar zie ook geen reden waarom het zou storen. Er is natuurlijk nog een derde optie om het op hybride manier te doen. Dit kan in een boek, maar een encyclopedisch artikel is er niet lang genoeg voor. Het zou dus ten koste van de begrijpelijkheid van de tekst gaan.
5. Niet mee eens. Dit is een encyclopedie, geen woordenboek. Een link naar wiktionary lijkt me beter.
6. Het punt van de verwoording laat ik aan TheBartgry. Maar in het algemeen: ja er worden woorden gebruikt die je niet op straat zult horen. Op een gegeven moment ligt het natuurlijk niet meer aan de tekst maar aan de lezer zelf. Als je het woord DNA niet wilt zien omdat je het te moeilijk vindt, zal er geen enkel artikel over genetica bestaan dat je kan interesseren. Helaas is niet iedereen geïnteresseerd genoeg om alles te lezen. Overigens worden al deze woorden wel degelijk een voor een uitgelegd, op een makkelijk leesbare wijze. Maar dan moet de lezer het wel willen lezen.
7. Op dit punt heb ik geen uitgesproken mening. Het lijkt me grotendeels een kwestie van smaak. Ik zie charmes in zowel een systeem waarin alle noten dezelfde nummering volgen als een dubbel systeem. Zolang de noten klikbaar zijn vind ik het voldoende.

De laatste twee opmerkingen lijken me valide punten. Ik laat het graag aan TheBartgry er iets mee te doen. Woudloper _overleg 12 feb 2020 04:24 (CET)

Dank voor jullie snelle reacties. @TheBartgry Ik proef uit je antwoord dat je niet alle bronnen die je overgenomen hebt, zelf hebt ingezien. Dat is conform de richtlijnen hier wel een verplichting en al helemaal bij een etalage-artikel. Veronderstellen dat de schrijver van het Engelstalige lemma dat gedaan heeft, gaat helaas niet op. @Woudloper Je schrijft dat verwezen is naar het Engelse WP-artikel als bron, maar ik zie zelf geen verwijzing in de hoofdnaamruimte. In de bewerkingsgeschiedenis vind ik (als ik niet scheel ben) slechts één verwijzing, een van 5 september 2010 van 3301 bytes. Dat lijkt mij te weinig, tenzij ik iets over het hoofd gezien heb. Over de opbouw verschillen we dan van mening. Het Engelstalige lemma opent na de inleiding overigens netjes met een kopje etymologie van het woord 'genetics', dus het kan wel op Wikipedia. Vervolgens volgt een kopje 'Geschiedenis'. Je vraagt mij waarop ik baseer dat een lemma vaak met een kopje 'geschiedenis' begint. Dat is mijn ervaring na vele jaren hier actief te zijn. In elk geval, het begin van het Engelstalige lemma vind ik sowieso beter. In dit lemma wordt begonnen met te schrijven over de "erfelijkheidsleer", zoals de titel ook aangeeft. Het Nederlandstalige lemma heeft het in het begin meer over "erfelijkheid", terwijl het de wetenschap zou moeten beschrijven. Een kopje "geschiedenis" is dan een uitstekend begin, mits men zich beperkt (zoals het Engelstalige lemma doet) tot de wetenschap an sich. mvg. HT (overleg) 13 feb 2020 09:32 (CET)

Voor de duidelijkheid. Alle bronnen die ik zelf heb aangehaald heb ik zeker ingezien en gecontroleerd, maar bij de bronnen die al aanwezig waren heb ik nog niet alles geverifieerd. Dat zal ik komende tijd inderdaad doen. TheBartgry (overleg) 13 feb 2020 16:32 (CET)

• Het inzien van bronnen bij vertalen lijkt me normaal gesproken belangrijk. Of dat een richtlijn of zelfs verplichting moet zijn ben ik niet helemaal over uit. Rond 2010 was ik zo actief op de Engelse Wikipedia dat ik enkele van de schrijvers daar voldoende kende om hun bijdragen bij het vertalen genoeg te vertrouwen om niet elke bron in te hoeven zien. In de situatie dat de vertaler zelf voldoende kennis heeft weet deze vanzelf of een bewering klopt of niet (de vraag komt dan wel op waarom de vertaler niet gewoon zelf een artikel schrijft). Maar die beide situaties zijn uitzonderingen, en vast zeer zeldzaam.
• Er staan een paar bronvermeldingen naar de Engelse Wikipedia in de geschiedenis van het artikel. Deze paragrafen waren vertalingen, er waren er ook een paar waarin ik wel naar de Engelse Wikipedia gekeken heb maar niet vertaald heb, en er waren paragrafen die ik zelf geschreven heb en me op andere bronnen baseerde.
• Ik reik de lezer liever geen verwijzingen naar onbetrouwbare bronnen aan tussen de verwijzingen in het artikel zelf. Dat is ook voor de rechten niet nodig en ik zou graag zien dat dit (geen verwijzingen naar onbetrouwbare bronnen) een regel werd. In dit geval gaat het om een deel van een bron die ik destijds (rond 2010) wel vertrouwde, omdat ik de Engelse schrijfster kende en volgde, maar of de huidige Engelse versie betrouwbaar is weet ik niet. Een kleine onkundige bewerking kan de betrouwbaarheid van een goed artikel al bederven. Een verwijzing naar een pagina in de Engelse Wikipedia is bovendien een verwijzing naar de Engelse Wikipedia als geheel. De Engelse Wikipedia bevat meer kennis dan de Nederlandse, maar gemiddeld genomen zou ik niet durven zeggen dat ze betrouwbaarder is: er staat ook meer onzin en gepruts in. Sinds 2010 is mijn vertrouwen in wp-en alleen maar verder achteruit gehold. Liever daarom geen verwijzingen naar wp-en in de inhoud, behalve de interwikilinks in de zijbalk.

Wegens de twijfel over betrouwbaarheid vertaal ik tegenwoordig liever helemaal niet meer, tenzij ik beginnetjes aanmaak. Er zijn altijd betrouwbaardere bronnen te vinden dan andere wiki's en bovendien is zelf schrijven veel leuker.

Vr. groet, Woudloper _overleg 13 feb 2020 17:39 (CET)

Opnieuw dank voor de reactie. Ik heb de bewerkingsgeschiedenis nog even helemaal doorgenomen en kom uit op slechts twee bewerkingen waarbij verwezen wordt naar een vertaling uit het Engelstalige lemma. Dat is de al hierboven genoemde bewerking van 5 september 2010 van 3301 bytes en een van 23 augustus 2010 van 2564 bytes. Dat lijkt mij toch te weinig als aangegeven wordt dat het lemma "grotendeels gebaseerd [is] op een vertaling van het artikel op de Engelse Wikipedia" (hier). Volgens de volgende link is het wettelijk verplicht om een (fatsoenlijke) link aan te brengen (hier). Recent werd daar nog op gewezen bij Turk (schaakmachine) (zie bij Commentaar nr. 2). Wat betreft verwijzen naar onbetrouwbare bronnen, mochten die gebruikt zijn dan is verwijzen natuurlijk beter, zodat dit meteen duidelijk is. Mede om die reden is een dergelijke link ook van belang bij het vertalen van een Wikipedia-artikel, juist omdat Wikipedia (welke editie ook) volgens onze eigen standaard per definitie doorgaat als een onbetrouwbare bron. Uit de laatste reactie van Woudloper haal ik dat toch niet alle bronnen zijn ingezien. In dat geval zit een etalage-nominatie er nog niet in. Maar dan nog is er geen man overboord; er is geen haast, lijkt mij. HT (overleg) 15 feb 2020 13:39 (CET)

Aanvulling commentaar HT op Review van 9 januari 2020

1. In het lemma staat: "Bij mensen is de kleur van de ogen een voorbeeld van een erfelijke eigenschap." Twaalf regels verderop staat: "Elke erfelijke eigenschap van een organisme – zoals de bloemkleur bij planten en de kleur van de ogen bij mensen – ..." Elke keer als ik dat lees, vind ik dat het onnodig dubbel in het lemma staat.
   • Staat wellicht wat dubbel, maar verhoogt de begrijpelijkheid m.i. TheBartgry (overleg) 16 feb 2020 17:02 (CET)
2. Onder het kopje Genen worden tussen haakjes een B en een b weergegeven. Ook wordt er geschreven over BB, bb en Bb. De uitleg waar die letters voor staan, komt pas bij het volgende kopje Dominantie. Dat lijkt mij te laat. En onder een nog later kopje, Diagrammen en notaties, wordt het nog eens uitgelegd, maar dan op een andere manier. Dit is te veel van het goede.
   • Eerst moet allel en ploïdie worden uitgelegd voordat dominantie aan de orde kan komen. TheBartgry (overleg) 16 feb 2020 17:02 (CET)
3. Bij de zin: "Dit allel wordt dominant genoemd, het andere allel, dat zich niet uit, is recessief." Na "genoemd" komt een groot rustpunt en de zin eindigt dan. Dat het andere allel zich niet uit, klopt niet helemaal. Die kan zich wel degelijk uiten, maar wordt overruled door de allel die - het woord zegt het al - dominant is. In combinatie met een andere b kan die recessieve allel zich wel uiten.
   • Je leest niet helemaal goed, het gaat hier om heterozygoten. Ik weet niet wat je met overruled bedoeld, maar een allel komt gewoon wel of niet tot expressie. TheBartgry (overleg) 16 feb 2020 17:02 (CET)
4. In het lemma staat: "Bij seksuele voortplanting worden deze genen meestal onafhankelijk van elkaar doorgegeven." Drie regels verderop staat het feitelijk nog een keer: "Omdat de allelen normaal gesproken onafhankelijk van elkaar worden doorgegeven ..." Dit zou ik anders brengen.

    Uitgevoerd

5. Bij: "Lichaamslengte bij de mens is een complexe genetische eigenschap. Francis Galtons gegevens uit 1889 tonen de relatie tussen de lengte van nakomelingen als functie van de lengte de ouders." Ontbreekt iets achter "de functie van de lengte".

    Uitgevoerd, zelfs meer verbeterd

6. Ontbreekt "van" achter "middel": "waarbij de nucleobasen van de ene keten zich door middel waterstofbruggen hechten aan die van de andere keten."

    Uitgevoerd

7. Onder het kopje Evolutionaire genetica staat: "Tegenwoordig worden fylogenieën vaak opgesteld met behulp van genoomstudies:..." Beter is een woord als "tegenwoordig" te mijden, aangezien tekst conform de richtlijn tijdloos dient te zijn. Ook een zin als "De huidige genetische wetenschap..." onder het kopje Modelorganismen zou ik daarom anders schrijven. Zie ook Wikipedia:Tijdsaanduiding.
   • In literatuur komt met nadruk naar voren dat de tegenwoordige situatie anders is dan de situatie in het verleden. Dat is belangrijk om aan te geven. Ik vind de formulering helder zo. TheBartgry (overleg) 16 feb 2020 17:02 (CET)
     • Om meer aan de 'eis' van tijdloosheid te voldoen zou aangegeven kunnen worden vanaf welk moment de nieuwe situatie bestaat. Sylhouet _contact 16 feb 2020 17:43 (CET)

HT (overleg) 15 feb 2020 18:37 (CET)

Referenties gevonden in artikelgeschiedenis

Hallo medebewerkers,

Om de kwaliteit van bronvermeldingen binnen Wikipedia te verbeteren hebben we gekeken of er in de artikelgeschiedenis van dit artikel links naar externe webpagina's of naar andere wikis staan. In het verleden werd veel gebruik gemaakt van deze optie om de bron van een bewerking aan te geven, maar tegenwoordig worden bronnen meestal in het artikel zelf getoond. Het zou dus kunnen dat in de geschiedenis waardevolle bronnen staan die in het artikel zelf kunnen worden meegenomen.

Meer informatie over dit project is terug te vinden in de FAQ.

In de artikelgeschiedenis van Genetica zijn de volgende bewerkingen gevonden:

• 2010-08-23 20:23:36 Woudloper (+genregulatie (vrij vertaald van http://en.wiki.x.io/w/index.php?title=Genetics&oldid=380247990 ))
• 2010-09-04 22:33:10 Woudloper (modelorganismen vertaald en klinische genetica aangevuld uit wp-en (http://en.wiki.x.io/w/index.php?title=Genetics&oldid=381649574))

Zouden jullie kunnen kijken of deze links geschikt zijn om in de bronvermelding in het artikel mee te nemen? Bij voorbaat dank.

Groet, Valhallasw-toolserver-botje (overleg) 10 jan 2022 06:18 (CET)

Als de bovenstaande bronnen zijn bekeken dan kan deze melding worden verwijderd. Als een lege overlegpagina overblijft dan kan deze met {{nuweg|afgehandelde botmelding}} voor verwijdering worden aangedragen.

Kopje transcriptie en translatie

Het gedeelte over transcriptie en translatie heb ik enkele jaren geleden wat uitgebreid. Ik ben inmiddels wat verder doorgegroeid in dit vakgebied, en besef mij nu dat 'transcriptie en translatie' strikt genomen niet zoveel met genetica zelf te maken heeft, als wel met moleculaire biologie in het algemeen. De focus moet liggen op moleculair-genetische principes. Ik heb het kopje weer ingekort naar de oorspronkelijke structuur, zoals hoofdauteur Woudloper het heeft opgesteld. Die was evenwichtiger. TheBartgry (overleg) 29 feb 2024 03:54 (CET)

Een vraag over het kopje Werking van erfelijke aandoeningen. Daarin wordt uitgelegd dat een 'verwisseling' van nucleotiden kan leiden tot een verandering in de eiwitstructuur, met sikkelcenanemie als voorbeeld. Ik denk dat deze informatie beter onder het voorgaande kopje kan worden samengevat. Er wordt niks uitgelegd over de doorgifte van mutaties via X- of Y-chromosomen, dat zou relevanter zijn maar voert misschien ook wat ver. Mijn voorstel is om stukje onder 'Transcriptie en translatie' te zetten, en dit kopje dan hernoemen naar 'Genetische code' of iets dergelijks. TheBartgry (overleg) 1 mrt 2024 00:06 (CET)

Het is lastig nu een goed antwoord te geven want ik merk dat het te lang geleden is dat ik aan dit artikel werkte. Ik ben het overzicht een beetje kwijt. Ik heb vertrouwen in jouw beoordelingsvermogen als het op redactionele keuzes aankomt.

Dat gezegd denk ik dat je gelijk hebt dat er op die plek nog een goed voorbeeld van een op een X- of Y-chromosoom door te geven aandoening mist. Het gebruikte voorbeeld sikkelanemie is wel relevant als een proces waarbij de codering in het DNA een direct gevolg op de eiwitstructuur heeft, wat zich ook weer duidelijk op macroniveau uit (in de vorm van een erfelijke ziekte). Mogelijk heb je ook gelijk dat dit voorbeeld op een andere plek in het artikel beter tot zijn recht komt.

Vr groet - Woudloper _overleg 1 mrt 2024 05:28 (CET)

Verwijderde links naar twee zusterprojecten

@TheBartgry: Hier heb je afgelopen maand de linksjablonen naar Wikibooks en Wikiwoordenboek verwijderd zonder enige opgaaf van reden, mag ik vragen waarom? Het standaardbeleid is om waar mogelijk altíjd te linken naar toepasselijke pagina's op zusterprojecten, tenzij er bij hoge uitzondering heel zwaarwegende redenen zijn om dat niet te doen (ernstige problemen met een pagina zoals auteursrechtenschending e.d.; daarvan is hier voor zover ik weet geen enkele sprake).

Voor het geval je het destijds hebt gemist of weer bent vergeten: een aantal jaar geleden is hier een vrij uitgebreide peiling over gehouden (hier nog terug te lezen). De Wikischim (overleg) 22 apr 2024 00:36 (CEST)

Hier sta ik wel even van te kijken. Ik zie dergelijke verwijzingen zo weinig voorkomen, dat ik er (onterecht) van uit was gegaan dat het een soort oud relict was van voorbije wikipedia-dagen. Maar het is blijkbaar standaardbeleid! Ik ben er zelf totaal geen fan van, omdat de kwaliteit van wikiwoordenboek/wikibooks/source lang niet altijd aanwezig is, en het lijkt me zelden relevant of aansluitend bij het lemma. Vóor 2018 was ik hier nog niet actief, dus nooit van op de hoogte geweest. Ik heb de verwijzingen teruggezet. TheBartgry (overleg) 22 apr 2024 05:33 (CEST)

Als het Wikiwoordenboek ontoereikend is, misschien een idee om ook op dat project te bewerken? Het zou in theorie een goede aanvulling op Wikipedia bieden en een definitie van een woord toevoegen is veel minder werk dan een encyclopedisch artikel schrijven. Het project heeft wel een hogere instapdrempel dan Wikipedia wegens het gebruik van veel standaardcode, maar dat is snel aangeleerd. Ik heb mijn mening over Wikiwoordenboek ooit bijgesteld n.a.v. de afbakeningen van gerelateerde begrippen en de etymologie-secties die je her en der ziet; die zouden n.m.m. beter naar Wikiwoordenboek verplaatst worden omdat ze hier n.m.m. vooral van de andere inhoud afleiden en de inleiding/structuur van artikelen onoverzichtelijk maken. Woudloper _overleg 22 apr 2024 07:08 (CEST)

@TheBartgry: OK, bedankt voor het terugzetten.

@Woudloper: ik ben het er met je over eens dat WP en het woordenboek in bepaalde opzichten beter op elkaar afgestemd zouden kunnen worden, o.a. wat betreft zaken als etymologie; die hoort natuurlijk bij uitstek in detail in het woordenboek, maar daar ontbreekt het nu in veel gevallen nog steeds (ook bij veel basiswoorden), terwijl er hier soms erg uitgebreid op wordt ingegaan waarbij soms wordt vervallen in hoofdzakelijk bronloze speculatie (kijk als voorbeeld hoe Hoteldebotel eruitziet; ik vraag me af of dit hele artikel zich überhaupt leent voor de encyclopedie). Het zou erg mooi zijn als de mogelijkheid van betere afstemming elders ter sprake kon komen, waarbij iig bij iedereen het misverstand wordt weggenomen dat over en weer linken niet de standaardnorm zou zijn. (En als het dan ook wat meer effect zou sorteren dan eerder het geval is geweest bij bijv. Wikiquote en Wikinieuws). De Wikischim (overleg) 22 apr 2024 10:31 (CEST)