Portaal:Amsterdam/Uit de geschiedenis/Overzicht

Portaal:Amsterdam/Uit de geschiedenis/januari
Portaal:Amsterdam/Uit de geschiedenis/februari
Portaal:Amsterdam/Uit de geschiedenis/maart
Portaal:Amsterdam/Uit de geschiedenis/april
Portaal:Amsterdam/Uit de geschiedenis/mei
Portaal:Amsterdam/Uit de geschiedenis/juni
Portaal:Amsterdam/Uit de geschiedenis/juli
Portaal:Amsterdam/Uit de geschiedenis/augustus
Portaal:Amsterdam/Uit de geschiedenis/september
Portaal:Amsterdam/Uit de geschiedenis/oktober
Portaal:Amsterdam/Uit de geschiedenis/november
Portaal:Amsterdam/Uit de geschiedenis/december

Januari

Het paleis voor Volksvlijt

Het Paleis voor Volksvlijt was een groot glazen gebouw aan het Frederiksplein in Amsterdam, op de plaats waar nu het pand van De Nederlandsche Bank staat. Het werd gerealiseerd tussen 1855 en 1864. Het paleis werd ontworpen door architect Cornelis Outshoorn, geïnspireerd door het Crystal Palace in Londen, dat gebouwd werd voor de wereldtentoonstelling van 1851. In 1929 werd het Paleis voor Volksvlijt door brand verwoest. Nadat de Amsterdamse arts Samuel Sarphati de Great Exhibition had bezocht, richtte hij de Vereeniging voor Volksvlijt op, met als doel realisatie van een vergelijkbaar gebouw in Amsterdam. Lees verder >>>>

Februari

De Dokwerker, monument ter nagedachtenis aan de februaristaking

De Februaristaking was een staking op 25 en 26 februari 1941 die begon in Amsterdam en die zich later uitbreidde tot enige andere plaatsen (Zaanstreek, Haarlem, Velsen, Hilversum) in Noord-Holland en Utrecht met directe omgeving. Het was de eerste grootschalige verzetsactie tegen de Duitse bezetter in Nederland. Vanaf begin februari 1941 overwoog de Communistische Partij van Nederland (CPN) om actie te voeren tegen een mogelijke (en door hen gevreesde) Mussert-regering van de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB). Lees verder >>>

Maart

Het mirakel van Amsterdam, Jacob Cornelisz. van Oostsanen

De Stille Omgang is een katholieke processie ter herdenking van een hostiewonder uit 1345. Deze processie wordt elk jaar in de nacht van zaterdag op zondag na de 15e maart gelopen in de oude binnenstad van Amsterdam. In 2004 namen rond de 10.000 mensen deel aan de processie. De processie herdenkt het Mirakel van Amsterdam van 15 maart 1345. Lees verder >>>

April

Het kroningsoproer of de kroningsrellen van 30 april 1980 is / zijn een van de grootste ordeverstoringen of rellen in de Nederlandse geschiedenis in vredestijd. Tijdens de troonopvolging met inhuldiging van koningin Beatrix waren de straten van Amsterdam niet het toneel van het volksfeest waar de organisatoren op hadden gehoopt. Onder de leus 'Geen woning, geen kroning!' gingen krakers, autonomen en andere al dan niet radicale jongeren de straat op met verschillende doelen: een deel protesteerde tegen de woningnood, anderen waren van plan de kroning te verstoren. De dag eindigde in grote rellen, de inhuldiging en balkonscène vonden wel plaats. Lees verder >>>

Mei

Het Oostindisch Huis aan de Oude Hoogstraat

De Vereenigde Oostindische Compagnie of in moderne spelling Verenigde Oost-Indische Compagnie, meestal afgekort tot VOC, was een beroemde en machtige Nederlandse handelsonderneming met een jarenlang monopolie op de handel tussen Europa en Azië. De VOC was in de 17e en 18e eeuw het grootste handelsbedrijf ter wereld dat niet alleen op maar ook tussen Aziatische landen voer. Archieven van de Nederlandse Vereenigde Oostindische Compagnie is sedert 2003 een item op de Lijst van het Wereldgeheugen ((en) Memory of the World Register; (fr) Régistre de la Mémoire du Monde). Deze lijst, ook Werelderfgoed voor Documenten genoemd, wordt opgemaakt door de UNESCO. De archieven worden door overheidsinstellingen bewaard in Kaapstad (Zuid-Afrika), Chennai (Tamil Nadu, India), Colombo (Sri Lanka), Jakarta (Indonesië) en Den Haag (Nederland). Lees verder >>>

Juni

Majoor Bosshardt aan het werk

Alida Margaretha Bosshardt (Majoor Bosshardt, Utrecht, 1913 – Amsterdam, 2007) was een Nederlands officier van het Leger des Heils en verzetsvrouw. Voor velen was zij het gezicht van dit kerkgenootschap. Bosshardt kwam niet uit een Leger des Heils-gezin. Haar ouders dreven een winkel in comestibles (delicatessen) en woonden boven de winkel. Haar vader werd katholiek in 1925, haar moeder was Nederlands-hervormd maar religie speelde in het gezin Bosshardt geen grote rol. Ze ging naar de openbare Regentesseschool, een meisjesschool in Utrecht. Lees verder >>>

Juli

Het Olympisch Stadion tijdens de openingsceremonie

De Spelen van de IXe Olympiade werden in 1928 gehouden te Amsterdam. Amsterdam had eerder geprobeerd om de Olympische Spelen te mogen organiseren, maar moest in 1920 oorlogsslachtoffer België (Antwerpen) en in 1924 Parijs van IOC-voorzitter Pierre de Coubertin laten voorgaan. Voor de Spelen van 1928 werd Amsterdam verkozen boven Los Angeles. Dit waren de eerste Spelen die niet meer onder het voorzitterschap van de Coubertin verliepen. In 1925 had hij het voorzitterschap overgedragen aan de Belgische graaf Henri de Baillet-Latour. Lees verder >>>

Augustus

Verklede deelnemers van de Gay Pride

Amsterdam als homohoofdstad beschrijft hoe Amsterdam in de tweede helft van de 20e eeuw enkele decennia lang als de homohoofdstad, oftewel Gay Capital, van de Europa gold. Door een liberaal politiek klimaat en het feit dat één op de zeven bewoners van het oude stadscentrum homo is, was de homocultuur in Amsterdam prominent zichtbaar. Zo zijn er in totaal meer dan honderd cafés, discotheken, boekwinkels en andere voorzieningen die zich speciaal op homoseksuele mannen en vrouwen richten. Mijlpalen waren de oprichting van het COC in 1946, de bloei van de homohoreca in de jaren '80 en '90, de Gay Games van 1998 en de sluiting van het eerste homohuwelijk in 2001. Lees verder >>>

September

Hoek Willemsstraat Lijnbaansgracht, centrum van de activiteiten van de VAK

De Vereeniging ten behoeven der Arbeidersklasse te Amsterdam (VAK) was met de oprichting op 21 februari 1852 de eerste woningbouwvereniging in Nederland, die zonder winstoogmerk betaalbare arbeiderswoningen ging bouwen, beheren en verhuren voor arbeidersgezinnen en minvermogenden, om zodoende een einde te maken aan de bedroevende woonomstandigheden van het snel groeiende proletariaat in Amsterdam. In de Stichtingsakte uit november 1851 werd nog gesproken over de Vereeniging tot opbeuring van het lot der Arbeidende Klasse. Lees verder >>>

Oktober

Anne Frank, voluit: Annelies Marie Frank (Frankfurt am Main, 12 juni 1929 – Bergen-Belsen, begin maart 1945) was een uit Duitsland afkomstig Joods meisje dat tijdens de Tweede Wereldoorlog was ondergedoken in Amsterdam. Zij en haar oudere zus Margot overleden aan uitputting en/of tyfus in het concentratiekamp Bergen-Belsen. Het dagboek dat zij tijdens haar onderduik bijhield is postuum gepubliceerd, vertaald in vele talen en is een bijzonder populair boek geworden. Lees verder >>>

November

Plaats waar Theo van Gogh vermoord is, kort na de moord

Filmmaker, columnist en regisseur Theo van Gogh werd op de ochtend van 2 november 2004 in de Amsterdamse Linnaeusstraat door Mohammed Bouyeri vermoord. Op dinsdag 2 november 2004 fietste Van Gogh om half negen 's ochtends door de Linnaeusstraat te Amsterdam. Toen hij voorbij het stadsdeelkantoor Oost/Watergraafsmeer reed, werd hij door een andere fietser, Bouyeri, met een pistool onder vuur genomen. Van Gogh werd door acht kogels getroffen. Ook twee omstanders werden geraakt. Hierna kwam Bouyeri naar Van Gogh toe en sneed hij met een groot mes de keel van Van Gogh door. Vervolgens stak hij dit mes diep in het lichaam van Van Gogh. Van Gogh overleed ter plekke. Met een kleiner fileermes stak Bouyeri een brief gericht aan Ayaan Hirsi Ali op het lichaam van Van Gogh. Lees verder >>>

December

Aanleg tunnelschacht Noord/Zuidlijn

Het oudste globale plan voor een ondergrondse in Amsterdam dateert uit 1922, wanneer de directeur van de dienst Publieke Werken een ringlijn voorstelt via Keizersgracht, Nieuwe Keizersgracht en een nog aan te leggen IJtunnel nabij het Centraal Station, in combinatie met een aantal radiaallijnen. De kosten van de lijn worden geschat op ongeveer 5 miljoen gulden per kilometer. Lees verder >>>