Renald Rats
Hubertus Cornelis Adrianus Rats (Udenhout, 17 september 1900 – Maastricht, 17 april 1979) was een Nederlands beeldhouwer, schilder en tekenaar.[1] Hij kreeg als minderbroeder de kloosternaam Renaldus en werd bekend als pater Renald Rats O.F.M.
| Renald Rats | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Rats werkend aan de zevende statie (1947)
| ||||
| Persoonsgegevens | ||||
| Volledige naam | Hubertus Cornelis Adrianus Rats | |||
| Bijnaam | Renaldus Rats, Reinald Rats | |||
| Geboren | Udenhout, 17 september 1900 | |||
| Overleden | Maastricht, 17 april 1979 | |||
| Geboorteland | Nederland | |||
| Beroep(en) | beeldhouwer, schilder, tekenaar | |||
| RKD-profiel | ||||
| ||||
Leven en werk
bewerkenRats was een zoon van looier Hendrikus Gerardus Jacobus Rats en Henrica Antonia Catharina Muskens. Hij trad in 1920 in in het klooster en werd in 1927 in Weert tot priester gewijd.[2] Hij kreeg begin jaren 30 les aan de Rijksnormaalschool voor Teekenonderwijzers in Amsterdam. Hij woonde en werkte onder meer in Amsterdam (1931-1935), Rotterdam (1935-1940) en Delft (1941-1945). Rats gaf godsdienstlessen aan het St. Franciscus-college (katholieke hbs) in Rotterdam en in Delft.
Na de Tweede Wereldoorlog keerde hij terug naar Limburg. Hij woonde in klooster Watersley te Sittard (1945-1947) en vervolgens in een pastorie in Heerlen (1947-1950). In de Heerlense periode werkte hij in het Brunssums Kleiatelier en maakte Edmond Bellefroid hem wegwijs in de keramiek.[3] Vanaf 1950 woonde hij in Maastricht.[4]
Rats maakte onder meer een kerstgroep voor de Mozes en Aäronkerk in Amsterdam en een paasgroep voor de Maria van Jessekerk in Delft,[5][6] verder glas-in-loodramen, houtsneden, linosneden, boekillustraties, tabernakeldeuren, kruiswegstaties, reliëfs en oorlogsmonumenten. Hij was lid van de Algemene Katholieke Kunstenaarsvereniging en van 1951 tot 1964 redacteur van het Katholiek Bouwblad.[7]
In Maastricht had Rats een eigen atelier in het Derde Minderbroedersklooster. Hij was daarnaast leraar iconografie aan de Stadsacademie voor Toegepaste Kunsten. Renald Rats overleed in 1979 in het Ziekenhuis Sint Annadal, op 78-jarige leeftijd. Hij werd begraven in Sint Pieter.[8]
Werken (selectie)
bewerken
- 1929 – enkele glas-in-loodramen in de jongenskapel van de Sint-Antonius van Paduakerk (Heerlen), de andere ramen zijn van René Smeets en Henri Schoonbrood.
- 1931 – beeld van Sint Franciscus aan de Bernardinuskapel, Heerlen
- 1931 – boekuitgave De legende van Sint Christoffel (Maastricht, Leiter-Nypels) met 16 houtsneden, typografie door Charles Nypels
- 1932 – illustraties boek Mechteld de begijn van kapitein S. Linthorst.
- 1938 – illustraties voor het boek Uittocht van Jacques Benoit.
- 1939 – omslag en illustraties voor het boek Ter nagedachtenis aan mij van dr. Jozef Teulings en pater Lactantius Engelbregt.
- 1939 – keramisch crucifix, in de handel gebracht door de Fabriek van Brouwer's Aardewerk uit Leiderdorp[9]
- 1943 – schildering met twee engelenfiguren die uit de hemel neerdalen, Maria van Jessekerk, Delft
- 1945-1948 – kruiswegstaties voor de seminariekapel in Venray. Later verplaatst naar de Antonius van Paduakerk (Nazareth, Maastricht) (1977-2007) en de Sint-Guliëlmuskerk in Maastricht.[10]
- 1948 – oorlogsmonument (terracotta reliëf) aan de toren van de Sint-Lambertuskerk (Oirsbeek)
- 1949 – kerkhofkruis, Haanrade
- 1949 – Herdenkingsmonument 40-45, Grubbenvorst. In 1996 is het monument vervangen, waarbij het beeld van Rats is hergebruikt. Zijn leerling Appie Drielsma maakte de zuilen.[11]
- 1949 – reliëf 50-jarig bestaan van de maatschappij tot exploitatie der steenkolenmijnen Laura en Vereeniging, Eygelshoven
- ca. 1950 - tegeltableaus Het zonnelied, gymnasium, Venray. In 1979 overgebracht naar de Zonneliedkerk, Venray
- 1950 – oorlogsmonument bij de Sint-Petrus en Pauluskerk (Schaesberg)
- ca. 1951 - gebeeldhouwd antependium en kapitelen aan het sacramantsaltaar van de Sint-Medarduskerk (Wessem)
- 1952 – kapitelen voor de kolommen van de Sint-Medarduskerk in Wessem
- 1953 – betonreliëfs voor de Sint-Willibrorduskerk (Ammerzoden)
- 1953-1954 - ontwerp doopvont voor de Sint-Hubertuskerk (Blerick)
- 1954 – piëta voor Piëtakapel in Obbicht
- 1955 – medaillon met voorstelling van de doop van Christus voor de Heilige Michaëlkerk (De Bilt)
- 1964 – ontwerp voor bronzen deurgrepen met symbolen van de vier evangelisten voor de Sint-Norbertuskerk (Horst)
Afbeeldingen
bewerken-
St. Franciscus (1931), Bernardinuskapel Heerlen -
Oorlogsmonument (1950), Schaesberg -
Doop van Christus (1955), Heilige Michaëlkerk De Bilt -
Doopvont (1963), Antonius van Paduakerk Nazareth Maastricht -
Herdenkingsmonument 40-45 (1949/1996), Grubbenvorst
Externe link
bewerken- Pascal Nypels (met foto's van Elly Thomissen): Kunst in de Guliëlmuskerk: Kruiswegstaties van Reinald Rats ofm, video op YouTube over Rats' kruiswegstatie (1945-1948)
- ↑ Biografische gegevens bij het RKD-Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis
- ↑ "Twee artistieke Minderbroeders in het zilver : De paters Renald Rats en dr. Bonfilius Knipping O.F.M. 25 jaar priester", Nieuwe Schiedamse Courant, 26 maart 1952.
- ↑ Capriolus: Reinald Rats
- ↑ Pieter A. Scheen (1969) Lexicon Nederlandse Beeldende Kunstenaars 1750-1950. 's-Gravenhage: Kunsthandel Pieter A. Scheen N.V. Volume 2, p. 213.
- ↑ Jan Beerends (1947) "Bij de plastieken van Renald Rats o.f.m.", Roeping, jaargang 24 (1947), p. 633-638.
- ↑ De tiendelige paasgroep, die tussen 2014 en 2016 volledig is gerestaureerd, is gemaakt in 1946/1947 voor het 40-jarige priesterfeest van pastoor Dr. Germanus Vrijmoed van de Delftse kerk: Jasper van der Kooij, 'Restauratie Paasgroep', website Raad van kerken Delft, 20 februari 2014. Zie voor een afbeelding: Eddie van den Engel (met teksten van Noud Janssen), 'Unieke Paasgroep weer opgesteld', website rkdelft.nl.
- ↑ Otto S. Lankhorst en Door Timmermann, Bibliografie van Katholieke Nederlandse Periodieken. Deel 2 Cultuur en ontspanning, Valkhof Pers Nijmegen, 2008, p. 122.
- ↑ Het kerkhof van de Orde der Franciscaner Minderbroeders
- ↑ "Een nieuw crucifix. : Een ceramisch product naar ontwerp van pater Renald Rats O.F.M.", De Maasbode, 19 augustus 1939
- ↑ 'Guliëlmus', website Kerken in Limburg (Rats heet daar 'Reginald Rats').
- ↑ 'Hubertus Cornelis Adrianus Rats', artindex.nl.
