Pneumatiek

Pneumatiek is de studie van samengeperste gassen (in de praktijk meestal lucht), de daarmee mogelijke schakeltechnieken (ventielen) en de studie van door lucht aangedreven apparaten zoals pompen en cilinders. Pneumatiek valt onder het vakgebied werktuigbouwkunde.

Historie

Pneumatiek werd vroeger veel toegepast in de regeltechniek onder meer voor de uitvoering van PID-regelaars. Tegenwoordig wordt pneumatiek nog veel gebruikt in klepstandsstellers om kleppen in een productieproces te besturen. Daarnaast wordt het op grote schaal toegepast in de machinebouw, waarbij pneumatische cilinders lineaire en roterende bewegingen verzorgen, zoals in industriële verplaatsingssystemen zoals lopende banden. De grote voordelen van deze aandrijftechniek zijn de lage aanschafkosten, de betrouwbaarheid en de eenvoudige aansturing.

Toepassingen

Pneumatisch circuit met handbediend 5/2-weg ventiel voor het bedienen van een dubbelwerkende cilinder

Pneumatische boren of schroeven (voordeel: overbelasting onmogelijk)
Pneumatische cilinders (inklemming stukken en dergelijke)
Lineaire of roterende beweging (pick & place)
Blaasapparatuur om machines te ontdoen van spanen
De tractuur in orgels
Compressoren
Met zuignappen objecten verplaatsen
Extra vulling voor verbrandingsmotoren (turbo)
Opslag van energie (drukvat)
Pneumatische schuurmachines
Spuiten van verf
Pneumatisch handgereedschap als slijptollen, hakhamers en zaagmachines
Diverse toepassingen in treinen, waaronder de remsystemen.
Achtbanen
Auto's

Voordelen

eenvoudig op te slaan
grote bedrijfszekerheid (ook bij lekkages zal de machine blijven doorlopen)
flexibel
licht gereedschap
lage installatiekosten
besturing is eenvoudig
lucht is samendrukbaar
eenvoudige bediening
niet gevoelig voor temperatuurverschillen (behalve condens in de leidingen)
brand- en explosieveilig (afhankelijk van de omgeving).

Nadelen

geluidshinder
hoge energiekosten (omzetting van elektriciteit naar perslucht)
persluchtsmering is niet gewenst in bijvoorbeeld de voedingsindustrie. Bij nieuwe pneumatiek is dit niet meer noodzakelijk aangezien de componenten voorzien zijn van vet dat kwalitatief goed genoeg is in vergelijking met de levensduur van het apparaat. Afhankelijk van het soort vet mag dit in de voedingsmiddelenindustrie gebruikt worden.
kans op lekkage slangen
relatief lage aanschafprijs, maar in gebruik duurder vanwege het gebruik van perslucht
samendrukbaarheid van lucht (lastig om te positioneren)
eerst zuiver maken
er kan een koelend effect ontstaan waarbij zelfs ijsafzetting kan optreden.

CETOP voorstellingen van ventielen

	2/2 weg ventiel
	3/2-Wegventiel
	3/2-Wegventiel met bediening door drukknop met veerterugbrenging
	4/2-Wegventiel
	5/2-Wegventiel
	3/3-Wegventiel met gesloten middenstand
	4/3-Wegventiel met gesloten middenstand
	5/3-Wegventiel met gesloten middenstand
	4/3-Wegventiel alles ontlucht
	4/3-Wegventiel met sper middenstand; in spermiddenstand pompt de pomp terug naar de tank
	5/3-Wegventiel elektromagnetische sturing met middenstand door veer

Zie de categorie Pneumatics van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.