Overleg:Tengel

Dakpannen worden niet aan de tengels opgehangen maar op de panlatten. Als ik tijd heb zal ik deze wat verder uitwerken JurgenG 14 jun 2006 17:09 (CEST)

Waarvoor zijn tengels nodig? De panlatten kunnen toch direct op het dakbeschot? (Gebruiker H.Jansen 23-09-09 15:03 MET) – De voorgaande bijdrage werd geplaatst door 87.195.194.145 (overleg · bijdragen)

gebruik

Ik ken de term "tengel" maar zal nooit een bouwmarkt binnenlopen of een timmerman vragen om tengels. Ik gebruik de term "lat" (mv. latten), zoöok iedereen in mijn kennissenkring. Is die term "tengel" voor een houten lat iets regionaals? VanDaleOnLine kent de term ook slechts als hand of vinger. --VanBuren 31 jan 2010 11:50 (CET)

Ik vind het een heel normale term al zal ik die nooit in een bouwmarkt gebruiken. Maar dat laatste is niet vreemd want in een bouwmarkt verwacht ik eerlijk gezegd geen diepgaande kennis over bouwen, net zo min als ik electronische kennis verwacht in een computermegahandel te zullen aantreffen bij de verkopers (uitzonderingen bevestigen natuurlijk de regels). Bij mijn weten is de term 'tengel' in de timmerwereld gangbaar.Tom Meijer _MOP 1 feb 2010 21:41 (CET)

Ondanks dat ik niet echt in de bouwwereld actief ben, ken ik wel degelijk ook de benaming Tengel. Daarnaast is het juist omdat dit misschien een wat minder bekende naam is zaak om hem te beschrijven. Van tengel vraag je je misschien af wat het is, een artikel 'lat' is nietszeggend. Als laatste, volgens mij koop je in de bouwmarkt inderdaad een lat, om hem vervolgens als tengel te gebruiken door hem tegen het plafond of op het dak te schroeven. Akoopal _overleg 1 feb 2010 22:11 (CET)

Wat mij betreft is het een normaal woord, ik ken het uit de bouw. Zie verder Haslinghuis' Bouwkundige termen (1986): "tengel, houten lat, van 10 x 50 mm tot 22 x 75 mm, veelal gebruikt om bij een beschoten dak de panlatten op te spijkeren"; Van Dale (2004): "smalle, gezaagde houten strook, lat van ongeveer 5 cm breedte en 1 cm dikte". Ook in de eerste editie van Van Dale (1864) was het al opgenomen: "verbindingslat voor timmerwerk". Wutsje 2 feb 2010 03:19 (CET)

De slechtste reden om het te verwijderen/hernoemen, is omdat *jij* het niet kent. Een encyclopedie verleent nu juist zijn bestaansrecht aan het beschrijven van het onbekende. Het zou kunnen dat een doe-het-zelver liever over latjes praat, maar ik ken de term tengels wel, uit de mond van timmerlui. Een tengel is inderdaad een latje, maar daarom is ieder latje nog geen tengel. Tengels zijn latjes op (houten) dragers, meestal balken, zodanig gebruikt, dat je er iets aan kunt bevestigen: een verlaagd plafond, een voorzetwand, etc. Het specifieke geval van de hierboven beschreven dakpannen kan ik niet beoordelen. Van panlatten heb ik wel gehoord, maar ik ben daar geen kenner in. In antwoord op Tom: als je in een bouwmarkt aan die scholier die daar werkt vraagt "hebben jullie tengels", krijg je wellicht eerder een meewarige blik dan een juist antwoord. Maar ik heb het dan ook niet zo hoog op met de gemiddelde bouwmarktmedewerker, eigenlijk geldt dit voor winkelpersoneel in het algemeen. "De Gamma kent het niet, dus bestaat het niet" zou ons degraderen tot een volksencyclopedie, dat willen we toch niet? Edo_Overleg 2 feb 2010 00:07 (CET)

Nu het hier ineens zo lekker druk is, weet iemand het antwoord op de anonieme vraag boven dit kopje? Ik vermoed dat de constructie met panlatten en tengels voor de ventilatie is, maar laat me graag "eines besseren belehren"! ^{b222  ?!}bertux 2 feb 2010 09:48 (CET)

Tengels besparen je het egaliseren en/of repareren van een muur, waarschijnlijk heeft het ook een isolerende functie (geluid, temperatuur, etc) maar ik denk dat dat secundair is. Voor panlatten weet ik het niet zo snel. Tom Meijer _MOP 2 feb 2010 11:43 (CET)

Dakpannen zijn niet voor 100% waterdicht, zouden de panlatten rechtstreeks op het dakbeschot zijn aangebracht dan blijft doorlek water op de latten staan. Door tengels aan te brengen komen de panlatten iets vrij en kan het eventuele vocht weglopen. Groet Arend041 3 feb 2010 16:40 (CET)

Etymologie, etc.

• De Vries, J. & de Tollenaere, F., (1995, Etymologisch woordenboek), zegt: " 'Dunne lat' (1848), doch reeds middelnederlands tingel en middelnederlands (noordnederland) tengeliser, vgl nieuwhoogduits tingel 'driehoekige lat voor de verbreding van de kiel', oudnoors tingl 'versierd stuk hout aan de voorsteven'. In oorsprong identiek met tengel (1625) 'schaar van een kreeft of krab'. Bij tang." Dit is het hele lemma. De laatste opmerking is een verwijzing naar een ander lemma.
• Koenen 1942 (Verklarend zakwoordenboekje der Nederlandse taal) geeft alleen: verbindingslat
• Verder geven Arendzen & de Vries (1941. Bouwkunde. Hand- en studieboek voor den bouwkundige. Deel 1.) verschillende toepassingen zoals een 'getengeld plafond'. Helaas heeft dit handboek geen index waardoor ik niet zo snel nog andere toepassingen in de bouw tegenkom. Zelf heb ik regelmatig tengels van zo'n 5 cm breedte op de muur aangebracht om een houten voorzetwand te maken.Tom Meijer _MOP 3 feb 2010 16:09 (CET)

Tengel versus ??

Gebruiker:ArendO41 plaatst herhaaldelijk de opmerking terug dat de afmeting van tengels loopt "van 10 x 50 mm tot 22 x 75 mm". Ik lees dit als zijnde afmetingen voor de dikte van 10 tot 22 mm en de breedte van 50 tot 75 mm. Dat staat blijkbaar zo in de door hem aangegeven referentie. Nu kan ik in een bouwmarkt ook "latten" kopen (zo noem ik ze maar even voor het gemak) van bijvoorbeeld 10 x 10 mm of 50 x 50. Dat zijn volgens die referentie dus geen tengels. Tengels is dus blijkbaar een heel specifieke toepassing van latten.

En dan dit:

Volgens het Woordenboek der Nederlandse taal: http://gtb.inl.nl/?owner=WNT ziet u voor het lemma lat: [1] de volgende tekst:

Dun, plat, zeer smal en betrekkelijk lang stuk hout. 
— Enkele, dubbele latten: van 1 × 11/2 en 11/2 × 2 amsterdamsche duim (v.d. kloes, Wagenm. 45 [1907]); interdeuse, wrakke latten. 
ᴁ— Aangebracht op de sparren van een dak, om er de pannen op te leggen. 

(Let op die laatste zin.) En nog veel meer details refererend naar het woord lat, teruggaande tot wel de 16de eeuw.

Er moet dus duidelijk een ander artikel komen met de titel lat (bouwmateriaal). Daar kan dan tengel als speciale toepassing in genoemd worden.

En dan kan ook genoemd worden dat latten gezaagd en geschaafd te koop zijn. --VanBuren 4 feb 2010 18:16 (CET)

Hm, volgens mij is een lat nooit even breed als dik maar altijd breder dan dik. Een eind hout van 10 x 10 mm of van 50 x 50 (dikte bij breedte) is dus geen lat.Tom Meijer _MOP 4 feb 2010 18:32 (CET)

Tja, het blijft boeiend :). Je zaagt een boom in planken, balken en latten. Hoe een vierkante lat anders te noemen, wie het weet mag het zeggen. Maar ook een lat van 28 x 50 is al geen tengel volgens gegevens hierboven. --VanBuren 4 feb 2010 23:18 (CET)

Referenties gevonden in artikelgeschiedenis

Hallo medebewerkers,

Om de kwaliteit van bronvermeldingen binnen Wikipedia te verbeteren hebben we gekeken of er in de artikelgeschiedenis van dit artikel links naar externe webpagina's of naar andere wikis staan. In het verleden werd veel gebruik gemaakt van deze optie om de bron van een bewerking aan te geven, maar tegenwoordig worden bronnen meestal in het artikel zelf getoond. Het zou dus kunnen dat in de geschiedenis waardevolle bronnen staan die in het artikel zelf kunnen worden meegenomen.

Meer informatie over dit project is terug te vinden in de FAQ.

In de artikelgeschiedenis van Tengel zijn de volgende bewerkingen gevonden:

• 2014-09-16 11:16:05 Sonty567 (/* Trivia */ - bronloos gedeelte mbt vingers, waarschijnlijk onzin http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/tengel2)

Zouden jullie kunnen kijken of deze links geschikt zijn om in de bronvermelding in het artikel mee te nemen? Bij voorbaat dank.

Groet, Valhallasw-toolserver-botje (overleg) 13 mrt 2022 06:12 (CET)

Als de bovenstaande bronnen zijn bekeken dan kan deze melding worden verwijderd. Als een lege overlegpagina overblijft dan kan deze met {{nuweg|afgehandelde botmelding}} voor verwijdering worden aangedragen.