Portaal:Christendom/Uitgelicht

Deze pagina geeft een overzicht van alle uitgelichte artikels en/of afbeeldingen op het portaal Christendom. Voor elke maand van het jaar is er zo'n artikel en/of afbeelding. Voel u vrij om deze te bewerken door de bijhorende bewerk-link te volgen.
Uitgelicht deze maand

Kerstmis (veelal zo aangeduid door katholieken), kerst(feest) (veelal zo aangeduid door protestanten) of het geboortefeest van de Heer is een belangrijk christelijk feest in het kerkelijk jaar.

Met Kerstmis wordt door christenen de geboorte van Jezus-Christus gevierd. De evangeliën van Lucas en Matteüs beschrijven de geboorte van Jezus. Vooral Lucas geeft brede aandacht aan de geboorte van Jezus in Bethlehem.

Het kerstfeest wordt in de westers-christelijke wereld en in sommige Kerken van het Oosters christendom gevierd op 25 december. In die Oosterse kerken die de Juliaanse kalender gebruiken voor de liturgische kalender (zoals de Russisch-orthodoxe Kerk), wordt het 13 dagen later gevierd. In veel streken zijn er tevens speciale vieringen op de avond ervoor (kerstavond, middernachtsmis) en/of op de dag erna. In West-Europa wordt 25 december als eerste kerstdag en 26 december als tweede kerstdag beschouwd. Lees verder… >>

Ga naar maand

Januari - Februari - Maart - April - Mei - Juni

Juli - Augustus - September - Oktober - November - December


Januari
Drie-eenheid door José de Ribera
Drie-eenheid door José de Ribera

Het Latijnse woord voor drie-eenheid is trinitas, een samentrekking van "Tri" (drie) en "Unitas" (eenheid). Het wordt gebruikt binnen het christendom. In de kerkgeschiedenis wordt 'trinitas' voor het eerst vermeld door Tertullianus (160-220) in zijn boek tegen Praxeas om de godheid aan te duiden. God is, volgens Tertullianus, één wezen in drie hoedanigheden oftewel God is drie-enig. Hij formuleerde dat zo: tres personae una substantia. (drie personen één eenheid)

De drie-eenheid bestaat dus uit God de Vader, God de Zoon en God de Heilige Geest, deze drie Personen (personae) zijn weliswaar te onderscheiden maar niet zijn te scheiden, oftewel God is Eén.

De drie-eenheid speelt binnen het christendom een belangrijke rol, een kruisje slaan wordt gedaan in de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Lees verder… >>


[bewerk]

Februari

Het kruis is het essentiële symbool van het christendom. Het herinnert de gelovigen aan het folterwerktuig waarop Christus in het jaar 33 van onze jaartelling op bevel van de Romeinse landvoogd Pilatus ter dood werd gebracht; een dood die de verzoening tussen God en de mensheid teweegbracht. Deze herinnering wordt levend gehouden op twee verschillende manieren:
1. symbolisch, door het maken van het kruisteken (zie daar) en
2. materieel in de vorm van een kruis of kruisbeeld.

Het kruis of kruisbeeld wordt binnen de christelijke wereld op verschillende wijzen afgebeeld, respectievelijk gebruikt: In de meeste protestantse kerken gebruikt men uitsluitend het 'kale' kruis; in de Katholieke Kerk, Oosters-orthodoxe Kerk, Anglicaanse Kerk en Lutherse Kerk wordt het kruis afgebeeld met de lijdende, gekruisigde Christus (crucifix), met dien verstande dat uitsluitend in de Oosters-orthodoxe Kerk Christus soms niet als lijdende mens, maar als een zegevierende Koning staande op het kruis wordt afgebeeld. Het kruis wordt ook (ontstaan uit, maar los van zijn christelijke symboliek) gebruikt als symbool voorafgaand aan de overlijdensdatum in rouwadvertenties, rouwkaarten en op grafzerken. Lees verder… >>


[bewerk]

Maart
Velum quadragesimale in de kerk van Freiburg

Vastentijd, Veertigdagentijd of Quadragesima is de periode die begint op Aswoensdag als voorbereiding op het Paasfeest. De veertigdagentijd is een periode van vasten en bezinning op de feitelijke christelijke levenspraktijk. Alhoewel er zesenveertig dagen verlopen tussen Aswoensdag en Pasen (einde van de vastentijd) wordt er traditioneel (binnen de Katholieke Kerk) niet gevast op de zes zondagen tijdens die periode waardoor je op veertig dagen uitkomt. Binnen de orthodoxe kerken wordt er achtenveertig dagen gevast tot Pasen. De laatste week voor Pasen wordt echter niet meer gerekend tot de "Veertigdagentijd", maar tot de Goede week.

In de vroegchristelijke tijd vastte men tot zonsondergang. Lees verder… >>


[bewerk]

April

Vaticaanstad (Latijn: Status Civitatis Vaticanae, Italiaans: Città del Vaticano) is de kleinste onafhankelijke staat ter wereld. Het grondgebied van dit land wordt echter geheel omsloten door de stad Rome, waardoor het een enclave binnen Italië is.

Vaticaanstad wordt volkenrechtelijk vertegenwoordigd door de Heilige Stoel en huisvest de hoofdzetel van de Rooms-katholieke Kerk. Staatshoofd van Vaticaanstad is de paus, die zijn officiële residentie heeft in het Apostolisch Paleis. De huidige paus is Benedictus XVI.

Het dwergstaatje is in 1929 ontstaan en kan als een voortzetting of herleving van de Kerkelijke Staat gezien worden. Vaticaanstad is geen lid van de Europese Unie, maar neemt wel deel aan diverse internationale organisaties. Vaticaanstad staat sinds 1984 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Lees verder… >>


[bewerk]

Mei
De Onbevlekte Ontvangenis, geschilderd in 1630-35 door Francisco de Zurbarán (Museo del Prado)

De Onbevlekte Ontvangenis van Maria is een dogma van de Katholieke Kerk dat met een hoogfeest gevierd wordt op 8 december, negen maanden voor het feest van de geboorte van Maria op 8 september. Het dogma bevestigt de bijzondere status van Maria door te stellen dat zij verwekt werd en ter wereld kwam zonder met de erfzonde te zijn bevlekt. Zij werd met een onbevlekte ziel ontvangen in de schoot van haar moeder, volgens de traditie Anna. Op haar ziel werd door God reeds tevoren de zuiverende werking van de toekomstige verlossing door haar Zoon Jezus Christus toegepast. Volgens de katholieke geloofsleer bracht de bijzondere uitverkiezing van Maria met zich mee dat zij de enige mens in heel de geschiedenis is wier ziel nooit met enige zonde bevlekt geweest is, zelfs dus niet met de erfzonde. Lees verder… >>


[bewerk]

Juni
Jezus' kruisdood (Daniel Hopfer, 1470-1536)

Kruisiging is een methode om iemand ter dood te brengen, waarbij het slachtoffer wordt vastgebonden of vastgenageld aan een kruis en blijft hangen totdat de dood erop volgt.

Tegenwoordig wordt aangenomen dat het vastbinden van de ledematen met een touw de meest gebruikte methode was: het vastnagelen zou voorbehouden zijn aan de ernstigste gevallen. Bij kruisiging waren verschillende doodsoorzaken mogelijk: meestal stierf het slachtoffer uiteindelijk door verstikking.

De twee misdadigers die volgens het Nieuwe Testament met Jezus zouden gekruisigd zijn, werden aan het einde van de dag dan ook gedood door hun benen te breken zodat ze zich niet meer konden oprichten en versneld stikten. (Jezus was zelf al eerder gestorven.) In Judea, evenwel, mocht een lijk niet 's nachts blijven hangen (Deuteronomium 21:23) en Jezus van Nazareth (zie christendom) is dan ook dezelfde dag nog begraven. Lees verder… >>


[bewerk]

Juli
De doop van Jezus Christus door Johannes de Doper

Het doopsel of de doop is binnen het christendom het sacrament van de christelijke initiatie. De dopeling wordt overgoten met doopwater terwijl de voorganger de doopformule uitspreekt: "Ik doop u in de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest." Na het doopsel mag men zich christen noemen en mag deelnemen aan de andere sacramenten. Het doopsel is het enige sacrament dat door de gehele christenheid erkend wordt.

De doop wordt vermeld in de bijbel. In het Oude Testament komt het begrip doop niet zozeer voor, maar het Nieuwe Testament begint bij Johannes de Doper, die de doop van bekering en vergeving van zonden predikt. Jezus Christus laat zich dopen door Johannes de Doper. De rooms-katholieke, oosters-orthodoxe en de meeste protestantse kerken uit de tijd van de Reformatie kennen het kinderdoopsel (of kinderdoop). Lees verder… >>


[bewerk]

Augustus
Christus Pantocrator (= Heerser), mozaiek
De naam van God
  • God – deze benaming wordt over het algemeen gebruikt.
  • HERE of HEER(E)HEER wordt in de NBV gebruikt.
  • de Eeuwige – is een van de minder bekende namen.
  • de Heilige Naam (ook wel: nomen sacrum) – is iets bekender.
  • Jahweh – deze naam is redelijk algemeen, er wordt vaak gediscussieerd over de uitspraak.
  • Adonai – mijn Heer (niet echt algemeen)
  • Elohiem – deze naam werd oorspronkelijk in het oude testament gebruikt.
  • Aanwezige – deze benaming komt niet vaak voor.
  • Enige – ook deze benaming komt niet vaak voor.
  • Levende – ook deze benaming komt niet vaak voor.
  • De Naam – ook deze benaming komt niet vaak voor.
  • Onnoembare – ook deze benaming komt niet vaak voor.
  • Jehova(h) – meestal bij Jehova's getuigen.


[bewerk]

September

Hoofdzonde is een term die voornamelijk in de katholieke kerk wordt gebruikt. Het gaat hierbij om zeven zonden die ieder aan de basis liggen van vele andere zonden. Ze werden als lijst in de 6e eeuw opgesteld door paus Gregorius I, maar zijn al in de 4e eeuw door geestelijken in een gesystematiseerd overzicht beschreven. In de Bijbel zijn verschillende opsommingen van zonden te vinden.

De zeven hoofdzonden zijn:

  1. Superbia (hoogmoed – hovaardigheid – ijdelheid)
  2. Avaritia (hebzucht – gierigheid)
  3. Luxuria (onkuisheidlust – wellust)
  4. Invidia (nijd – jaloezieafgunst)
  5. Gula (onmatigheid – gulzigheid – vraatzucht)
  6. Ira (woede - toorn - wraak - gramschap )
  7. Acedia (gemakzucht – traagheid – luiheid – vadsigheid)

Lees verder… >>


[bewerk]

Oktober
De kluiskerk te Warfhuizen

Een kerk (Grieks: kyriakon = huis des Heren) is een gebouw waar de christelijke godsdienstoefening en andere religieuze samenkomsten worden gehouden. Een kerk wordt ook wel bedehuis, gebedshuis, Godshuis of tempel genoemd. Veel kerkgebouwen zijn monumenten.

Rooms-katholieken en oosters-orthodoxen beschouwen een kerkgebouw dat ingewijd is als kerk als huis van God. De kerkbouw kent een lange geschiedenis. De eerste christenen kenden geen kerken maar kwamen bijeen op iedere geschikte plaats. De Grot van Sint Petrus nabij Antiochië is daarvan een voorbeeld. Pas na enkele eeuwen werden gebouwen speciaal voor de eredienst gebouwd. De oudste bekende kerk is de Huiskerk van Dura Europos in het oosten van Syrië uit de eerste helft van de derde eeuw. Lees verder… >>


[bewerk]

November
Engel die Maria bezoekt

Maria of Maryam is in het Nieuwe Testament en in de Koran de moeder van Jezus. Volgens de christelijke traditie is zij de dochter van Joachim en Anna; in de Koran wordt melding gemaakt van Imraan als haar vader. Voor katholieken is zij de belangrijkste heilige. In de Rooms-katholieke Kerk en Oosters-orthodoxe Kerk heeft Maria als Moeder van God een belangrijke rol in het geloofsleven. In de Orthodoxe Kerk is de gangbare uitdrukking voor Maria Moeder Gods en niet Maria. Er is binnen de theologie zelfs een complete discipline die zich speciaal op haar richt: de mariologie. Verschillende liturgische feesten en hoogfeesten worden ter ere van haar gevierd.

Haar huwelijk met Jozef wordt als 'Jozefshuwelijk' nog altijd als terminologie gebruikt voor een geestelijke, niet-seksuele huwelijksgemeenschap. Lees verder… >>


[bewerk]

December

Kerstmis (veelal zo aangeduid door katholieken), kerst(feest) (veelal zo aangeduid door protestanten) of het geboortefeest van de Heer is een belangrijk christelijk feest in het kerkelijk jaar.

Met Kerstmis wordt door christenen de geboorte van Jezus-Christus gevierd. De evangeliën van Lucas en Matteüs beschrijven de geboorte van Jezus. Vooral Lucas geeft brede aandacht aan de geboorte van Jezus in Bethlehem.

Het kerstfeest wordt in de westers-christelijke wereld en in sommige Kerken van het Oosters christendom gevierd op 25 december. In die Oosterse kerken die de Juliaanse kalender gebruiken voor de liturgische kalender (zoals de Russisch-orthodoxe Kerk), wordt het 13 dagen later gevierd. In veel streken zijn er tevens speciale vieringen op de avond ervoor (kerstavond, middernachtsmis) en/of op de dag erna. In West-Europa wordt 25 december als eerste kerstdag en 26 december als tweede kerstdag beschouwd. Lees verder… >>


[bewerk]