Piet Best

Petrus Best
	Generaal Best in 1937
Volledige naam	Petrus Wilhelmus Best
Geboren	1881; Amsterdam
Overleden	1960; Den Haag
Onderdeel	Koninklijke Landmacht
Dienstjaren	1902-1941
Rang	Luitenant-generaal
Bevel	1930: Luchtvaartafdeling; 1937: IVe Divisie (II.LK/Veldleger); 1938: Commando Luchtverdediging
Slagen/oorlogen	Slag om Nederland (1940)
Portaal	Tweede Wereldoorlog

Petrus Wilhelmus Best (Amsterdam, 19 januari 1881 – Den Haag, 13 maart 1960) was een Nederlandse generaal die tijdens de Duitse aanval op Nederland in 1940 bevelhebber was van het Commando Luchtverdediging. In de jaren dertig van de twintigste eeuw was hij een van de grondleggers van de militaire luchtvaart in Nederland.

Biografie

1935: Petrus Best (tweede van links) met prinses Juliana op Vliegbasis Soesterberg

1938: De nieuwe commandant van het Commando Luchtverdediging, Petrus Best, omringd door zijn staf

Petrus Best was een zoon van de Amsterdamse schilder Abraham Best en Anna Maria Elisabeth Prince. De fluitist Bram Best was zijn oudere broer. Best volgde een opleiding aan de Koninklijke Militaire Academie, waarna hij in 1902 als tweede luitenant werd toegevoegd aan het 2de Regiment Vestingartillerie bij de Stelling van Amsterdam. In 1910 werd hij gedetacheerd bij de Hogere Krijgsschool in Den Haag en in 1918 overgeplaatst naar de Generale Staf in het Ministerie van Oorlog. In oktober 1930 werd best bevorderd tot luitenant-kolonel, waarna hij de maand erop werd benoemd als commandant van de Luchtvaartafdeling van de Koninklijke Landmacht. Mede onder druk van Best vond in 1935 de oprichting plaats van de Inspectie der Militaire Luchtvaart. Hij zorgde ervoor dat de militaire toestellen niet langer op één locatie geconcentreerd stonden en verbeterde de selectie en opleiding van aspirant-piloten. Ook zorgde hij ervoor dat de bewapening van de gevechtsvliegtuigen werd gemoderniseerd.^[1] Nadat hij vanaf 1937 in de rang van Generaal-majoor diende als commandant van de IV^e Divisie (II.LK/Veldleger), werd hij in november 1938 op instigatie van minister Jannes van Dijk van Defensie aangesteld als de eerste commandant van het net opgerichte Commando Luchtverdediging.^[2] De minister had in 1937 zijn lezing over toekomstige oorlogvoering bijgewoond en was onder de indruk geraakt van zijn visie op dat onderwerp.^{[noot 1]} In oktober 1939 werd Petrus Best bevorderd tot luitenant-generaal, zijn hoogst behaalde militaire rang.^[3]

1941: Petrus Best (staand, tweede van rechts) als krijgsgevangene in Oflag VIII-E Johannisbrun. In het midden, vooraan, generaal Henri Winkelman

Tijdens de Slag om Den Haag op 10 mei 1940 werd met succes gebruik gemaakt van de luchtafweerbatterijen die generaal Best in en rond de Hofstad had laten plaatsen. In totaal konden meer dan driehonderd Duitse oorlogsvliegtuigen boven Nederland worden neergeschoten.^[4] Ook andere verdedigingsmaatregelen die Best had doorgevoerd bleken succesvol. Mede hierdoor mislukte de poging om de regering en koningin bij verrassing gevangen te nemen. Tijdens de bezetting van Nederland weigerde Best een erewoordverklaring te ondertekenen waarin hij op zijn officiers-erewoord zou moeten beloven zich te onthouden van daden tegen het Duitse Rijk. Daarop werd hij gevangen gezet in krijgsgevangenenkamp Stalag I-B bij Hohenstein in toenmalig Oost-Pruisen, waar enkele Nederlandse generaals waaronder opperbevelhebber Henri Winkelman gevangen werden gezet. Het groepje hoge officieren werd later verplaatst naar Oflag VIII-E Johannisbrun nabij Troppau in toenmalig Sudetenland. De gezondheid van Best nam af en verslechterde in de herfst van 1941 dusdanig dat zijn artsen hem vertelden dat hij waarschijnlijk de winter niet zou overleven. Onder protest ondertekende Best alsnog de erewoordverklaring, waarna hij in oktober dat jaar naar huis mocht gaan.

Na de bevrijding maakte Best deel uit van de Commissie Verantwoording Krijgsgevangen Officieren. In 1945 was Best militair-lid van het Bijzonder Gerechtshof dat in de balzaal van Paleis Kneuterdijk de doodstraf uitsprak over collaborateur Max Blokzijl.^[5] Ook in de zaak tegen NSB-voorman Anton Mussert was Best lid van hof dat de doodstraf uitsprak.^[6] En in 1948 was hij militair-raadsheer bij de Bijzondere Raad van Cassatie toen deze het hoger beroep behandelde van nazi-kopstuk Hanns Albin Rauter.^[7] De uitkomst was dat op 12 januari 1949 de veroordeling tot de doodstraf werd bevestigd. In februari 1951 werd Best eervol ontslag verleend als militair raadsheer bij de Bijzondere Raad van Cassatie.^[8]

Nevenfuncties

Petrus Best was voorzitter van het college van advies van het Nederlandsch Luchtvaart Instituut te Utrecht.^[9] Namens het ministerie van Defensie werd Best in 1938 benoemd als lid van het bestuur van het Nationaal Luchtvaartlaboratorium in Amsterdam.^[10] In 1939 werd Best benoemd als lid van de Luchtvaartcommissie, die in verband met het groeiende internationale luchtverkeer zich boog over het stichten van een centrale luchthaven, waar dit luchtverkeer zou moeten worden geconcentreerd. De commissie was ingesteld door de minister Johannes van Buuren van Waterstaat.^[11]

Publicaties

1918: Het afslaan van landingsondernemingen uit een artilleristisch oogpunt, in: Militaire Spectator; tijdschrift voor het Nederlandsche leger, jrg 87, 1918, 01-01-1918^[12]

Onderscheidingen

1927: Ridder eerste klasse van de Orde van het Zwaard van Zweden.^[13]
1928: Officier in de Orde van Oranje-Nassau met zwaarden.^[14]
1938: Officier in de Orde van de Nederlandse Leeuw.^[15]
1946: Commandeur in de Orde van Oranje-Nassau met zwaarden. (bij bevordering)^[16]

Vernoemingen

2012: Luitenant-generaal Bestkazerne in Venray

Militaire Rangen

1902: Tweede Luitenant der Artillerie
1906: Eerste Luitenant der Vestingartillerie
1916: Kapitein der Bereden Artillerie
1927: Majoor
1930: Luitenant-kolonel
1937: Generaal-majoor
1939: Luitenant-generaal

Gezin

Petrus Best huwde in 1907 met Isabella Sophia Boele, uit welk huwelijk een zoon en een dochter werden geboren.

Literatuur

Over de rol die Petrus Best speelde in de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog is door historicus Lou de Jong geschreven in diverse delen van het standaardwerk Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog 1939-1945:

Deel 2, Neutraal, Den Haag, Martinus Nijhoff 1969
Deel 3, Mei '40, Den Haag, Martinus Nijhoff 1970
Deel 4, Mei '40 - Maart '41, eerste helft, Den Haag, Martinus Nijhoff 1972
Deel 8, Gevangenen en gedeporteerden, eerste helft, Den Haag, Martinus Nijhoff, 1978

Bronnen

Arthur van Beveren: Achter de wacht: Luitenant-generaal Bestkazerne, in: Defensiekrant, nr. 18, 06-09-2019
Arnhemsche Courant: Uit de Staatscourant, 22-04-1927, pagina 2, Uitgeverij C.A. Thieme, Arnhem 1927
Biografisch Woordenboek van Nederland, Best, Petrus Wilhelmus (1881-1960), “… Reeds op jeugdige leeftijd ging de belangstelling van Piet Best uit naar een militaire carrière. …”

Noten

↑ Titel lezing: “Een en ander over gebruik en organisatie van Nederlandsche luchtstrijdkrachten bij den landoorlog”, maart 1937, gepubliceerd in: Orgaan der Vereeniging ter beoefening van de Krijgswetenschap, 1936/1937, pagina's 236-315.^[1]

Verwijzingen

↑ ^a ^b R. de Winter: Best, Petrus Wilhelmus (1881-1960), in Biografisch Woordenboek van Nederland, Huygens ING 12-11-2013
↑ Vliegwereld; populair geïllustreerd weekblad voor de luchtvaart: Wij vernamen, jrg 4, 1938, no 40, 03-11-1938, pagina 735, N.V. Uitgevers- en Drukkersbedrijf J.A. Boom, Haarlem 1938
↑ Algemeen Handelsblad: Staatscourant; Landmacht, 25-10-1939, pagina 7, Uitgeverij P. den Hengst en Zoon, Amsterdam 1939
↑ Arjen de Boer: Luchtverdediging door de jaren heen, in: Defensiekrant, 10-05-2017
↑ Amsterdamsch Dagblad: Doodstraf tegen Max Blokzijl geëist, 11-09-1945, pagina 1, Uitgeverij C.V. Amsterdamsch Dagblad, Amsterdam 1945
↑ Friesch Dagblad: Mussert voor het Hof, 28-11-1945, pagina 2, Uitgeverij Persvereeniging voor Friesland, Leeuwarden 1945
↑ Trouw: Als Rauter in cassatie terechtstaat, 13-07-1948, pagina 3, Uitgeverij Organisatie Trouw, 1948
↑ Het vaderland: Oud-generaal Best overleden, 18-03-1960, pagina 15, Uitgeverij De Courant Het Vaderland N.V., Den Haag 1960
↑ Vliegwereld; populair geïllustreerd weekblad voor de luchtvaart, jrg 2, 1936, no 14, 07-05-1936 [Bijlage], N.V. Uitgevers- en Drukkersbedrijf J.A. Boom, Haarlem 1936
↑ Vliegwereld; populair geïllustreerd weekblad voor de luchtvaart: Nationaal Luchtvaartlaboratorium, Amsterdam, jrg 5, 1939, no 38, 19-10-1939, pagina 666, N.V. Uitgevers- en Drukkersbedrijf J.A. Boom, Haarlem 1939
↑ De ingenieur; Orgaan van het Kon. Instituut van Ingenieurs (...): Berichten van allerlei aard; vliegveldcommissie, jrg 54, 1939, no 14, pagina A.137, 07-04-1939
↑ P.W. Best: Het afslaan van landingsondernemingen uit een artilleristisch oogpunt, in: Militaire spectator; tijdschrift voor het Nederlandsche leger, jrg 87, 1918, 01-01-1918, pagina 1, Uitgeverij Broese-Vrijens, Breda-Den Haag 1918
↑ De Maasbode: Zweedsche onderscheiding, 30-03-1927, pagina 2, Uitgeverij G.W. van Belle, Rotterdam 1927
↑ Nieuwe Rotterdamsche Courant: Officieele berichten; Onderscheiding, 11-06-1928, pagina 3, Uitgeverij Nĳgh, Rotterdam 1928
↑ Militaire Spectator: Onderscheidingen, jrg 107, 1938, no 10, 01-10-1938, Uitgeverij Broese-Vrijens, Breda-Den Haag 1938
↑ Algemeen Handelsblad: Koninklijke onderscheidingen, 17-09-1946, pagina 3, Uitgeverij P. den Hengst en Zoon, Amsterdam 1946

Zie de categorie Petrus Wilhelmus Best van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[3] Titel lezing: “Een en ander over gebruik en organisatie van Nederlandsche luchtstrijdkrachten bij den landoorlog”, maart 1937, gepubliceerd in: Orgaan der Vereeniging ter beoefening van de Krijgswetenschap, 1936/1937, pagina's 236-315.^[1]

[Winter-1] R. de Winter: Best, Petrus Wilhelmus (1881-1960), in Biografisch Woordenboek van Nederland, Huygens ING 12-11-2013

[2] Vliegwereld; populair geïllustreerd weekblad voor de luchtvaart: Wij vernamen, jrg 4, 1938, no 40, 03-11-1938, pagina 735, N.V. Uitgevers- en Drukkersbedrijf J.A. Boom, Haarlem 1938

[4] Algemeen Handelsblad: Staatscourant; Landmacht, 25-10-1939, pagina 7, Uitgeverij P. den Hengst en Zoon, Amsterdam 1939

[5] Arjen de Boer: Luchtverdediging door de jaren heen, in: Defensiekrant, 10-05-2017

[6] Amsterdamsch Dagblad: Doodstraf tegen Max Blokzijl geëist, 11-09-1945, pagina 1, Uitgeverij C.V. Amsterdamsch Dagblad, Amsterdam 1945

[7] Friesch Dagblad: Mussert voor het Hof, 28-11-1945, pagina 2, Uitgeverij Persvereeniging voor Friesland, Leeuwarden 1945

[8] Trouw: Als Rauter in cassatie terechtstaat, 13-07-1948, pagina 3, Uitgeverij Organisatie Trouw, 1948

[9] Het vaderland: Oud-generaal Best overleden, 18-03-1960, pagina 15, Uitgeverij De Courant Het Vaderland N.V., Den Haag 1960

[10] Vliegwereld; populair geïllustreerd weekblad voor de luchtvaart, jrg 2, 1936, no 14, 07-05-1936 [Bijlage], N.V. Uitgevers- en Drukkersbedrijf J.A. Boom, Haarlem 1936

[11] Vliegwereld; populair geïllustreerd weekblad voor de luchtvaart: Nationaal Luchtvaartlaboratorium, Amsterdam, jrg 5, 1939, no 38, 19-10-1939, pagina 666, N.V. Uitgevers- en Drukkersbedrijf J.A. Boom, Haarlem 1939

[12] De ingenieur; Orgaan van het Kon. Instituut van Ingenieurs (...): Berichten van allerlei aard; vliegveldcommissie, jrg 54, 1939, no 14, pagina A.137, 07-04-1939

[13] P.W. Best: Het afslaan van landingsondernemingen uit een artilleristisch oogpunt, in: Militaire spectator; tijdschrift voor het Nederlandsche leger, jrg 87, 1918, 01-01-1918, pagina 1, Uitgeverij Broese-Vrijens, Breda-Den Haag 1918

[14] De Maasbode: Zweedsche onderscheiding, 30-03-1927, pagina 2, Uitgeverij G.W. van Belle, Rotterdam 1927

[15] Nieuwe Rotterdamsche Courant: Officieele berichten; Onderscheiding, 11-06-1928, pagina 3, Uitgeverij Nĳgh, Rotterdam 1928

[16] Militaire Spectator: Onderscheidingen, jrg 107, 1938, no 10, 01-10-1938, Uitgeverij Broese-Vrijens, Breda-Den Haag 1938

[17] Algemeen Handelsblad: Koninklijke onderscheidingen, 17-09-1946, pagina 3, Uitgeverij P. den Hengst en Zoon, Amsterdam 1946

[1]

[2]

[noot 1]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]