Portaal:Steden/Uitgelicht stad BNL/25
Haarlem (ⓘ) is een stad en gemeente in Nederland en de hoofdstad van de provincie Noord-Holland. De stad ligt aan de rivier het Spaarne en in de regio Kennemerland.
Haarlem behoort tot de middelgrote steden in de Randstad. Tot de gemeente Haarlem behoren de stad Haarlem en het westelijke deel van het dorp Spaarndam. De gemeente telt 167.763 inwoners en is daarmee na Amsterdam de tweede stad van Noord-Holland en de dertiende gemeente van Nederland. De grootstedelijke agglomeratie Haarlem (Haarlem, Heemstede en Bloemendaal) telt omstreeks 200.000 inwoners en het stadsgewest Haarlem (Zuid-Kennemerland en IJmond) ruim 400.000 inwoners.
Haarlem wordt voor het eerst genoemd in een document uit de 10e eeuw. In 1245 kreeg het stadsrechten van Willem II van Holland. Aan het eind van de middeleeuwen was Haarlem een van de belangrijkste steden van Holland geworden. In de vroegmoderne tijd ontwikkelde de stad zich op industrieel gebied als textielstad en op cultureel gebied als schildersstad. De plaatsnaam Haarlem is waarschijnlijk een verbastering van Haarloheim. Het in het Nederlands verouderde heim hangt samen met heem, dat "woonplaats" betekent. De naam als geheel betekent waarschijnlijk "woonplaats gelegen op een hoge zandgrond (haar) in het bos (lo)". Of dit de precieze oorsprong van de naam is echter niet helemaal duidelijk. Dit komt doordat het woord haar destijds veel verschillende betekenissen had.