Selenosteidae

familie uit de superfamilie Dinichthyloidea

De Selenosteidae[1] zijn een familie van uitgestorven kleine tot grote arthrodire placodermen uit het Laat-Devoon. Met uitzondering van de Chinese Phymosteus, leefden selenosteïden in ondiepe zeeën in wat nu oostelijk Noord-Amerika is (de Cleveland Shale), Oost-Europa (Heilig Kruisgebergte, Polen en de Kellwasserkalk-fauna van Bad Wildungen) en noordoost-Afrika (de Anti-Atlas, Marokko).

Selenosteidae
Status: Uitgestorven
Fossiel voorkomen: Laat-Devoon
Selenosteus brevis
Taxonomische indeling
Rijk:Animalia
Stam:Chordata
Klasse:Placodermi
Orde:Arthrodira
Onderorde:Brachythoraci
Familie
Selenosteidae
Dean, 1901
Selenosteidae op Wikispecies Wikispecies
Portaal  Portaalicoon   Biologie

Selenosteïden hebben, in dwarsdoorsnede, een rond lichaam, een stompe snuit en enorme oogkassen. De onderkaken waren slank. De inferognathalia waren meestal ofwel fijn getand of aangepast om te pletten, maar in Draconichthys hadden de inferognathalia lange tanden om prooien te grijpen. Het rostrum is erg klein.

Fylogenie

bewerken

De Selenosteidae behoren tot de clade Aspinothoracidi, die weer behoort tot de clade Pachyosteomorphi, een van de twee belangrijkste claden binnen de Eubrachythoraci. Gorgonichthys is nauw verwant aan de familie Selenosteidae en zou mogelijk in de familie kunnen worden opgenomen. Het onderstaande cladogram toont de plaatsing van de Selenosteidae binnen de Eubrachythoraci:

Eubrachythoraci 

Coccosteomorphi


 Pachyosteomorphi 

Rhachiosteus pterygiatus



Dunkleosteoidea 

Eastmanosteus calliaspis





Eastmanosteus pustulosus



Kiangyousteus yohii





Golshanichthys asiatica




Westralichthys uwagedensis





Dunkleosteus raveri



Dunkleosteus terrelli





Dunkleosteus amblyodoratus


 Heterostiidae 

Heterosteus ingens



Yinosteus major









Aspinothoracidi

Tapinosteus heintzi





Bullerichthys fascidens




Kendrickichthys cavernosus



Bruntonichthys multidens






Dinichthys herzeri




Hadrosteus rapax




Gorgonichthys clarki


 Selenosteidae 

Heintzichthys gouldii



Pachyosteus bulla



Gymnotrachelus hydei



Stenosteus angustopectus



Brachyosteus dietrichi




Melanosteus occitanus



Rhinosteus parvulus












Hieronder is een meer gedetailleerd cladogram van Selenosteidae, van Rücklin (2011):

Aspinothoracidi

Parabelosteus



Brachydeirus


Selenosteidae

Pachyosteus





Selenosteus




Stenosteus



Gymnotrachelus






Microsteus




Walterosteus




Draconichthys



Enseosteus




Melanosteus



Rhinosteus









Denison (1978) scheidde Selenosteidae in twee informele groepen, de Amerikaanse geslachten (d.w.z. die taxa van de Cleveland Shales uit het Laat-Famennien, zoals Selenosteus en Gymnotrachelus), en de Europese geslachten (dat wil zeggen die taxa van de Kellwasserkalk-facies uit het Laat-Frasnien van Duitsland, en later Marokko, zoals Rhinosteus en Microsteus). Denison merkt op dat de verschillen tussen de twee groepen, zoals hoe de Amerikaanse geslachten de neiging hebben om iets kleinere oogkassen te hebben, en iets langere wangen, erop kunnen wijzen dat de overeenkomsten tussen hen te wijten zijn aan parallelle evolutie.

Rücklin (2011), aan de andere kant, plaatst Pachyosteus als de meest basale selenosteïde en groepeert vervolgens de Amerikaanse geslachten (met Selenosteus gegroepeerd als het zustertaxon van Gymnotrachelus en Stenosteus) als de zustergroep van de resterende Europese/Kellwasserkalk-geslachten, plus Draconichthys.