Sceptridium

Sceptridium
	Sceptridium dissectum, onvruchtbaar en vruchtbaar blad
Taxonomische indeling
Rijk:	Plantae (Planten)
Stam:	Embryophyta (Landplanten)
Clade:	Tracheophyta
Clade:	Euphyllophyta
Clade:	Monilophyta
Klasse:	Psilotopsida
Orde:	Ophioglossales
Familie:	Ophioglossaceae (Addertongfamilie)
Geslacht
	Sceptridium; Lyon (1905)
Portaal	Biologie

Sceptridium is een geslacht van varens uit de addertongfamilie (Ophioglossaceae), die ook weleens tot het geslacht Botrychium worden gerekend.

Naamgeving en etymologie

Synoniemen: Botrychium Sw. (1800) subgenus Sceptridium

De botanische naam Sceptridium is afgeleid van het Oudgriekse σκῆπτρον, skēptron (staf), naar de langgesteelde vruchtbare sporoforen.

Kenmerken

Sceptridium-soorten zijn kleine tot middelgrote terrestrische varens met vlezige wortels. Elke plant kan uit twee componenten bestaan, een gesteelde, onvruchtbare, bladvormige trofofoor en een vruchtbare sporofoor, met een gemeenschappelijk steel. In tegenstelling tot de Botrychium zijn er ook planten die enkel onvruchtbare bladen dragen.

De trofoforen zijn in tegenstelling tot die van Botrychium twee- of drievoudig gedeeld, en in tegenstelling tot die van Botrypus winterhard; de oude sporoforen verdwijnen pas in de volgende lente. De sporofoor is in tegenstelling tot die van Botrypus langgesteeld en eveneens twee- tot drievoudig gedeeld.

Taxonomie

Sceptridium wordt door sommige auteurs beschouwd als behorende tot het grotere geslacht Botrychium, ondanks de opvallende morfologische verschillen.

Onderzoek uit 2003 naar de nucleotidensequentie van het rbcL- en het trnL-F-gen^[1] heeft uitgewezen dat Sceptridium van alle 'botrychioide' geslachten het dichtst bij Botrychium staat.

Het geslacht telt bijna 35 soorten.

Soorten

Sceptridium alabamense (Maxon) Holub
Sceptridium atrovirens N.Sahashi
Sceptridium australe (R.Br.) Lyon
Sceptridium biforme Lyon
Sceptridium biternatum (Underw.) Lyon
Sceptridium californicum (Underw.) Lyon
Sceptridium coulteri (Underw.) Lyon
Sceptridium daucifolium (Wall. ex Hook. & Grev.) Lyon
Sceptridium decompositum (Mart. & Gal.) Lyon
Sceptridium dissectum (Sprengel) Lyon (1905)
Sceptridium formosanum(Tag.) Holub
Sceptridium japonicum (Prantl) Lyon
Sceptridium javanicum N.Sahashi
Sceptridium jenmanii (Underw.) Lyon
Sceptridium lunarioides (Michx.) Holub
Sceptridium matricariae (Schrank) Lyon
Sceptridium microphyllum N.Sahashi
Sceptridium minus (H.Hara) M.Kato (1995)
Sceptridium multifidum (S.G.Gmel.) Nishida ex Tagawa
Sceptridium negeri (Christ) Holub
Sceptridium nipponicum (Makino) Holub
Sceptridium obliquum (Muhlenberg ex Willdenow) Lyon (1905)
Sceptridium officinale (Ching) Ching & H.S.Kung
Sceptridium oneidense (Gilbert) Holub
Sceptridium pusillum Lyon
Sceptridium robustum (Rupr.) Lyon
Sceptridium rugulosum (W.H.Wagner) Skoda
Sceptridium schaffneri (Underw.) Lyon
Sceptridium silaifolium (C.Presl) Lyon
Sceptridium subbifoliatum (Brack.) Lyon
Sceptridium tenuifolium (Underwood) Lyon
Sceptridium ternatum (Thunb. ex Murray) Lyon
Sceptridium triangularifolium N.Sahashi
Sceptridium underwoodianum (Maxon) Lyon

Bronnen, noten en/of referenties

(en) Sceptridium op IPNI
(en) Sceptridium op GBIF^{[dode link]}
(en) Sceptridium op de NRCS Plants Database

↑ [dode link]^{[dode link]} W.D. Hauk, R.P. Clifford & M.W. Chase, 2003: "Phylogenetic studies of Ophioglossaceae: evidence from rbcL and trnL-F plastid DNA sequences and morphology." Molecular Phylogenetics and Evolution, 28(1): 131-141. (abstract) (en)

[1] [dode link]^{[dode link]} W.D. Hauk, R.P. Clifford & M.W. Chase, 2003: "Phylogenetic studies of Ophioglossaceae: evidence from rbcL and trnL-F plastid DNA sequences and morphology." Molecular Phylogenetics and Evolution, 28(1): 131-141. (abstract) (en)

[1]