Slachterij-Schijnpoort

Slachterij-Schijnpoort is een deel van de wijk Dam in de Belgische stad Antwerpen.

Geschiedenis

In 1838 werd de brouwerij annex mouterij Ceulemanshof opgericht. Later kwamen op deze gronden, langs de huidige Ceulemansstraat, kleine volkstuintjes, het werk van de moestuin.

In 1877 werd het Stedelijk Slachthuis, in de volksmond den abattoir, geopend. Het werd ontworpen door architect Pieter Dens. Aan de hoofdingang van het slachtcomplex stonden twee kolossale stieren uit witte steen, gemaakt door beeldhouwer Eugène de Plyn. Ze waren de enige standbeelden op Den Dam. Ze zijn vernietigd of verdwenen tijdens de Tweede Wereldoorlog. De week van de vetten os was een feest met gratis vlees. De vetste os werd verkozen en de volgende maandag... geslacht. Zijn bekroning was zijn doodsvonnis.

De Marbaixstraat werd genoemd naar hoofdingenieur-directeur van Bruggen en Wegen August De Marbaix, die in de jaren 1840-'43 de leiding had bij de aanleg van de Rijn- of havenspoorweg. De Marbaixstraat mag, als concept, uniek worden genoemd voor Antwerpen. Nagenoeg alle huizen in deze straat werden door architect De Weerdt ontworpen. Hij was een voorstander van de meer volkse variant van de art nouveau. De straat is in de loop der jaren goed bewaard gebleven, waardoor dit stukje Dam ook nu nog bijna authentiek is. De huizen vallen op door hun kleurige lijstgevels van bak- en natuursteen met art-nouveau-inslag of neo-Vlaamse renaissancetoets. Karakteristiek voor de straat is dat alle gevels wel een of ander decoratief element hebben of zich onderscheiden door een kleurig materiaalgebruik. Hierdoor krijgt deze straat als geheel een zeer evenwichtig en homogeen karakter. De straat bevat enkele art-nouveauwoonhuizen, woon- en winkelhuizen en het indrukwekkende Cafe de Marbaix, een art-nouveauhoekhuis. De 41 art-nouveauwoningen en de hele De Marbaixstraat werden door Monumentenzorg en de stad Antwerpen als beschermd monument of stadsgezicht bestempeld.

Slachthuissite

De huidige bestemming van de Slachthuissite, tussen het Lobroekdok en Park Spoor Noord is achterhaald wegens de definitieve sluiting van het slachthuis. De 7,5 hectare metende site lag er in 2012 grotendeels ongebruikt bij, met uitzondering van een aantal vleesverwerkende bedrijven aan de rand. Het is een bouwblok met grote volumes, een kwalitatieve herontwikkeling een impuls zijn voor de gehele Damwijk. De Slachthuissite dient ontsloten en herontwikkeld te worden. De hoofdbestemming zal wonen zijn, verweven met diensten, recreatie en bedrijvigheid.

De grote werken aan de Slachthuissite zijn in 2012 begonnen en hebben als einddatum 2040. In de planning werd het heraanleggen van wegen en fiets-en voetpaden voorzien. In 2017 is men ook begonnen met het Lobroekdok volledig te op te kuisen door het weghalen van giftig slib en scheepswrakken. De verbinding met het Albertkanaal wordt gesloten en het dok zal in de toekomst voor recreatie doeleinden gebruikt kunnen worden. Er komen teven een aantal nieuwe appartementsgebouwen bij op de site. Deze vernieuwingen, samen met de overkapping van de ring, zullen van de wijk "Den Dam" een aantrekkelijke buurt maken nabij het centrum van Antwerpen.

Bronnen, noten en/of referenties