Rafael Kubelík

Rafael Kubelík
	Kubelík (l.), Amsterdam, 1950
Volledige naam	Jeroným Rafael Kubelík
Geboren	29 juni 1914
Overleden	11 augustus 1996
Land	Tsjechië/; Zwitserland
Nevenberoep	dirigent
Instrument	piano, viool
Leraren	Jindrich F. Feld, Otakar Sín, Pavel Dědecěk
Belangrijkste werken	3 symfonieën, A Symphonic Peripetia, Pro Memoria Patris, Stabat Mater, 5 opera's
	http://www.kubelik.org/
	(en) IMDb-profiel
	(en) Allmusic-profiel
	(en) Discogs-profiel;
	(en) MusicBrainz-profiel;
Portaal	Muziek

Jeroným Rafael Kubelík (Býchory bij Kolín, 29 juni 1914 – Kastanienbaum, Luzern, 11 augustus 1996) was een Tsjechische dirigent en componist, die in 1973 de Zwitserse nationaliteit verkreeg.

Levensloop

Kubelíks vader was de violist Jan Kubelík. Hij studeerde van 1928 tot 1934 aan het Praags Conservatorium, bij onder anderen Jindrich F. Feld viool, piano, Otakar Sín (1881-1943) compositie en Pavel Dědecěk orkestdirectie. Hij was van 1936 tot 1939 en van 1942 tot 1948 dirigent van het Tsjechisch Filharmonisch Orkest in Praag. In 1946 was hij oprichter van het Festival Praagse Lente. Daar dirigeerde hij de muziek van Gustav Mahler in 1947. Mahlers muziek speelde een belangrijke rol in de carrière van Kubelík: hij was een van de eerste dirigenten die een cyclus met al diens symfonieën - behalve de Tiende - heeft opgenomen.

Nadat de communistische partij aan de macht was gekomen in Tsjecho-Slowakije emigreerde hij. Eerst werkte hij in de Verenigde Staten. In 1950 werd hij dirigent van het Chicago Symphony Orchestra. Ook dirigeerde hij regelmatig het Concertgebouworkest in Amsterdam. Hij had van 1949 tot 1955 een vaste aanstelling en leidde in 1954 samen met chef-dirigent Eduard van Beinum de eerste Amerikaanse tournee van dit orkest.

Van 1955 tot 1958 was hij directeur van het Royal Opera House, Covent Garden en van 1961 tot 1979 was hij chef-dirigent van het Symfonieorkest van de Beierse Omroep. Eveneens was hij van 1972 tot 1974 muziekdirecteur van de Metropolitan Opera in New York.

In 1967 vertrok hij naar Zwitserland en kreeg daar in 1973 de burgerrechten. Pas nadat de communisten in Praag na de Fluwelen Revolutie niet meer aan de macht waren, kwam hij op uitnodiging van Václav Havel naar Tsjechië terug en dirigeerde in 1990 het concert ter opening van het festival Praagse Lente met een uitvoering van Má Vlast ('Mijn vaderland') van Bedřich Smetana.

In 1984 trok hij zich - op enkele uitzonderingen na - van het dirigeren terug, om zich te richten op het componeren.

Rafael Kubelík is op het kerkhof van Vyšehrad te Praag begraven.

Composities

Handtekening

Werken voor orkest

1932-1933 Fantasie, voor viool en orkest
1934 Symfonie no. 1
1939-1940 Concert no. 1, voor viool en orkest
1943 Concert, voor fluit en kamerorkest
1944 Concert, voor cello en orkest
1945 Symfonie no. 2 "Pejte písen novou", voor solisten, koor en orkest
1950 Concert, voor piano en orkest
1951 Concert no. 2, voor viool en orkest
1971 Symfonie no. 3
1981 Séquences
A Symphonic Peripetia, voor orgel en orkest
Four forms for Strings, voor strijkorkest

Missen, cantates en gewijde muziek

1941 Pro Memoria Patris, cantate
1955 Mis
1957 Mis
1963 Libera nos, een Requiem voor gemengd koor, spreekkoor, knapenkoor en orkest - première: 18 oktober 1963, Keulen, Funkhaus Wallrafplatz
1968 Stabat Mater, voor sopraan, gemengd koor en orkest - première: 20 september 1968, Keulen, Funkhaus Wallrafplatz
Orphikon, cantate voor gemengd koor en orkest - Inventies en tussenspelen voor kinderkoor, 4 hobo's en 4 trompetten
Requiem pro memoria uxoris - In memoriam Jan Kubelík, voor kinderkoor en orkest

Muziektheater

Opera's

Voltooid in	titel	aktes	première	libretto
1943-1944	Veronika	4 bedrijven	19 april 1947, Brno	Dalibor C. Faltis-Vačkář
1946	Císařovy nové šaty (De nieuwe kleren van de keizer)		niet uitgevoerd	Karel Koval naar Hans Christian Andersen
1946	Květinky malé Idy (De bloemetjes van de kleine Ida)		niet uitgevoerd	Karel Koval naar Hans Christian Andersen
1958	Tagensanbruch
1972	Cornelia Faroni, (in 1966 eerst als Tiziano gepubliceerd)		19 april 1972, Augsburg	Dalibor C. Faltis-Vačkář

Kamermuziek

1931-1932 Sonate, voor viool
1938 Strijkkwartet no. 1
1947 Strijkkwartet no. 2
1947 Strijkkwartet no. 3
1988 Trio concertante
1991 Strijkkwartet no. 6
Strijkkwartet no. 4
Strijkkwartet no. 5

Bibliografie

Annalen van de opera gezelschappen in Nederland 1886-1995, Amsterdam: Den Uitgave van Theater Instituut Nederland, 1996, 1276 p.
Enrico Stinchelli: I grandi direttori d'orchestra, Rome: Gremese Editore, 1987. 208 p., ISBN 978-8-876-05290-3
Stefan Jaeger: Das Atlantisbuch der Dirigenten, Zürich: Atlantis Musikbuch-Verlag, 1985. 416 p., ISBN 978-3-254-00106-1
Werner F. Kreim: Ein bekennerischer Humanist am Pult. Rafael Kubelik zum 60. Geburtstag, in: Mitteilungen der Hans-Pfitzner-Gesellschaft. N. F. H. 33 (1974), p. 22-24.

Externe link

(fr) Officiële internetpagina