Padmâvatî

Padmâvatî is een opera in twee bedrijven van de Franse componist Albert Roussel. Het libretto is van Louis Laloy en is gebaseerd op La légende de Padmanî, reine de Tchitor (Frans voor De legende van Padmanî, koningin van Tsjitor) van Theodore-Marie Pavie, wat een hervertelling is van het gedicht Padmavat van Malik Mohammed Jayasi uit 1540. Roussel schreef de opera tussen 1913 en 1918. De première vond plaats in de Opéra van Parijs op 1 juni 1923 onder leiding van dirigent Philippe Gaubert. Roussel heeft het werk als opéra-ballet geschreven met vele balletdelen en mogelijkheden voor spektakel. De componist liet zich inspireren door zijn bezoek aan de verwoeste stad van Chittor in Rajputana (nu Rajasthan). Hij verwerkte elementen van Hindoestaanse muziek in zijn muziek.

Padmâvatî
De godin Padmávatî, Walkeshwar Jaïnistische tempel, Mumbai
Componist	Albert Roussel
Soort compositie	opera
Gecomponeerd voor	solisten, koor en symfonieorkest
Opusnummer	18
Compositiedatum	1913-1918
Première	2 juni 1923
Vorige werk	opus 17: Le festin de l'araignée
Volgende werk	opus 19: Deux mélodies
Oeuvre	Oeuvre van Albert Roussel
Portaal    Klassieke muziek

Rollen

Rol	Stemtype	Premièrebezetting 1 juni 1923
Padmâvatî, Koningin van Chittor	alt	Ketty Lapeyrette
Ratan-Sen, haar echtgenoot, Koning van Chittor	tenor	Paul Franz
Alaouddin, Sultan van de Mongolen	bariton	Édouard Roux
Nakamti, een jonge vrouw uit Tchitor	mezzo-sopraan	Jeanne Laval
Brahmaan	tenor	Henri Fabert
Badal, vijand van Ratan-Sen	tenor	Mario Podestà
Gora, bediende van het paleis	tenor	Dalerant
Priester	bas	Armand-Émile Narçon
Wachter	tenor
Eerste en tweede paleisvrouwen	mezzo-sopraan en alt
Krijger	bariton
Koopman	tenor
Ambachtsman	bariton
3 volksvrouwen	3 sopranen

Synopsis

Plaats: Chittor, India
Tijd: rond 1300

Eerste akte

De Mongoolse sultan Alaouddin (Arabisch voor "verheffing van het geloof") belegert de stad Chittor. Hij komt bij Ratan-Sen, de heerser van de stad voor verdesonderhandelingen. Ratan-Sen leidt hem rond door de stad. De Mongoolse leger arriveert in een groots koor. De krijgers van Ratan-Sen dansen voor de sultan. Daarna dansen de vrouwelijke slaven. Alaouddin vraagt om een glimp van Ratan-Sens echtgenote Padmâvatî (Sanskriet voor "Voorzien van Lotus") te mogen zien, wier schoonheid legendarisch is. Ratan-Sen gaat aarzelend akkoord. Alaouddin weigert vervolgens om vrede te sluiten, tenzij hij Padmâvatî krijgt.

Tweede akte

De Mongolen vallen de stad aan. Padmâvatî vraagt aan de priesters van de tempel van Shiva hoe de oorlog zal aflopen. Dan arriveert de gewond geraakte Ratan-Sen onder het bloed. Padmâvatî vertelt hem voordat hij sterft dat zij zich aan Allaoudin zal geven om de stad te redden. Padmâvatî steekt haar man dood, belovend hem te volgen in de dood. De priesters maken een brandstapel, waaromheen de godinnen Kali en Durga dansen. Padmâvatî vergezelt hem op de brandstapel juist op het moment dat Alaouddin arriveert.

Orkestsuites

• Suite nr.1 (1e akte)
  • I. Prélude
  • II. Danse guerrière
  • III. Danse des femmes esclaves
• Suite nr. 2 (2e akte)
  • I. Prélude
  • II. Danse et Pantomime

Orkestbezetting

• 3 fluiten (waarvan 2 ook piccolo), 1 altfluit, 3 hobo's, 1 althobo, 1 es-klarinet, 2 klarinetten, 1 basklarinet, 3 fagotten, 1 contrafagot;
• 4 hoorns in F, 4 trompetten in C, 3 trombones, 1 tuba;
• 3 pauken, triangel, kleine trom, tamboerijn, bekkens, grote trom, tamtam;
• celesta, 2 harpen;
• strijkers

Discografie

• Padmâvatî, Marilyn Horne, Nicolai Gedda, Jane Berbié, José van Dam, Marc Vento, Orchestre national du Capitole de Toulouse, onder leiding van Michel Plasson, Toulouse, 1982 en 1983 (EMI);
• Padmâvatî, Rita Gorr (Padmâvatî), Albert Lance (Ratan-Sen), Gérard Souzay (Alaouddin). London Symphony Orchestra en BBC-Chorus, onder leiding van Jean Martinon, Londen, 1969 (Gala)
• Orkestsuites uit le Festin de l'araignée en Padmávatî suites nr. 1 en 2, Royal Scottish National Orchestra onder leiding van Stéphane Denève, Naxos

Bronnen, noten en/of referenties

• Bladmuziek van de hele opera op de website van het International Music Score Library Project
• Bladmuziek van de 1e suite uit Padmâvatî op de website van het International Music Score Library Project
• Bladmuziek van de 2e suite uit Padmâvatî op de website van het International Music Score Library Project
• The Viking Opera Guide ed. Holden (Viking, 1993)
• (it) Website Del Teatro
• (it) Website Amadeus Online
• (fr) Beschrijving en libretto van de opera
• (en) Beschrijving en samenvatting
• The Oxford Illustrated History of Opera ed. Parker (OUP, 1994)
• Smith, Richard Langham (1992), 'Padmâvatî' in The New Grove Dictionary of Opera, ed. Stanley Sadie (Londen) ISBN 0-333-73432-7