Overleg:Gronings

Hollands en stad Groningen

Randstad-Nederlands bestaat niet, dit is gewoon allemaal Westers Nederlands, of meer exact Hollands, wat men dan weer (niet geheel correct) ABN noemt. Wel kun je hierbinnen weer spreken van bijvoorbeeld Amsterdams zoals ook stad-Gronings bestaat.

Tegenwoordig kenmerkt de stad zich gevoelsmatig juist door de afwezigheid van het Groningse accent, een interessant proces veroorzaakt door de studenten die ook veel invloed heeft op geboren Stadjers. Het lijkt erop dat het Hollands het Gronings verdringt zoals ooit het Gronings het Fries verdrongen heeft. Als iemand daar (wetenschappelijke) referenties over heeft zou zeker het vermelden waard zijn.

Woldjers

Hallo,

Jammer dat men op de pagina de Woldjer variant van het gronings niet beschrijft. Deze wordt gesproken in het gebied dat men de woldstreek noemt en het gebied rond Appingedam. Het zit een beetje tussen het Hoogelandsters en het Oldambtsters in.

Spelling

Dag lezer,

Het verhaaltje over de (Oost)Groninger spelling is geheel onjuist. Het is geschreven door een onbekende gebruiker met het ip-adres 81.205.234.85. Het lijkt me eerder een spelling volgens het Stellingwerfs of een zelfverzonnen spelling. Het is in ieder geval niet de door Kornelis ter Laan voorgeschreven Groningse spelling. Er bestaat trouwens helemaal niet zoiets als een Oost-Groninger spelling. Is dit feit meerdere Grunnegers opgevallen? En nog een klein ding: het Knoalsters als zodanig bestaat niet. Het heet gewoon Veenkoloniaals, aangezien het niet uitsluitend in Stadskanaal wordt gesproken maar in een veel groter gebied.

RPN 22 aug 2005 20:40 (CEST)

Veenkoloniaals lijkt mij ook juister dan kanoalsters, alleen ik zag op een pagina over de nedersaksische varianten dat daar veenkoloniaals werd gebruikt als variant van het Stellingwerfs. Dan wordt het hanteren van Veenkoloniaals wel verwarrend. Peter Boelens

Veenkoloniaals

Dag!

Wat jammer is dat Google veel resultaten oplevert dat Veenkoloniaals een onderdeel is van het Stellingwerfs. Wat dan ook weer toevallig is, is dat veel van deze pagina's Wikipedia als bron aanmerken. M.a.w. deze pagina's maken gebruik van - naar mijn mening - onjuiste informatie. RPN 22 aug 2005 21:28 (CEST)

---

Ik heb een vervoeging van de verleden tijd van het werkwoord zijn toegevoegd. Dit zijn twee verschillende vormen, maar nu wil ik graag de 'war-groep' onder het kopje 'manier 1' en de 'was-groep' onder het kopje 'manier 2' en op een of andere manier lukt dit niet. Zou iemand mij kunnen vertellen hoe dit moet of dat iemand het zelf even doet. Alvast bedankt.

---

Ik heb het onderstaande stukje verwijderd, aangezien het niet klopt. De ei en de ij worden in het gronings helemaal niet anders uit gesproken, maar gewoon anders vertaald. Gruna_1.

Woorden met ij of ei

De klanken ij en ei worden in het Gronings verschillend uitgesproken.

Voorbeeld: Dit wordt mijn reisdoel - Dit wordt mien raisdoel. Toch zijn er ook uitzonderingen: Hij en zij worden als hai en zai uitgesproken.

Grönnegs of Grunnegers?

In het artikel staat 'Grönnegs' naast 'Grunnegers'. Mijn voorkeur gaat uit naar deze laatste mede gelet op het volgende:

• "Het Gronings" is volgens het woordenboek van Siemon Reker "t Grunnegers" ("t Grunnings" wordt ook goedgekeurd, maar dit is niet meer dan een 'ver-Nederlandsing') vergelijk in dit kader ook de liederen "Grunnegers veur begunners" en "Grunnegers veur gevorderden" van Ede Staal;
• de uitspraak van "ö" is anders dan die van "u"; en niet onbelangrijk
• eerste uitgangspunt van de Groninger spelling: zo eenvoudig mogelijk (ook de Grunnegers binnen zunig) dus accenttekens mogen alleen worden gebruikt indien dit nodig is.

Graag een reactie! RPN

Ik zie bij 'Eelsk' als betekenis 'Verwaand', maar ik heb altijd begrepen dat het 'aanstellerig' is. Vooral gezegd van meisjes.

C. Frenay, Groningen

Ik weet ook niet anders dat 'eelsk' aanstellerig is en idem dat het over meisjes wordt gezegd. --RPN 17 jul 2006 15:21 (CEST)

Verdere info

Zijn meerdere mensen het met mij eens dat er wat meer informatie over het Gronings zelf op deze pagina moet staan? Tot nu toe staat er slechts een klein stukje over het gebied en de subdialecten. Zou iemand er iets over Dhr. Ter Laan of een ander stukje geschiedenis in kunnen zetten? Gruna 1 14 jun 2006 15:06 (CEST)

Kaart

Ik vind dat de kaart niet klopt. Een groot deel van het Westerkwartier wordt weggelaten en het gedeelte in Friesland (oostelijk kollumerland) wordt niet aangegeven, terwijl dit wel onder het Gronings gerekend wordt. Kan iemand de afbeelding veranderen? Gruna 1 16 aug 2006 15:08 (CEST)

Iemand heeft zo te zien de kaart inmiddels verbeterd. Volgende probleem is nu dat in de tekst gerefereerd wordt aan 'het witte gedeelte in het Westerkwartier', terwijl de huidige kaart geen wit meer bevat. Iemand die daar een licht over kan laten schijnen? Anders haal ik de tekst over 'het witte' maar weg. MJS 2 apr 2008 09:35 (CEST)

Wat betreft het Westerkwartier, er is daar één Friestalig dorp. Opende. Hier lijkt het alsof de hele vm. gemeente Marum en delen van de vm. gemeente Grootegast Friestalig zijn. Dat is natuurlijk onzin. Toch gaan varianten van deze kaart op wikipedia al jaren rond! Gerard von Hebel (overleg) 8 mei 2022 00:51 (CEST)

Volgens mij klopt er nog iets niet op de kaart. Het Veenkoloniaals loopt naar het zuiden te ver door (tot aan Zwartemeer), dat moet volgens mij ongeveer tot aan Emmer-Compascuum zijn. Mvg, Lampje (overleg) 2 feb 2023 08:56 (CET)

Sch

"In de meeste Groningse dialecten wordt de sch na een medeklinker uitgesproken als ß (=ss). Die medeklinker kan in het Gronings alleen maar de -r zijn." - deze zinnen spreken elkaar, of mogelijk te tekst eromheen tegen. Lees 't nog een keer goed door en corrigeer en verduidelijk het. 82.139.85.210 9 mrt 2007 06:25 (CET)

In het voorbeeld staat "schrief" (uitspraak ssrief). Moet het soms "de sch voor een medeklinker" zijn in plaats van "de sch na een medeklinker"

Voorts weet ik niet het verschil tussen de uitspraak van de ß en die van de s. Kun je niet beter zeggen dat het woordje "schrief" in het Gronings wordt uitgesproken als srief (met de s van 'sierlijk'). Ik kan me namelijk niet veel voorstellen bij de uitspraak ssrief (is dat met de ss van 'ssierlijk'?). Johan Lont 2 apr 2007 18:03 (CEST)

Er staat

Wanneer er een -e achter Belgisch komt, verandert de uitspraak van de -sch in -z.

VRAAG: Gebeurt dat alleen bij het woord Belgische? of ook bij andere woorden als fantastische, Frygische, technische...?

Johan Lont 2 apr 2007 18:03 (CEST)

Het antwoord op die vraag is ja, bij alle woorden die op -ische eindigen worden uitgesproken als ize, dus [fantaastieze], [friegize] en [teknieze]. De ß is misschien een beetje te veel van het goede; De uitspraak is wel langer maar niet zo lang als de ß in "bißchen", maar dit verduidelijkt wel de langere uitspraak. Gruna 1 21 apr 2007 19:55 (CEST)

Spelling en grammatica

Ik heb de spelling en grammatica even verwijderd en gezet op Gronings/Grammatica, omdat ik het rommelig vindt lijken. Het is gewoon te veel. Heeft iemand voorstellen? Mogelijkheden zijn:

• Een apart artikel, zoals Limburgs (kenmerken), met als nadeel dat het Gronings eigenlijk geen standisering kent, waardoor dit erg moeilijk wordt
• Weglaten, met als nadeel dat een groot gedeelte informatie wegvalt
• Anders. Voorstellen?

Gruna 1 21 apr 2007 20:52 (CEST)

Ik heb de titel van het artikel gewijzigd in Gronings (spelling en grammatica) omdat de door jou gebruikte titel ongebruikelijk is. Uiteraard gaan we geen informatie weggooien. Ik voeg onderaan het artikel Gronings nog een verwijzing door naar het grammatica-artikel, maar misschien is het handiger als er toch een paragraaf 'Grammatica' in het artikel opgenomen wordt, met kort enige info en - net zoals bij enkele andere paragrafen - een verwijzing naar het hoofdartikel Gronings (spelling en grammatica). Fruggo 21 apr 2007 21:43 (CEST)

Zeer twijfelachtig — Lijst typisch Groningse uitdrukkingen

Die lijst met typisch Groningse woorden en uitdrukkingen is erg discutabel. Het woord "pitten" (slapen) staat ook regelmatig op lijsten van typisch Rotterdamse of Amsterdamse woorden. Er is niets Gronings aan "'s zomers." Een snelle Google-zoektocht laat zien dat latexverf ook "saus" wordt genoemd in Arnhem en Schiedam. Schijterds heb je overal. Flauw worden van dingen doen ze overal. Blèren doen ze zelfs in Vlaanderen. Etcetera! Tomsintown 22 nov 2009 05:32 (CET)

Volgens mij horen de volgende woorden absoluut niet in de lijst thuis omdat ze in heel Nederland voorkomen:

pitten, blèren, opoe, beter als, rechtuit, omstebeurten, over, sik, schijterd, centen/centjes, gister, zuster, mensenkinderen! en misschien hazzens (in andere streken 'harses')

Er staan ook termen tussen die in heel het Nedersaksisch taalgebied gebruikt worden, de volgende ken ikzelf van de Veluwe:

bolle, roppen, wied

De twee lijsten kennen ook nogal wat doublures, trouwens. - De voorgaande opmerking werd toegevoegd door 83.83.118.54 (overleg|bijdragen)

• Ik ben het geheel eens met de kritiek op het rijtje "pitten, blèren, opoe...". Rond Amsterdam allemaal gewone woorden. Meer meningen hierover? --ErikvanB 12 feb 2010 03:46 (CET)
  • Overigens staat onder het kopje "Groningismen" wel: komen uit het Gronings. Het is mij onduidelijk wat daar bedoeld wordt met: Hieronder een aantal "fouten" die vaak worden gemaakt. --ErikvanB 12 feb 2010 03:54 (CET)

Volledig met deze kritiek eens, Eigenlijk moeten deze lijsten volledig herzien. Er staan erg veel als Gronings

aangemerkte uitdrukkingen in die overal in Nederland worden gebruikt , en woorden/uitdrukkingen die als Gronings worden aangemerkt maar gewoon in De Van Dale zijn terug te vinden. Neem 'zowat' : volgens Van Dale gewoon Nederlands. Het Groningse woord is trouwens 'sikkom'. Wat het nog moeilijker maakt is dat deze voorbeelden dan niet in het Gronings maar in een soort Nederlandse vertaling staan.94.215.78.60 7 apr 2019 22:47 (CEST)

Gronings (Gronings-Oostfries, Grunnegs, Grönnegs of Grunnegers) is een verzamelnaam voor een aantal variëteiten van de streektaal Nedersaksisch die in en rond de Nederlandse provincie Groningen worden gesproken

Grunnegers staat voor de Groningers (mensen) zelf, niet voor de taal. – De voorgaande bijdrage werd geplaatst door 92.70.50.65 (overleg · bijdragen)

Westerwolds

Met deze bewerking schrapte SaksischRos en passant ook het Westerwolds als variëteit van het Gronings. De reden waarom het Westerwolds hier geschrapt zou moeten worden ontgaat mij. Graag argumenten! Gouwenaar (overleg) 21 jan 2016 19:27 (CET)

Excuses Gebruiker:Gouwenaar. Ik zie dat het inmiddels weer opgelost is. Dank daarvoor. SaksischRos (overleg) 22 jan 2016 02:36 (CET)

Kan gebeuren, fouten maken we allemaal. Gouwenaar (overleg) 22 jan 2016 10:15 (CET)

zelfpromotie

Ik heb de tekst wat genuanceerd waar zij naar mijn gevoel riekt naar gemakzuchtig zelfpromoten. Twee op de drie Groningers spreekt én schrijft Gronings? De bron is daarvoor dan een onderzoek van de Groninger radio, waarnaar uiteraard vooral mensen luisteren die zich sterk(er) met Groningen verbonden voelen. Representatief? Mijn wekelijkse ervaringen met bewoners van het Hoogeland, en observatie van wat basisschoolleerlingen met elkaar spreken, bevestigen dit optimistische beeld - helaas - allerminst. 84.86.5.217 13 mrt 2018 11:47 (CET) (overleg gebruiker: 84.86.5.217) 13 maart 2018 11.46

Klemtoon in voorzetselgroepen

Waar ik Groningers aan herken als ze Nederlands spreken is dat ze in voorzetselgroepen (in elkaar, enz.) de klemtoon vooraan leggen, op het voorzetsel. Dit kan ik in het artikel niet terugvinden.

Is dat niet typisch Gronings? Als het dat wel is, dan moet het zeker genoemd worden. Rp (overleg) 31 okt 2019 10:48 (CET)