Pantserkruiser Potjomkin

Броненосец Потёмкин (Bronenosets Potyomkin); Pantserkruiser Potjomkin
Tagline	Revolution is the only lawful, equal, effectual war. It was in Russia that this war was declared and begun.
Alternatieve titel(s)	Battleship Potemkin; Pantserkruiser Potemkin; Pantserkruiser Potjomkin; Potemkin; The Armored Cruiser Potemkin; The Battleship Potemkin; Pantserkruiser Potemkine
Regie	Sergej Eisenstein (als S.M. Eisenstein)
Producent	Jakov Blioch
Scenario	Nina Agadzjanova; Nikolaj Asejev; Sergej Eisenstein; Sergej Tretjakov
Hoofdrollen	Aleksandr Antonov; Vladimir Barski; Grigori Aleksandrov
Muziek	Edmund Meisel
Montage	Sergej Eisenstein
Cinematografie	Vladimir Popov; Edoeard Tisse
Distributie	Goskino; Amkino Corporation (VS); Kino International
Première	21 december 1925
Genre	Drama, historisch, oorlog
Speelduur	75 minuten / 66 minuten (VS) / 72 minuten (blu-ray)
Taal	Russisch (tussentitels)
Land	Sovjet-Unie
Opnamelocaties	Alupka, Odessa, Sebastopol
Gewonnen prijzen	1
	(en) IMDb-profiel
	MovieMeter-profiel
	(mul) TMDb-profiel
	(en) AllMovie-profiel
Portaal	Film

Pantserkruiser Potjomkin, in het Nederlands ook bekend als Pantserkruiser Potemkin^[1], (Russisch: Броненосец Потёмкин, Bronenosets Potjomkin) is een zwart-wit stomme film uit de Sovjet-Unie uit 1925, die geregisseerd is door Sergej Eisenstein en geproduceerd door Mosfilm. Het verhaal van de film, geschreven door Eisenstein en Sergej Tretjakov, is een gedramatiseerde versie van de opstand op het slagschip Potjomkin in 1905. Deze film is beroemd en klassiek vanwege de complexe montage in de trappenscène.

Rolverdeling

Acteur	Personage
Aleksandr Antonov	Grigory Vakulinchuk
Vladimir Barsky	Commandant Golikov
Grigori Aleksandrov	Hoofdofficier Giliarovsky
Ivan Bobrov	Jonge slapende matroos (als I. Bobrov)
Mikhail Gomorov	Militante matroos
Aleksandr Levshin	Onderofficier
N. Poltavtseva	Vrouw met pince-nez
Prokopenko	Moeder van gewonde jongen
A. Glauberman	Gewonde jongen
Beatrice Vitoldi	Vrouw met kinderwagen
Sergei M. Eisenstein	Inwoner Odessa

Achtergronden

Eisenstein gebruikte deze film om te experimenteren met montage, zodat de film een zo groot mogelijke emotionele invloed op het publiek zou hebben. Zijn experiment was zo succesvol, dat Joseph Goebbels zich zeer lovend uitliet over de film, die overigens wel verboden werd in nazi-Duitsland; ook in andere westerse landen is deze film enige tijd verboden geweest.

Trappenscène

Verreweg de beroemdste scène is de slachting op de trappen naar de haven van Odessa, door het tsaaristische leger. In deze scène marcheren de soldaten de trappen af, terwijl ze de opstandelingen en bevolking genadeloos neerschieten en neersabelen. Om extra drama aan deze scène toe te voegen liet Eisenstein een kinderwagen met baby erin de trap afrollen nadat de moeder door een kogel is getroffen. Deze scène heeft internationaal grote invloed gehad op filmers - onder meer op de Duitse Leni Riefenstahl^[bron?] - en is vaak aangehaald in andere films, waaronder Amerikaanse producties als The Godfather, The Untouchables en Star Wars: Episode III: Revenge of the Sith.