Rolde

plaats en voormalige gemeente in Drenthe, Nederland

Rolde is een dorp in de gemeente Aa en Hunze in de provincie Drenthe (Nederland), gelegen op de Rolderrug. Het is oorspronkelijk een esdorp[2] en kent ook verschillende brinken. Het dorp ligt aan de N33 tussen Assen en Gieten.

Rolde
Plaats in Nederland Vlag van Nederland
Kerk van Rolde
Rolde (Drenthe)
Rolde
Situering
Provincie Vlag Drenthe Drenthe
Gemeente Vlag Aa en Hunze Aa en Hunze
Coördinaten 52° 59′ NB, 6° 39′ OL
Algemeen
Oppervlakte 3,33[1] km²
- land 3,33[1] km²
- water 0[1] km²
Inwoners
(2023-01-01)
3.710[1]
(1.114 inw./km²)
Woning­voorraad 1.866 woningen[1]
Overig
Postcode 9451
Netnummer 0592
Woonplaats­code 1177
Website www.rolde.com
Foto's
Molen van Rolde
Molen van Rolde
Portaal  Portaalicoon   Nederland

Rolde telde op 1 januari 2023 3.710 inwoners.

De naam Rolde is ontstaan uit Rotlo (1232), later Roetlo. De laatste vorm sleet onder metathesis af tot Roelte, en is later in Rolde veranderd. De betekenis kan zijn: roetlo = 'rood bos', vergelijk Grolloo ('groen bos'), maar mogelijk ook roetlo = 'gerooid bos'.[3]

Geschiedenis

bewerken

Het gebied Rolde-Balloo gold eertijds als een machtscentrum. Rolde was de hoofdplaats van Drenthe en het Rolderdingspel.[3] Tot ver in de zeventiende eeuw speelde Rolde een belangrijke bestuurlijke rol in de Landschap. Het was een van de twee zetels van het hoogste rechtscollege, de Etstoel. Deze Etstoel, de vergadering van etten voorgezeten door de drost, kwam drie keer per jaar bijeen, twee keer in Rolde en een keer in Anloo. Ieder van de zes dingspillen vaardigde vier etten af. In 1632 werd voor het laatst in Anloo vergaderd en in 1688 in Rolde, daarna werd er in Assen vergaderd.[4] Het wapen van de voormalige gemeente Rolde bestaat uit vier handen die een eedgebaar maken met daartussenin een zwaard en een kruis die de hoogste rechtmacht, de drost, verbeelden.

Rolde heeft een kerktoren die van ver te zien is, behorend bij de gotische Jacobuskerk. Het was een baken voor reizigers tussen de steden Groningen en Coevorden. De vele middeleeuwse karrensporen op het Balloërveld wijzen allemaal naar de toren van Rolde. De oorspronkelijke rechtspraak vond plaats rondom Rolde, zoals de Balloërkuil.

 
Rolde, het voormalige gemeentehuis

In Rolde liggen twee hunebedden (D17 en D18) op slechts 200 meter afstand van elkaar, en vlak bij de gotische kerk uit de 14e eeuw. Het dorp kent een paarden- en veemarkt. Rolde is een van de etappeplaatsen van het Pieterpad en ligt aan de bewegwijzerde fietsroute LF 14 Saksenroute.

Op 15 juni 1905 opende de spoorlijn van de NOLS van Stadskanaal naar Assen, waaraan ook Rolde een station kreeg. In 1947 werd de lijn voor personenvervoer gesloten. In 1972 is de spoorlijn afgebroken. Het stationsgebouw is echter blijven staan.

Tot 1998 was Rolde de hoofdplaats van de gelijknamige gemeente. Naast Rolde bestond de gemeente uit de dorpen Grolloo, Balloo, Schoonloo, Amen en de buurtschappen Ekehaar, Nijlande, Deurze, Geelbroek, Marwijksoord, Papenvoort, Nooitgedacht, Eleveld en Eldersloo.

In Rolde staat nabij een van de brinken een korenmolen uit 1873. Deze molen is op een verhoging gebouwd, maar is geen beltmolen.

De plaatselijke voetbalclub is Rolder Boys.

Geboren

bewerken

Overleden

bewerken

Zie ook

bewerken
bewerken