Portaal:Steden/Uitgelicht stad BNL/35
Leiden ⓘ) is een stad en gemeente in de Nederlandse provincie Zuid-Holland.
Met 130.181 inwoners is Leiden, naar inwoneraantal gemeten, na Rotterdam, Den Haag, Zoetermeer en Dordrecht de vijfde gemeente van Zuid-Holland. Maar het aan elkaar vast gebouwde stedelijk gebied, de directe agglomeratie Leiden met de randgemeenten Leiderdorp, Oegstgeest, Katwijk, Voorschoten en Zoeterwoude, telt ruim 254.000 inwoners. Daarmee is Leiden in Zuid-Holland na Rotterdam en Den Haag de grootste stedelijke agglomeratie en de zesde van Nederland. Het ruimere stadsgewest Leiden (Leidse agglomeratie en Bollenstreek) telt ca. 330.000 inwoners.
De Sleutelstad, zoals de bijnaam van de stad luidt, heeft de oudste universiteit van Nederland. Daarnaast is de stad bekend om de rijke geschiedenis en de oude binnenstad, met grachten, monumentale bouwwerken en hofjes.
Een populaire verklaring voor de naam Leiden is dat deze is afgeleid van de Romeinse nederzetting Lugdunum Batavorum. In werkelijkheid lag die nederzetting niet ter hoogte van Leiden, maar bij Katwijk. Een andere verklaring is dat de naam zou teruggaan op een waternaam: lagiþon, dat samenhangt met een Germaanse stam lag-, dat op water duidt. Ten slotte is er ook nog de theorie dat de naam is afgeleid van het riviertje de 'Leyte', dat afwaterde in de Rijn (waar nu de Oude Rijn en Nieuwe Rijn samenkomen). Een gebruikelijke bijnaam voor de stad is "de Sleutelstad", wat verwijst naar de twee sleutels in het stadswapen.