Reines de France et femmes illustres

De Reines de France et Femmes illustres (Nederlands: Koninginnen van Frankrijk en vermaarde vrouwen) is een serie van twintig beeldhouwwerken die sinds het midden van de 19e eeuw in de Jardin du Luxembourg in Parijs staan. De serie lijkt het vrouwelijke equivalent te zijn van de serie Hommes illustres (Nederlands: Vermaarde mannen) in het Palais du Louvre die rond dezelfde tijd werd opgezet.[1]

Karakteristieken

bewerken

De serie Reines de France et Femmes illustres bestaat uit twintig standbeelden die op het pad staan langs de bloemperken en de grote vijver voor het Palais du Luxembourg. Hoewel ieder standbeeld door een andere beeldhouwer is gemaakt, zijn ze wel alle twintig gemaakt volgens eenzelfde stramien: een 'portret ten voeten uit' van een vrouw uit de Franse geschiedenis gemaakt in wit marmer. Ieder standbeeld is tussen de 2,30 en 3,80 meter hoog en staat op een stenen sokkel met daarop de naam, de titel en de geboorte- en sterfdata.

Geschiedenis

bewerken

De Jardin du Luxembourg is in 1612 opgezet door Maria de' Médici, destijds regentes van Frankrijk. Sinds 1799 zit de Franse senaat in het Palais du Luxembourg. Aan het begin van de 19e eeuw werden diverse aanpassingen aan dat gebouw gedaan. Vanaf 1836 wordt de vergaderzaal vergroot waardoor de bloemperken zo'n dertig meter verplaatst moeten worden. De verweerde standbeelden die in de Jardin du Luxembourg stonden, werden vervangen door een serie beelden van vrouwen. Lodewijk Filips I, die van 1830 tot 1848 aan de macht was, maakte de keuze van welke vrouwen een standbeeld werd gemaakt. Het grootste deel van de beelden werd rond 1843 besteld; aan ieder beeld werd 12.000 Franse Franken besteed. En ieder beeld werd op de Parijse salon van 1847 of 1848 tentoongesteld voordat het werd onthuld.[2]

Het beeld van Jeanne d'Arc door François Rude was te fragiel om in de buitenlucht tentoongesteld te blijven en in 1872 werd het verplaatst naar het Louvre. De Franse Staat bestelde in 1874 voor 7.000 Franse Franken een vervangend standbeeld aan Ferdinand Taluet. Dit beeld van Margaretha van Anjou werd in 1877 geïnstalleerd en op de salon van 1895 gepresenteerd.

In 2014 wijdde Jean Echenoz een van zijn vertellingen – Vingt femmes dans le jardin du Luxembourg et dans le sens des aiguilles d’une montre aan de beelden in de Jardin du Luxembourg.[3]

Standbeelden

bewerken

Onderstaande lijst beschrijft de twintig beelden, beginnend in het noordoosten en vervolgens met de klok meegaand.

Persoon Beeldhouwer Datum Foto Naamplaat Coördinaten
Bathildis

(v. 630-680)
Regentes van Frankrijk

Victor Thérasse 1848     48° 50′ 51″ NB, 2° 20′ 17″ OL
Bertrada van Laon

(720-783)
Koningin van Frankrijk

Eugène Oudiné 1848     48° 50′ 50″ NB, 2° 20′ 17″ OL
Mathilde van Vlaanderen

(1031-1083)
Hertogin van Normandië

Jean-Jacques Elshoecht 1848     48° 50′ 50″ NB, 2° 20′ 18″ OL
Geneveva van Parijs

(423-512)
Beschermvrouwe van Parijs

Michel-Louis Victor Mercier 1845     48° 50′ 50″ NB, 2° 20′ 19″ OL
Maria I van Schotland

(1542-1587)
Koningin van Frankrijk

Jean-Jacques Feuchère 1846     48° 50′ 48″ NB, 2° 20′ 19″ OL
Johanna van Albret

(1528-1572)
Koningin van Navarra

Jean-Louis Brian 1848     48° 50′ 47″ NB, 2° 20′ 18″ OL
Clémence Isaure

Legendarische oprichtster van de Académie des Jeux floraux

Auguste Préault 1848     48° 50′ 47″ NB, 2° 20′ 17″ OL
Anne Marie Louise van Orléans

(1627-1693)
Hertogin van Montpensier

Camille Demesmay 1848     48° 50′ 46″ NB, 2° 20′ 16″ OL
Louise van Savoye

(1476-1531)
Regentes van Frankrijk

Auguste Clésinger 1851     48° 50′ 45″ NB, 2° 20′ 16″ OL
Jeanne d'Arc

(1412-1431)
Heldin
(verplaatst naar het Louvre in 1872)

François Rude 1852  
Margaretha van Anjou (met haar zoon Edward)

(1429-1482)
Koningin van Engeland
(als vervanging van Jeanne d'Arc)

Ferdinand Taluet 1877     48° 50′ 45″ NB, 2° 20′ 16″ OL
Laure de Noves

(1307-1348)

Auguste Ottin 1848     48° 50′ 45″ NB, 2° 20′ 11″ OL
Maria de' Médici

(1573-1642)
Koningin van Frankrijk

Louis-Denis Caillouette 1847     48° 50′ 46″ NB, 2° 20′ 11″ OL
Margaretha van Valois

(1492-1549)
Koningin van Navarra

Joseph-Stanislas Lescorné 1848     48° 50′ 46″ NB, 2° 20′ 11″ OL
Valentina van Milaan

(1370-1408)
Hertogin van Orléans

Victor Huguenin 1846     48° 50′ 47″ NB, 2° 20′ 11″ OL
Anna van Beaujeu

(1460-1522)
Regentes van Frankrijk

Jacques-Édouard Gatteaux 1847     48° 50′ 48″ NB, 2° 20′ 10″ OL
Blanca van Castilië

(1188-1252)
Koningin van Frankrijk

Auguste Dumont 1848     48° 50′ 48″ NB, 2° 20′ 9″ OL
Anna van Oostenrijk

(1601-1666)
Koningin van Frankrijk

Joseph Marius Ramus 1847     48° 50′ 50″ NB, 2° 20′ 9″ OL
Anna van Bretagne

(1477-1514)
Koningin van Frankrijk

Jean-Baptiste Joseph Debay 1846     48° 50′ 51″ NB, 2° 20′ 10″ OL
Margaretha van Provence

(1219-1295)
Koningin van Frankrijk

Honoré Husson 1847     48° 50′ 51″ NB, 2° 20′ 11″ OL
Clothilde

(480-545)
Koningin van Frankrijk

Jean-Baptiste-Jules Klagmann 1847     48° 50′ 52″ NB, 2° 20′ 11″ OL
  1. Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Reines de France et Femmes illustres op de Franstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
  2. «Les statues du Jardin du Luxembourg : Reines, saintes et dames illustres». Gearchiveerd op 15 maart 2015. Geraadpleegd op 7 juni 2016.
  3. Caprice de la reine de Jean EchenozPatrick Grainville Le Figaro 27 maart 2014.
Zie de categorie Reines de France et Femmes illustres van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.