Schoenenkwartier

museum in Noord-Brabant

Het Schoenenkwartier, tot 2019 het Nederlands Leder- en Schoenenmuseum, is een museum in de Noord-Brabantse stad Waalwijk. Het is sinds 28 juni 2022 gevestigd in een vleugel van het voormalige raadhuis van Waalwijk. De doelstelling is een Maaklab, Kenniscentrum en Museum te zijn.

Schoenenkwartier
Museum voor de Schoen- en Lederindustrie
Polygoonjournaal uit 1967. Expositie in het Nederlands Leder- en Schoenmuseum te Waalwijk, met o.a. een schoen uit 1650.
Locatie Waalwijk
Coördinaten 51° 41′ NB, 5° 3′ OL
Thema Schoen- en Lederindustrie
Opgericht 1954
Detailkaart
Schoenenkwartier (Noord-Brabant)
Schoenenkwartier
Officiële website
Portaal  Portaalicoon   Kunst & Cultuur

Geschiedenis

bewerken

De heer J.W. van Heesbeen was de grote animator en onder zijn voorzitterschap kwam een stichting tot stand. Het heeft tot de succesvolle SLEM (Schoenen, Leer En Mode) tentoonstelling geduurd tot men op 10 april 1953 de “Stichting Oudheidkundig Museum voor de Schoen- en Lederindustrie” oprichtte. A.H. Hendriks werd niet in de statuten genoemd, terwijl zijn privé collectie aanleiding had gegeven voor de oprichting van deze stichting. Antoon Hendriks (1905-1965) was leraar Schoenmaken aan de Middelbare Vakschool voor de Schoen- en Lederindustrie in Waalwijk (Mr. van Coothstraat) en een verwoed verzamelaar van voorwerpen die met schoenen en de schoenindustrie te maken hadden. Hij toonde een deel van zijn verzameling tijdens de SLEM expositie van 1953. Naar aanleiding daarvan kwam een aantal schoenfabrikanten de stichting van een museum te steunen. In 1954 opende het 'Oudheidkundig Museum voor de Schoen- en Lederindustrie'. Het eerste onderkomen (Kloosterwerf 6) bleek al snel niet te voldoen en in 1960 verhuisde het museum naar de voormalige woning van lederfabrikant Cor Witlox, Grotestraat 148. Ook dit gebouw bleek na verloop van tijd te klein. Daarom trok het museum in 1983 in het gebouw van de voormalige schoenfabriek 'Pinocchio'. De naam werd toen Nederlands Leder en Schoenen Museum. De collectie kon worden uitgebreid met onder meer enkele grote machines. In 2019 sloot het museum in afwachting van herhuisvesting in een te verbouwen zijvleugel van het oude raadhuis.

 
Verbouw zijvleugel oude raadhuis in 2021

Collectie

bewerken

In de collectie schoenen van uit verschillende culturen met de nadruk op schoenen uit Nederland en de geschiedenis van de schoenenindustrie in de Langstraat, waar Waalwijk het centrum van vormde. Ook met betrekking tot de vervaardiging van schoeisel, zowel op ambachtelijke als op industriële wijze, bevinden zich voorwerpen in de collectie. Aangezien de schoenindustrie omstreeks 1973 vrijwel geheel uit Nederland verdwenen is, wil het museum de herinnering aan deze bedrijfstak bewaren. Naast schoeisel werd leder ook voor andere toepassingen aangewend, en ook daarvan zijn tal van voorbeelden aanwezig: goudleer en paardentuig zijn daar voorbeelden van. Ook minder luxueuze toepassingen van leer, zoals drijfriemen, maken deel uit van de collectie. Er is ook een bibliotheek met betrekking tot leder, schoeisel en de industrie.

bewerken

Referenties

bewerken

Jan Rosendaal (1996), ‘Het Nederlands Leder- en Schoenenmuseum’, De Klopkei, Jaargang 20 (Speciale uitgave ‘Waalwijk bouwt aan cultuur’), pagina 117-123, ISSN 0922-1158

Wim Blok (2004), ‘Volleerd geëxposeerd – Geschiedenis van een gouden museum’, De Klopkei, Jaargang 28, Nummer 3, pagina 3-32

Waalwijkwiki.nl/wiki/Nederlands_Leder_&_Schoenenmuseum (De oorspronkelijke tekst van dit artikel is met toestemming van de auteurs Jan Rosendaal en Wim Blok overgenomen uit: ‘Het Nederlands Leder- en Schoenenmuseum’ , De Klopkei, (20e jaargang, speciale uitgave ‘Waalwijk bouwt aan cultuur’, 1996).

Echo van het Zuiden (1949-09-26), ‘Museum over Schoen en Leder’, Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden (1954-04-16), ‘Stichting Museum voor de Schoen- en Lederindustrie’, Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden (1954-08-02), ‘De opening van het Museum voor de Schoen- en Leerindustrie – Historisch moment op Historische plaats’, Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden (1960-10-07), ‘Mr. Dr. C. N. M. Kortmann opende nationaal schoen- en leder-museum te Waalwijk’, Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Echo van het Zuiden (1962-06-01) ‘Het is goed toeven in Waalwijks Schoenmuseum – Schoenmakershuisje wacht op realisering’, Streekarchief Langstraat Heusden Altena