Singelstraat (Groningen)
De Singelstraat is een straat in de binnenstad van Groningen. De straat loopt vanaf de Turfstraat tot aan de Sint Jansstraat. De naam verwijst naar de Turfsingel waar de Singelstraat parallel aan loopt.[1] Ongeveer halverwege de Singelstraat vormt de Kleine Snor een verbinding met het Martinikerkhof.
| Singelstraat | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
Het voormalige archiefgebouw aan de Singelstraat.
| ||||
| Geografische informatie | ||||
| Locatie | Groningen | |||
| Stadsdeel | Centrum | |||
| Wijk | Binnenstad | |||
| Begin | Turfstraat | |||
| Eind | Sint Jansstraat | |||
| Lengte | ca. 150 m | |||
| Postcode | 9712 JL | |||
| Algemene informatie | ||||
| Aangelegd in | Middeleeuwen | |||
| Genoemd naar | Turfsingel | |||
| Naam sinds | 1874 | |||
| Bestrating | Klinker | |||
| Geen toegang | Vrachtverkeer | |||
| Opvallende gebouwen | Provinciehuis | |||
| ||||
Het deel van de Singelstraat tussen de Kleine Snor en de Sint Jansstraat werd in 1643 aangeduid als "Achter ’t Snortjen".[1] De Singelstraat stond vroeger ook bekend als "Achter de Muur". Meerdere straten in de binnenstad hadden deze naam die doelde op de ligging aan de binnenzijde van de stadsmuur.[2] Enkel de straat Achter de Muur heeft deze naam behouden. In panden aan onder meer de Noorderhaven, de Hoekstraat, de Hardewikerstraat en de Hofstraat zijn restanten van deze stadsmuur gevonden. Aan de Singelstraat zijn restanten gevonden van de Hindricxtoren, een waltoren in de stadsmuur.[3] Deze toren was oorspronkelijk halfrond, maar werd in 1436 vijfzijdig gesloten. De stadsmuur werd omstreeks 1260 aangelegd op een aarden wal van rond 1050. Deze aarden wal van zo'n vier meter hoog volgde het tracé van de Singelstraat en werd in 1605 definitief geslecht.[3][4]
In de 18e eeuw werd de Singelstraat aangeduid als "Swartnackengang", hetgeen verwijst naar de zwarte nekken van de dragers van de manden met turf. Naar het College van Gedeputeerden van Stad en Lande werd de straat ook wel "Achter het Collegie" genoemd. In 1874 werd de naam van Achter de Muur gewijzigd in Singelstraat.[1]
Aan de westkant van de Singelstraat staat het provinciehuis dat in 1602 in gebruik werd genomen. Langs de Singelstraat staat de statenzaal, voorheen de Sint Maartensschool uit omstreeks 1550.[5] Van deze Latijnse School werd aan de oostkant van de Singelstraat een beerput gevonden uit de eerste helft van de 16e eeuw.[6] Naast de statenzaal staat het voormalige archiefgebouw uit 1883. In 1922 werd het Rijksarchief verplaatst naar het belendende pand aan de Sint Jansstraat.[7] Hier stond eertijds het Toevluchtsoord voor verwaarloosde meisjes, sinds 1860 daar gevestigd.[8]
In 1993 werd begonnen met de bouw van een nieuw deel van het provinciehuis aan de oostkant van de Singelstraat. Dit deel bestaat uit een nieuw deel en een gerenoveerd pand uit 1965. Middels een luchtbrug over de Singelstraat zijn het oude en het nieuwe deel verbonden.[7] Op de noordelijke hoek van de Singelstraat met de Sint Jansstraat stond het Kinderziekenhuis, in 1891 door Willem Albert Scholten aan de stad geschonken.[9]
Aan het begin van de Singelstraat staat de Gardepoort, welke het Martinikerkhof verbindt met de Turfstraat. De poort werd in 1639 in een reeds bestaand pand gemaakt op verzoek van Hendrik Casimir I, toenmalig bewoner van het Prinsenhof. Op de hoek van de Singelstraat en de Turfstraat stond de Prinsenhofschool. Gedurende de bevrijding van Groningen bevond de redactie van de verzetskrant De Groninger oranjebode zich in de kelder van deze school.[10] Deze school maakte in de jaren 90 plaats voor een klein nieuwbouwproject.[11] Verder wordt de westzijde van de Singelstraat gekenmerkt door de achterzijden van een aantal panden aan het Martinikerkhof, waaronder de rijksmonumenten: Martinikerkhof 14, Martinikerkhof 19 en Martinikerkhof 21-22.
Zie ook
bewerken- ↑ a b c Houting, E. & Werff, E. van der (2013). Groningen Centrum – Singelstraat voorheen Swartnackengang. [online] Beschikbaar via: Focusgroningen.nl. [Geraadpleegd op 19 januari 2020].
- ↑ Bakker, K. (1984). Geïllustreerde straten- en gebouwengids van stad Groningen. Groningen: Uitgeverij 'Stabo/All-Round' B.V..
- ↑ a b Stutterheim, L. (2015). Achter de Muur. Langs de sporen van de middeleeuwse stadsmuur van Groningen. [online] Beschikbaar via: Stichtingbeeldbepalend.nl. [Geraadpleegd op 19 januari 2020].
- ↑ Tuin, B.P. & Wieringa, A.R. (2012). Afval wordt erfgoed -archeologische waarnemingentijdens het ingraven van afvalcontainersin de Sint Jansstraat, Groningen. [pdf] Groningen: Dienst Ruimtelijke Ordening en Economische Zaken van de Gemeente Groningenen/Groningen: Stichting Monument & Materiaal. Beschikbaar via: Archisarchief.cultureelerfgoed.nl. [Geraadpleegd op 19 januari 2020].
- ↑ Stenvert, R., Kolman, C., Olde Meierink, B., Broekhoven, S. & Alma, R. (1998). Monumenten in Nederland. Groningen. Zeist: Rijksdienst voor de Monumentenzorg/Zwolle: Waanders Uitgevers.
- ↑ Vrede, F. (2005). Archeobotanisch onderzoek van de beerput van de Latijnse School in Groningen (Gr.). Paleo-Aktueel, 14/15, pp.165-170.
- ↑ a b Provincie Groningen (2019). Het provinciehuis. [pdf] Groningen: Provincie Groningen. Beschikbaar via: Provinciegroningen.nl. [Geraadpleegd op 19 januari 2020].
- ↑ Schouten, M.J.B. & Tielhof, M. van (2011). Vereeniging tot het vestigen van een gesticht voor pleegzusters en een Toevluchtsoord voor verwaarloosden. [online] Beschikbaar via: Resources.huygens.knaw.nl. [Geraadpleegd op 19 januari 2020].
- ↑ Schouten, M.J.B. & Tielhof, M. van (2011). Vereeniging "Kinderziekenhuis W.A.Scholten". [online] Beschikbaar via: Resources.huygens.knaw.nl. [Geraadpleegd op 19 januari 2020].
- ↑ Stichting 4 Mei Herdenking Groningen (2020). De Groninger Oranjebode. [online] Beschikbaar via: 4meigroningen.nl.[dode link] [Geraadpleegd op 19 januari 2020].
- ↑ Groninger Internet Courant (2018). Ken uw stad: Wie herkent deze plek in Groningen? [online] Beschikbaar via: Gic.nl. [Geraadpleegd op 19 januari 2020].
