Seymouriamorpha
De Seymouriamorpha[1] zijn een kleine maar wijdverbreide groep (orde) uitgestorven gewervelde dieren met ledematen (tetrapoden). Ze werden lange tijd als reptiliomorfen beschouwd, en de meeste paleontologen kunnen dit standpunt nog steeds aanvaarden, maar sommige analyses suggereren dat seymouriamorfen stam-tetrapoden zijn (niet nauwer verwant aan Amniota dan aan Lissamphibia). Veel seymouriamorfen waren landbewonend of semi-aquatisch. Er zijn echter in het water levende larven gevonden met uitwendige kieuwen en groeven van het zijlijnsysteem, waardoor het onbetwistbaar in hun ontogenie amfibieën zijn. De volwassenen waren landbewonend. Ze varieerden van wezens ter grootte van een hagedis (dertig centimeter) tot dieren ter grootte van een krokodil van honderdvijftig centimeter lang. Ze waren in bouw verder reptielachtig. Als seymouriamorfen reptiliomorfen zijn, waren ze de verre verwanten van de Amniota. Seymouriamorfen vormen drie hoofdgroepen, Kotlassiidae, Discosauriscidae en Seymouriidae, een groep die het bekendste geslacht Seymouria omvat. De laatste seymouriamorf stierf aan het einde van het Perm uit.
| Seymouriamorpha Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Vroeg- tot Laat-Perm | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
| Seymouria | |||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||
| |||||||||
| Orde | |||||||||
| Seymouriamorpha Watson, 1917 | |||||||||
| |||||||||
| Ariekanerpeton | |||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||
Seymouriamorpha op  Wikispecies
| |||||||||
| |||||||||
De groep werd in 1917 als een orde benoemd door David Meredith Seares Watson.[2] Die omvatte in eerste instantie alleen Seymouria en werd bij de reptielen ondergebracht omdat toen nog geen larven gevonden waren.
In 2004 werd een clade Seymouriamorpha gedefinieerd door Michel Laurin en Jozef Klembara als de groep omvattende Seymouria baylorensis Broili 1904 en alle soorten nauwer verwant aan Seymouria dan aan Homo sapiens Linnaeus 1758, Procolophon trigoniceps Owen 1876, Anthracosaurus russelli Huxley 1863, Eryops megacephalus Cope 1877, Gephyrostegus bohemicus Jaekel 1902, Solenodon janenschi Broili 1924 en Diadectes sideropelicus Cope 1878. De definitie sluit dus de Synapsida, Embolomeri, Temnospondyli, Gephyrostegidae en Diadectomorpha uit.
Verschillende onderscheidende kenmerken zijn onderkend. De achterrand van het parasfenoïde loopt naar binnen uit in een (soms gespleten) uitsteeksel. In de oorzone bevindt zich een buisvormige structuur gevormd door het prooticum en opsithoticum. De stijgbeugel raakt het quadratum niet en lijkt zijn functie verloren te hebben bij de ophanging van de kaak, wellicht doordat hij als oorbeentje begon te functioneren. Daarop duidt mede een lichte zwelling aan de proximale zijde van de stijgbeugel zodat het begin van een voetplaat ontstaat. De wervelbogen van de voorste ruggenwervels zijn gezwollen.
Taxonomie
bewerken- Reptiliomorpha
- Orde Seymouriamorpha
Cladogram gebaseerd op Ruta, Jeffery, & Coates (2003):
| Seymouriamorpha |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Cladogram gebaseerd op Klembara (2009) & Klembara (2010):
| Seymouriamorpha |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- ↑ Fossilworks: Seymouriamorpha. www.fossilworks.org. Geraadpleegd op 11-07-2022.
- ↑ Watson, D.M.S. 1917 "A sketch classification of the pre-Jurassic tetrapod vertebrates", Proceedings of the Zoological Society of London 1917: 167-186
- ↑ Olson, E. C. (1951). Fauna of upper Vale and Choza: 1-5. Fieldiana Geology 10 (11): 89–128. DOI: 10.5962/bhl.title.3264.
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Seymouriamorpha op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.