RC-kring
Een RC-kring of RC-schakeling is een elektronische schakeling bestaande uit een of meer weerstanden en een of meer condensatoren. RC-kringen vinden toepassing in onder andere filters en RC-oscillatoren.
Serieschakeling
bewerkenIn nevenstaand schema is een eenvoudige RC-kring gegeven met de weerstand in serie geschakeld met de condensator . De schakeling werkt als een spanningsdeler van de ingangsspanning:
- .
De stroom door de weerstand is ook de stroom door de condensator. Bij een sinusvormige ingangsspanning, in complexe wisselstroomrekening:
is de spanning over de condensator
- met
Daarin is
de impedantie van de condensator en
Beschouwt men de spanning over de condensator als uitgangsspanning, dan verzwakt de RC-kring met de factor . Met toenemende frequentie neemt de verzwakking toe: het netwerk gedraagt zich als een laagdoorlaatfilter.
Omgekeerd werkt het netwerk als een hoogdoorlaatfilter als spanning over de weerstand als uitgangsspanning wordt beschouwd. De verzwakking is:
Parallelschakeling
bewerkenIn nevenstaand schema is een eenvoudige RC-kring gegeven met de weerstand parallel geschakeld aan de condensator . De stroom in de schakeling verdeelt zich in de stroom door de weerstand en de stroom door de condensator. De spanning over de weerstand is ook de spanning over de condensator. Bij een sinusvormige ingangsstroom, in complexe wisselstroomrekening:
met
is de stroom door de weerstand
Daarin is
de impedantie van de condensator en
De stroom door de weerstand is een deel ter grootte van de totale stroom. Met toenemende frequentie neemt dit deel af en het deel ter grootte door de condensator toe.
Frequentierespons
bewerkenIn serie gedraagt deze schakeling zich als een (passief) eerste-orde-laagdoorlaatfilter (met als uitgang beschouwd). Dat komt doordat de condensator zich gedraagt als een isolator voor gelijkspanning en moeilijk doorlaatbaar voor lage frequenties, en bijna als een "kortsluiting" voor hoge frequenties. De kantelfrequentie (–3dB) is gelijk aan:
- ,
immers, een verzwakking met 3dB wordt bereikt voor
dus voor
Oscillator
bewerkenIn sommige oscillatoren, bijvoorbeeld een 555-timerschakeling, een multivibrator of een RC-oscillator, is een RC-kring het frequentiebepalende element.
Zie ook
bewerkenReferenties
bewerken- Electrische Circuits deel A en B, door Dr. ir. F.L. Neerhoff, september 1990, Faculteit der Elektrotechniek, TU Delft
- Bundel behorende bij elektrische circuits, Deel A en B, door Ir. P. van der Kloet, Ir. N.H. Waning en Dr. ir. F.L. Neerhoff, 1987, Faculteit der Elektrotechniek, TU Delft