Portaal:Filosofie/Uitgelicht 25
Jean Jacques Rousseau (Genève, 28 juni 1712 - Ermenonville, 2 juli 1778) was een Zwitsers-Franse filosoof, schrijver en componist.
Als denker wordt Rousseau pas bekend in 1750 wanneer hij een prijsvraag wint die is uitgeschreven door de Academie van Dijon voor een sceptisch geschrift over de zedelijke waarde van de kunsten en de wetenschappen. In dit essay, Discours sur les sciences et les arts, stelde hij dat de vooruitgang van kunst en wetenschap niet gunstig was geweest voor de mensheid (in West-Europa). De vooruitgang van kennis had regeringen sterker gemaakt en de individuele vrijheid geknecht. Rousseau concludeerde dat materiële vooruitgang de mogelijkheid van oprechte vriendschap had ondermijnd en vervangen door jaloezie, angst en wantrouwen. Hierin toonde hij zich voor het eerst een tegenstander van de vooruitgang die zo door zijn vrienden van de Encyclopédie en de Verlichting werd nagestreefd. Later zal dit grote verschil van inzicht maken dat hij met die vrienden breekt.
In zijn Vertoog over de ongelijkheid tussen mensen uit 1755 stelt hij dat de mens van nature, dus in primitieve staat, en voorafgaand aan enige opvoeding, zoals een ‘edele wilde’ of 'nobele wilde' (‘bon sauvage’) goed is en alleen door ervaringen in de maatschappij gecorrumpeerd wordt. De onbedorven natuurstaat is verdwenen door het in eigendom nemen van land, bronnen, mensen, en dergelijke, de oorzaak van ongelijkheid en uitbuiting. De huidige staat is een schepping van de machtigen uit eigenbelang.