Deze pagina geeft een overzicht van alle uitgelichte artikels en/of afbeeldingen op het portaal Scheikunde. Voor elke week van het jaar is er zo'n artikel en/of afbeelding. Voel u vrij om deze te bewerken door de bijhorende bewerk-link te volgen.
Uitgelicht deze week (50)
Aspartaam is een kunstmatige zoetstof die 160 tot 200 maal zoeter is dan suiker.
Chemisch gezien is aspartaam de methylester van de dipeptide die bestaat uit de aminozuren aspartaat en fenylalanine. De zoetstof heeft de stereo-isomeer L-fenylalanine, de variant met D-fenylalanine smaakt niet zoet.
Aspartaam wordt in de handel gebracht onder de namen Nutrasweet® en Canderel®.
In de biochemie is de citroenzuurcyclus of Krebs-cyclus een serie van chemische reacties in een kring die samen verantwoordelijk zijn voor de dissimilatie van eiwitten, vetten en suikers tot kooldioxide en water. Daarbij wordt het grootste deel van de energie gemaakt die de cel gebruikt.
De naam Krebs-cyclus is afkomstig van Sir Hans Adolf Krebs die in 1953 de Nobelprijs voor de Fysiologie of Geneeskunde kreeg voor de ontdekking van de cyclus. De in de afbeelding weergegeven cyclus is slechts een summiere samenvatting van de gehele citroenzuurcyclus met alle daarop ingrijpende biochemische reacties, evenwichten en cycli.
Omdat kwik zwaar en vloeibaar is, werd in het begin van de twintigste eeuw in bepaalde kringen kwik ingeslikt omdat het een kick gaf om het door de kronkels van je darmen te voelen vallen.
Kwik is een goede geleider van elektriciteit, maar een slechte warmtegeleider. Kwik vormt zeer makkelijk legeringen met vrijwel alle metalen, alleen ijzer vormt hierop een uitzondering. Een metaallegering op basis van kwik wordt een amalgaam genoemd.
Jacobus Henricus van 't Hoff (1852 - 1911) was een Nederlands Scheikundige en winnaar van de eerste Nobelprijs voor de Scheikunde (1901). Hij wordt gezien als een van de grondleggers van de stereochemie en de fysische chemie.
Van 't Hoff begon in 1869 zijn studie aan de Polytechnische School te Delft, waar hij in 1871 zijn doctoraal behaalde. Na een jaar gewerkt te hebben in Leiden vertrok hij naar Bonn waar hij werkte in het beroemde laboratorium van Kekulé. Daarna werkte hij ook onder Wurtz in Parijs. Hij promoveerde in 1874 in Utrecht. De titel van zijn proefschrift was Bijdrage tot de kennis van het cyaanazijnzuur en het malonzuur.
LSD (C20H25N3) is een drug die in 1938 werd gesynthetiseerd door de Zwitser Albert Hoffman. LSD is een afkorting van het Duitse woord Lysergsäure-diäthylamid, lysergeenzuurdi-ethylamide in het Nederlands. Pas in 1943 ontdekte hij het sterke hallucinogene effect van de stof door het zichzelf toe te dienen. Het meest vertelde verhaal luidt dat Hoffman de stof toegediend kreeg toen hij per ongeluk in aanraking kwam met de stof. Maar hoogstwaarschijnlijk heeft Hoffman de stof bewust tot zich genomen om het effect te bestuderen.
Elektronegativiteit is een maat voor de neiging van een atoom dat een chemische binding aangaat met een buuratoom om de gezamenlijke elektronenwolk naar zich toe te trekken.
De elektronegativiteit neemt diagonaal toe in het periodiek systeem. Francium en cesium (links onder) hebben de laagste waarde, fluor (rechts boven) de hoogste.
De hoeveelheid zouten bedraagt 34,5 gram per kg zeewater, oftewel 3,45%. Een emmer met een inhoud van 10 liter zeewater bevat ongeveer twee volle koffiekoppen zeezout.
Men heeft wel eens berekend dat, als men alle zouten die in de oceanen voorkomen, gelijkmatig op het land zou uitspreiden, er een laag van 280 meter dikte op alle landen van de wereld zou komen te liggen. Het gemiddelde zoutgehalte is 3,45%, maar er zijn enkele afwijkingen. De hoogste zoutgehalten komen voor in de subtropische gordels, namelijk 3,63%. Langs de evenaar is het minder, ondanks de grote verdamping 3,43%. Dit wordt veroorzaakt door de grote regenval.
Cholesterol is een vetachtige stof die het lichaam nodig heeft als bouwsteen van de celmembraan, steroïdhormonen, vitamine D en galzuren. Het lichaam maakt zelf cholesterol, voornamelijk in lever, bijnier, darm en testes. Voor een klein gedeelte wordt het rechtstreeks opgenomen uit de voeding.
Rosalind Elsie Franklin (1920 - 1958) was een Brits chemicus die voornamelijk bekend geworden is vanwege haar bijdragen aan de ontdekking van de structuur van DNA.
Rosalind Franklin werd geboren in Londen, Groot-Brittannië, dochter van Muriel Waley Franklin en bankier Ellis Franklin. Zij ging na de lagere school op twaalfjarige leeftijd naar St. Paul's Girls School, een van de weinige meisjesscholen waar les gegeven werd in natuurkunde en scheikunde.
De aggregatietoestand van een stof is de staat waarin een stof zich bevindt. Men gaat daarbij meestal uit van een chemische zuivere stof. Het begrip aggregatietoestand is nauw verwant aan het (bredere) begrip fase. De traditioneel bekende aggregatietoestanden zijn:
Titanium komt op aarde in ruime mate voor in mineralen. Het vormt 0,6% van de massa van de aardkorst en is daarmee 9e op de ranglijst van meest voorkomende elementen. De bekendste titaniumhoudende mineralen zijn ilmeniet en rutiel. Omdat het metaal bij hoge temperaturen makkelijk reageert met zuurstof en koolstof, is het moeilijk om zuivere titanium te produceren.
Polychloorbifenyl (PCB) is een klasse van organische stoffen met 1 tot 10 chloor atomen die vastzitten aan bifenyl. De algemene structuurformule is C12H10-xClx. De meeste PCB's zijn kleurloze en geurloze kristallen. De commerciële mengsels zijn heldere viskeuse (stroperige) vloeistoffen. Des te meer chloor atomen, des te viskeuser is het PCB. PCB is een verzamelnaam voor een vrij uitgebreide familie (209 leden) van stoffen.
Vuurwerk is een constructie van materialen zoals karton, papier, plastic en metaal, met daarin ontplofbare- en/of brandbare mengsels van chemische stoffen (ook wel sassen genoemd) verwerkt, die bij ontsteking verschillende effecten veroorzaken, zoals licht, geluid, rook of beweging. In vuurwerk wordt vaak buskruit gebruikt, dit bestaat uit kaliumnitraat (KNO3), koolstof (C) en zwavel (S) in de gewichtsverhouding 75:15:10. Hierbij is het kaliumnitraat de zuurstofleverancier.
Dmitri Mendelejev (7 februari 1834 - 20 januari 1907) was een Russisch scheikundige die als de grondlegger van het huidige periodiek systeem wordt gezien. Mendelejev stelde vast dat de elementen volgens een vast patroon gerangschikt zijn. Dit uitgangspunt maakte het voor hem mogelijk om de eigenschappen van elementen te voorspellen nog voor ze ontdekt waren.
Alchemie is een oude vorm van praktische natuurfilosofie, waarbij elementen van scheikunde, natuurkunde, astrologie, kunst, semiotiek, metallurgie, geneeskunde, mysticisme en religie werden gecombineerd. Alchemie werd door alchemisten gepraktiseerd. Ze poogden gewone metalen in goud te veranderen (en beweerden in een aantal gevallen ook dat het zou zijn gelukt), tegengiffen te vinden voor vergiftigingen, elixers te maken waardoor men onsterfelijk kon worden. Zij bedachten echter ook een aantal chemische werktuigen die nog eeuwen later werden gebruikt, zoals het retort. De rol van de alchemie werd verdrongen door de op de moderne wetenschappelijke methode gestoelde scheikunde en farmacologie.
Fullerenen zijn moleculen die geheel bestaan uit koolstof, in de vorm van een holle bol, ellipsoïde of buis. Bolvormige fullerenen worden soms buckyballs genoemd en cilindrische fullerenen buckybuizen (buckytubes) of (koolstof) nanobuizen (nanotubes).
De klasse moleculen is genoemd naar Richard Buckminster Fuller, een bekend architect die de geodetische koepel beroemd heeft gemaakt. Buckminsterfullereen (rechts) heeft een daarmee vergelijkbare vorm.
Asbest is een verzamelnaam voor een aantal in de natuur voorkomende mineralen (silicaten), die zijn opgebouwd uit fijne, microscopisch kleine vezels. Asbest is een natuurlijk product. Het is een delfstof die wordt gewonnen in onder andere Zuid-Amerika, Rusland en Canada. Er is een aantal verschillende asbestmineralen.
Alleen aan de kleur van de ruwe asbest kan men zien tot welke soort het asbest behoort. Wanneer het materiaal verwerkt is, kan dat niet meer. Alleen laboratoriumanalyse kan dan nog uitsluitsel geven.
Chromatografie betekent letterlijk kleuren-schrijven. Het is een wetenschappelijke analytische techniek die is ontdekt door de Russische onderzoeker Tswett in 1906.
De simpelste vorm van chromatografie is de papierchromatografie. Deze vorm is eigenlijk aan iedereen wel bekend die een inktvlek op een stuk papier heeft doen ontstaan. Vooral vloeipapier of een koffiefilter werkt erg goed.
Marie Curie werd als Maria Salomee Skłodowska geboren in Warschau in Polen. Ze verhuisde naar Parijs om scheikunde en natuurkunde te studeren aan de Sorbonne. Zij werd daarna de eerste vrouwelijke docent aan deze universiteit. Aan de Sorbonne ontmoette zij een andere docent, Pierre Curie, met wie zij in het huwelijk trad. Marie Curie overleed bij Sallanches in Frankrijk in 1934 aan leukemie, die vrijwel zeker is ontstaan doordat zij door haar werk aan een enorme stralingsdosis is blootgesteld.
Destillatie is in de scheikunde een techniek om twee of meer stoffen te scheiden gebaseerd op het verschil in kookpunt. (Het woordenboek kent de schrijfwijzen destilleren en distilleren. Bij de vervaardiging van alcoholhoudende dranken is het gebruik van distilleren te spreken. Distilleerderij; gedistilleerd.)
Felix Hoffmann (21 januari 1868 – 8 februari 1946) was een Duits scheikundige en de ontdekker van de aspirine.
Hoffmann wordt in een gezin van tien kinderen geboren in Ludwigsburg, in Württemberg. Zijn vader is fabrikant, zijn moeder de dochter van een pianobouwer. Hij gaat naar school in Ludwigsburg, maakt zijn middelbare studies niet af, werkt drie jaar als leerling-apotheker en voltooit zijn opleiding in apotheken in Genève, Hamburg en Neuville. In 1889 schrijft hij zich in voor chemie aan de universiteit van München, waar hij ook doctoreert. Op 1 april 1894 treedt hij bij Bayer als chemicus in dienst. Hij is dan zesentwintig.
In de scheikunde is een koolhydraat (ook wel suiker of sacharide genoemd) een bepaald type verbinding van koolstof-, waterstof- en zuurstofatomen waarbij de waterstof en zuurstofatomen in een verhouding 2:1 voorkomen. Ook derivaten met andere atoomtypen en andere verhoudingen worden wel onder de suikers gerekend zolang ze dezelfde basisstructuur hebben.
Zinkblende, ook wel Sphaleriet of Sfaleriet genoemd is het belangrijkste mineraal voor de winning van zink. Het mineraal bestaat grotendeels uit ZnS, zinksulfide en bevat rond de 67% zink. Het mineraal kan echter ook grote hoeveelheiden ijzer bevatten. Cadmium kan ook in winbare hoeveelheden voorkomen. Het mineraal bevat vaak insluitsels van chalcopyriet (CuFeS2).
Leo Baekeland (14 november 1863 - 23 februari 1944) was een in België geboren Amerikaanse chemicus die het Velox fotografische papier en Bakeliet uitvond. Bakeliet was een goedkope, veelzijdige stof, en is het eerste plastic ooit gemaakt.
Hij werd geboren in Gent, en genoot zijn middelbaar onderwijs aan het Koninklijk Atheneum aan de Ottogracht in Gent. Hij emigreerde naar Amerika, geïnspireerd door de autobiografie van Benjamin Franklin.
Zenuwgassen zijn verbindingen die interfereren met de impulsoverdracht bij de overgang van de zenuw naar de spiercel (de motorische eindplaat) door het enzym acetylcholinesterase irreversibel te blokkeren. Daardoor wordt acetylcholine niet meer afgebroken, zodat de spier voortdurend wordt geprikkeld tot samentrekken. Hierdoor ontstaat bij het slachtoffer een krampende verlamming die in enkele minuten dodelijk is door het onmogelijk maken van de ademhaling.
Chloorfluorkoolstofverbindingen of CFK's zijn zoals de naam al zegt koolwaterstoffen waarvan alle waterstofatomen zijn vervangen door chloor en/of fluor. CFK's werden in de jaren na 1950 ontwikkeld en gebruikt als koelmiddel en als drijfgas voor spuitbussen. De chlooratomen in CFK's kunnen in de atmosfeer door invloed van ultraviolette straling als radicaal worden vrijgemaakt en dienen als katalysator voor de afbraak van ozon in de beschermende ozonlaag tot zuurstof.
Op aarde komt zwavel in grote hoeveelheden voor in mineralen zoals pyriet, galena, sfaleriet,gips en bariet. In vulkanische gebieden wordt het ook in vrije vorm aangetroffen. Op andere planeten met actief vulkanisme wordt zwavel veelvuldig aangetroffen. De maan Io van Jupiter is daarvan een duidelijk voorbeeld. De belangrijkste bron van zwavel is echter de petrochemische industrie waar het in grote hoeveelheden vrijkomt als bijproduct.
Titratie is een al vrij oude maar nog steeds veel gebruikte scheikundige techniek, die het mogelijk maakt de concentratie van een bepaalde stof in een oplossing te bepalen door bij deze geleidelijk -meest druppelsgewijs- een andere oplossing te voegen van een reagens waar men de concentratie van kent totdat er zoveel van het reagens is toegevoegd dat alle te meten stof is omgezet.
Jean Baptiste Guimet (1826) en Christian Gmelin (1828) vonden beide een proces uit om ultramarijn te produceren. De eerste hield zijn proces een tijd geheim. Op 4 februari 1828 kreeg Guimet echter toch de prijs. Gmelin maakte bezwaar door te beweren dat hij het proces eerder had ontdekt, maar Guimet behield de prijs. Sindsdien is ultramarijn zeer goedkoop geworden en wordt het in grote hoeveelheden gebruikt, zelfs om schrijfpapier lichtblauw te kleuren. De kleur van het synthetische ultramarijn is echter donkerder dan de stof die uit lapis lazuli wordt gewonnen.
Carl Wilhelm Scheele of Karl Wilhelm Scheele (1742 - 1786), geboren in Stralsund, Duitsland, was een Zweedse chemicus en ontdekker van veel scheikundige elementen.
Nadat Scheele als leerling-apotheker werkzaam was in Stockholm verhuisde hij in 1770 naar Uppsala en in 1775 naar Köping. In die tijd heeft hij zich beziggehouden met studies naar onder andere zuurstof en stikstof wat uiteindelijk leidde tot de ontdekking van deze elementen.
"Yellowcake" is een uraniumerts dat van nature op aarde voorkomt. Het bevat 70 tot 80 gewichtsprocent uraniumoxide (U3O8). Uraniniet is een ander voorkomend uraniumerts.
Om 235U te winnen moeten grote hoeveelheden erts gedolven worden, want in 1000 kilo erts zit slechts 1 kilo van dit uraniumisotoop. Bij de mijn blijven in veel gevallen grote hoeveelheden radioactief afval en verzuurde modder achter.
Het watermolecuul is een dipool: omdat de waterstofatomen niet symmetrisch liggen ten opzichte van het zuurstofatoom is één kant van het watermolecule elektrisch geladen ten opzichte van de andere kant. Watermoleculen trekken elkaar dus sterk aan, wat het ten opzichte van andere stoffen lage smeltpunt, hoge kookpunt en de hoge smeltwarmte en verdampingswarmte verklaart.
Ethanol (ook ethylalcohol of simpelweg alcohol) is een alcohol en is tevens de bekendste alcohol. Dit is namelijk de alcohol die in alcoholische dranken zit. In het dagelijkse spraakgebruik heet ethanol simpelweg 'alcohol'.
Alcohol was al bekend bij de inwoners van Sumerië, zo'n 5000 jaar voor Christus. In alle tijden is er alcohol gedronken. Heden ten dage is alcohol niet meer uit onze samenleving weg te denken.
Diamant is een van de vier natuurlijke allotrope verschijningsvormen van koolstof (de meestvoorkomende is grafiet). In diamant hebben de koolstof-koolstofbindingen de tetraëdische structuur. Het is het voor zover bekend hardste materiaal dat in de natuur voorkomt; het is dan ook het ijkpunt voor hardheid 10 op de hardheidsschaal van Mohs. De diamant ontleent zijn naam aan het Griekse adamas, "ontembaar" of "onoverwinnelijk", verwijzend naar zijn hardheid.
Ongeveer 70% van al het wereldwijd geproduceerde molybdeen wordt gebruikt in legeringen. Molybdeen bevattend staal is aanmerkelijk sterker, corrosiebestendiger en beter bestand tegen temperatuurwisselingen dan normaal staal. Om die redenen vindt er veel toepassing van molybdeen plaats in raketmotoren en chemische pijpleidingen.
Een dubbele binding is een chemische verbinding tussen twee atomen waarbij twee paren elektronen (dus in het totaal 4) betrokken zijn.
Bij een gewone enkele binding zijn twee elektronen betrokken. Deze twee elektronen plaatsen zich tussen de twee te binden atomen in (de zogenaamde s-binding). In een dubbele binding is een van de twee bindingen ook een s-binding, de andere is een zogenaamde π-binding, en de twee elektronen worden ook wel π-elektronen genoemd. De π-elektronen bevinden zich niet tussen de twee atomen in, maar in een vlak boven en onder de binding.
Gustav Robert Kirchhoff (1824 - 1887) was een Duits natuurkundige. Kirchhoff is vooral bekend geworden door een aantal wetten op het gebied van de elektrotechniek, de spectroscopie en straling van zwarte lichamen onder verhitting. Hij gebruikte in 1862 als eerste de term "zwarte-lichaamsstraling" en zowel in de elektrotechniek als in de spectroscopie ontdekte hij concepten die, naar hem vernoemd, de wetten van Kirchhoff heten.
Melkzuur is een chemische verbinding die bij verschillende biologische processen gemaakt wordt. Het geeft zure melk haar smaak en hoopt zich op in de spieren bij zware inspanning en veroorzaakt daar tijdelijke spierpijn.
Melkzuur is een carbonzuur en de chemische formule is C3H6O3 met de naam 2-hydroxy-1-propaanzuur.
Het bestaan van wolfraam werd in 1779 voor het eerst verondersteld door de Engelse alchemist Peter Woulfe na het onderzoeken van het mineraal wolframiet. Een aantal jaar later waren de Spaanse chemici José Elhuyar en Fausto Elhuyar in staat om wolfraam uit wolframiet te isoleren door het te reduceren met koolstof.
De precieze oorsprong van de naam wolfraam is onduidelijk, maar verondersteld wordt dat het vernoemd is naar de ontdekker Peter Woulfe.
Een atoom is van alle scheikundige elementen de kleinste, nog als zodanig herkenbare, bouwsteen. Vrijwel alle scheikundige en natuurkundige eigenschappen van de op aarde voorkomende materie zijn gekoppeld aan de eigenschappen van atomen. Het is daarom een sleutelbegrip in deze beide wetenschappen. De eigenschappen van atomen als geheel worden bestudeerd in de atoomfysica.
In bijvoorbeeld neutronensterren en zwarte gaten komt echter ook materie voor die niet uit atomen is opgebouwd. De studie van deze -vanuit aards perspectief bijzondere- vormen van materie is het terrein van de astrofysica.
Een tripelpunt is een toestand, waarbij een stof in 3 fasen tegelijkertijd voorkomt. Het bekendst is het tripelpunt van water: als water naast ijs en waterdamp voorkomt, is de temperatuur precies 0,01 graad Celsius of 273,16 Kelvin bij een druk van 611,73 pascal.
Corrosie is de aantasting van materialen door inwerking vanuit hun omgeving, en in het bijzonder de aantasting van metalen door middel van elektrochemische reacties. (Aantasting door puur mechanische invloeden, zoals schuren en breuk door een botsing of val worden niet tot corrosie gerekend).
De bekendste soorten corrosie zijn de aantasting van metaaloppervlakken door lucht, zoals het roesten van ijzer en het groen uitslaan van koper.
Keukenzout (de triviale naam voor natriumchloride) is bij kamertemperatuur een witte kristallijne stof met een kubische kristalvorm, die goed oplosbaar is in water (het mengsel van zout en water wordt ook wel pekel genoemd). Het is het voorbeeld bij uitstek van wat in chemische termen een zout heet.
Ozon (O3) is een vorm van zuurstof, dat normaal als O2 in de atmosfeer voorkomt. Bij standaardtemperatuur en -druk is ozon een blauw gas. In vloeibare vorm is het donkerblauw, met een kookpunt van -112 °C. Het smeltpunt is bij -193 °C. Daaronder is ozon een donkerblauwe vaste stof. Het molecuul heeft een gebogen vorm met een hoek van iets minder dan 120 graden.
Ozon is ontdekt door Christian Friedrich Schonbein in 1840. De naam komt van het oudgrieks 'ozein' wat 'rieken' betekent.
Lothar Meyer (1820 - 1886) was een Duits chemicus.
In 1870 maakte Meyer een grafiek die atoomvolumes in kaart bracht tegen atoomgewicht. De schets is gebaseerd op de gegevens van de "Periodieke Grafiek van de Atomen "(de Uitgave van 1979, Sargent-Welch Scientific Company).
Hij mat het volume van de waarde van één atoomgewicht van elk element -namelijk één mol- en stelde dat het aantal atomen in elk mol hetzelfde was, de gemeten volumes moet de relatieve volumes van de individuele atomen vertegenwoordigen.
Bomen worden met een machine fijn gemalen tot een houtpap en daarna in een grote ketel gekookt. Dan ontstaat er, na toevoeging van enkele chemicaliën om de celwanden op te lossen, een brij die vrijwel alleen uit cellulose bestaat, deze kan worden gebleekt, waarbij er een witte brij (pulp of celstof) overblijft. Hier worden balen van geperst of ze worden in vellen gedroogd die later in de papierfabriek weer worden opgelost om papierbrij te maken voor verdere verwerking. Om de bossen te sparen, gebruiken de papierfabrikanten steeds meer oud papier. Van duizend kilo oud papier kunnen ze evenveel nieuw papier maken als van acht bomen.
Retinol of Vitamine A1 is een vet-oplosbaar vitamine. Het kan in het lichaam worden gemaakt van bèta-caroteen, dat daarom wel pro-vitamine A wordt genoemd. Vitamine A is van belang voor de opbouw van haarvaten en daarmee voor de gezondheid van alle cellen. Als bouwsteen van rodopsine helpt het tegen nachtblindheid.
De pH-schaal is een logaritmische schaal die voor waterige oplossingen praktisch loopt van 0 tot 14. Lager dan 7 betekent dat de oplossing zuur is, hoe lager hoe zuurder. Boven 7 wil zeggen dat de oplossing basisch is. Waarden beneden 0 en boven 14 zijn mogelijk, maar alleen onder extreme situaties, en zulke oplossingen zijn over het algemeen zeer gevaarlijk: geconcentreerde zuren en geconcentreerde logen.
Alfred Bernhard Nobel (21 oktober 1833 - 10 december 1896) was een Zweeds scheikundige en industrieel.
Het bekendst is zijn uitvinding van het dynamiet in 1867, hoewel hij ook een reeks andere explosiemiddelen heeft uitgevonden en gefabriceerd.
Hij bepaalde in zijn testament dat van de rente van zijn kapitaal van ca. 32 miljoen Zweedse kronen elk jaar vijf Nobelprijzen moesten worden uitgereikt. Hiertoe moest de Nobelstichting worden opgericht. In zijn testament staat dat de prijzen bestemd zijn voor "hen die in het afgelopen jaar aan de mensheid het grootste nut hebben verschaft".
Optische isomerie is een vorm van stereo-isomerie waarbij de moleculen van een stof ongelijk zijn aan hun spiegelbeeld. Iets nauwkeuriger geformuleerd: het molecuul kan niet zo gedraaid worden, dat het samenvalt met zijn spiegelbeeld.
In koolstofverbindingen treedt stereo-isomerie op zodra een molecuul een asymmetrisch koolstofatoom bevat: een koolstofatoom dat vier van elkaar verschillende groepen verbindt. Het plaatje toont een dergelijk molecuul en zijn spiegelbeeld.
Aspartaam is een kunstmatige zoetstof die 160 tot 200 maal zoeter is dan suiker.
Chemisch gezien is aspartaam de methylester van de dipeptide die bestaat uit de aminozuren aspartaat en fenylalanine. De zoetstof heeft de stereo-isomeer L-fenylalanine, de variant met D-fenylalanine smaakt niet zoet.
Aspartaam wordt in de handel gebracht onder de namen Nutrasweet® en Canderel®.
Louis Pasteur (27 december 1822 - 28 september 1895) was een Frans scheikundige en bioloog, vooral bekend door zijn ontdekking van het vaccin tegen hondsdolheid.
Pasteur werd geboren in Dôle, Frankrijk. Hij studeerde scheikunde en biologie. Zijn wetenschappelijke carrière begint in 1848 met onderzoek aan stereoscopie in wijnsteenzuur kristallen.
Sommige elementen zoals goud, zilver, ijzer en koper zijn al heel lang bekend. Al in de prehistorie werden zij veelvuldig gebruikt. Het duurde echter tot 1649 voordat Hennig Brand besefte dát het elementen waren en dat sommige elementen overeenkomstige eigenschappen vertoonden. In de daaropvolgende 200 jaren werden regelmatig onbekende elementen ontdekt en er werden steeds meer eigenschappen van de elementen bekend.
Fraunhofer heeft in 1814 ontdekt dat de gele natriumlijnen uit een kaarsvlam ook in het zonnespectrum voorkomen. Hij zag 700 duidelijk zwart afgetekende lijnen in het spectrum. Kirchoff gaf in 1859 samen met Bunsen de eerste verklaring voor deze Fraunhoferlijnen.
.jpg)
.jpg)
,_onder_de_microscoop.jpg)
