Tongvaren

soort uit het geslacht streepvaren
(Doorverwezen vanaf Phyllitis scolopendrium)

Tongvaren (Asplenium scolopendrium, synoniem: Phyllitis scolopendrium) is een soort varen uit het geslacht streepvaren (Asplenium). De soort groeit op muren en in de duinen. De plant is in Nederland en Vlaanderen niet meer zeldzaam. De soort was in Nederland vanaf 1991 beschermd, maar de plant is vanaf 1 januari 2017 niet meer wettelijk beschermd.

Tongvaren
Tongvarens op vochtige, beschaduwde muur
Taxonomische indeling
Rijk:Plantae (planten)
Stam:Embryophyta (landplanten)
Clade:Tracheophyta
Clade:Euphyllophyta
Clade:Monilophyta
Klasse:Polypodiopsida
Orde:Polypodiales
Familie:Aspleniaceae (streepvarenfamilie)
Geslacht:Asplenium (streepvaren)
Soort
Asplenium scolopendrium
L. (1753)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons Wikimedia Commons
Tongvaren op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie

Botanische beschrijving

bewerken

De bladveren kunnen 60 cm lang worden en vormen bundels. De bladstelen zijn purper-zwart en hebben bruine schubben. De bladschijf is tongvormig, langwerpig of lancetvormig en heeft iets gegolfde gave randen. In het begin is de bladkleur lichtgroen, maar later wordt deze donkerder en gaat het blad glanzen. De sporenhoopjes (sori) zijn lijnvormig en staan loodrecht op de hoofdnerf. Eerst zit aan elke kant een dekvlies, maar dit wordt bij rijping weggedrukt. De sporen zijn tussen juli en oktober rijp.

Ecologie

bewerken

De groeiplaats van deze soort is kenmerkend voor vochtige, schaduwrijke, overwegend kalkrijke rotswanden en muren. In de Lage Landen vinden we ze vooral terug op gracht-, kade- en sluismuren, op oude dammen, in waterputten en op muren onder lekkende regenpijpen. Meestal is de luchtvochtigheid hoog. De standplaatsen zijn bijna steeds naar het noorden gericht. Ze kan echter vooral in stikstofrijke omgevingen worden aangetroffen. Op de grond vormt ze dikwijls de ondergroei van duindoornstruweel in duinen, maar hoofdzakelijk kan gesteld worden dat ze een liefhebber is van vochtige, kalkhoudende, stenige grond onder een fiks bosdek.

Syntaxonomie

bewerken

Tongvaren geldt binnen rots- en muurvegetatie als kensoort voor de naar haar vernoemde tongvaren-associatie (Filici-Saginetum).

Verspreiding

bewerken

Tongvaren komt in geheel Europa voor, behalve het noordoosten. Verder zijn er nog deelarealen te melden in Japan en Noord-Amerika. In Nederland en Vlaanderen komt de soort verspreid over het hele gebied voor. Deskundigen menen dat de soort sinds het begin van de 21e eeuw in aantal toeneemt.

Afbeeldingen

bewerken
bewerken
Zie de categorie Asplenium scolopendrium van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.