Slag bij Wieringen

De Slag bij Wieringen was een zeeslag die plaatsvond tijdens de Hoekse en Kabeljauwse twisten op 8 september 1427. Enerzijds waren er de Hoeksgezinden onder leiding van Willem van Brederode en anderzijds was er een Bourgondische vloot.

Zeeslag bij Wieringen
Onderdeel van de Hoekse en Kabeljauwse twisten
Datum	8 september 1427
Locatie	Wieringer meer Zuiderzee
Resultaat	De hoeken verliezen de zeeslag
Strijdende partijen
Hoeken Kabeljauwen Bourgondië
Leiders en commandanten
Willem van Brederode Roeland van Uutkerke
Troepensterkte
150-200 opvarende onbekend
Verliezen
84 onthoofd in Hoorn onbekend

Oorlog tussen de Hoeken en Kabeljauwen tussen 1350 - 1490 Eerste stroming Slag bij Naarden · Kabeljauwse verbondsakte (1350) · Hoekse verbondsakte · Slag bij Veere (1351) · Slag bij Zwartewaal (1351) · Kastelen Veroveringstocht (1351-53) · Beleg van Medemblik (1351) · Beleg van Geertruidenberg (1351-1352) · Slag bij Soest (1356) · Beleg van Heusden (1358) · Beleg van Heemskerk (1358) · Beleg van Delft (1359) · Beleg van Kasteel Altena (1393) · Arkelse Oorlogen (1401-1412) Tweede stroming Beleg van IJsselstein (1416-17) · Beleg van Gorinchem (1417) · Beleg van Dordrecht (1418) · Inname van Rotterdam (1418) · Zoen van Woudrichem (1419) · Beleg van Leiden (1420) · Beleg van Geertruidenberg (1420) · Inname van Henegouwen (1424) · Beleg van Schoonhoven (1425) · Slag bij Alphen aan den Rijn (1425) · Slag bij Brouwershaven (1426) · Kennemer opstand (1426) · Beleg van Haarlem (1426) · Slag bij Hoorn (1426) · Beleg van Amersfoort (1427) · Slag bij Wieringen (1427) · Beleg van Zevenbergen (1427) · Beleg van Gouda (1428) · Zoen van Delft (1428) Derde stroming Utrechts Schisma (1423-1449) · Utrechtse Burgeroorlog (1456-1458)· Beleg van Deventer (1456) · Plundering van IJsselstein (1466) · Inname van Den Haag (1479) · Stichtse Oorlog (1481-1483) · Beleg van Leiden (1481) · Slag bij Scherpenzeel (1481) · Inname van Dordrecht (1481) · Slag bij Vreeswijk (1481) · Plundering van Naarden (1481) · Inname van Eemnes (1481) · Slag bij Westbroek (1481) · Inname van Vianen (1482) · Inname van Hoorn (1482) · Beleg van IJsselstein (1482) · 2e Slag bij Vreeswijk · Beleg van Rhenen (1483) · Beleg van Montfoort (1483) · Beleg van Utrecht (1483) Vierde stroming (Jonker Fransenoorlog) Inname van Rotterdam (1488) · Mislukte invallen van Schiedam (1488-90) · Bestorming van Schoonhoven (1488) · Inname van Woerden (1488) · inname van Geertruidenberg (1489) · Aanslag op Delft (1489) · Slag op de Lek (1489) · Aanslag op Gouda (1489) · Slag bij Overschie (1489) · Beleg van Rotterdam (1489) · Slag bij Moordrecht (1490) · Beleg van Montfoort (1490) · Slag bij Brouwershaven (1490)

Achtergrond

In het najaar van 1425 was Jacoba van Beieren ontsnapt uit Gent en naar Holland gevlucht, waar haar Hoekse volgelingen de vestigingsdriehoek van Schoonhoven-Gouda-Oudewater hadden opgericht. Jacoba's veldtocht ging gepaard met kleine successen als het behouden van Schoonhoven en de Slag bij Alphen waar het belangrijke rivieren knooppunt "de Gouwe" en "oude Rijn" werd gewaarborgd. De nederlagen als de Slag bij Brouwershaven waar Engelse versterking werd verwacht en het mislukte Beleg van Haarlem pakten negatief voor haar uit. Even leek Jacoba hulp te krijgen van Kennemerse boeren, maar die werden in 1426 verslagen bij Hoorn.

Jacoba leek nog op de steun van bisschop Rudolf van Diepholt te kunnen rekenen, maar deze werd ook geïntimideerd door Filips de Goede, die dreigde met een inval in het Sticht. Die vond daadwerkelijk plaats in het najaar van 1427 met de stad Amersfoort.

Verloop

Brederode werd aan het einde van het voorjaar van 1427 door Jacoba van Beieren eropuit gestuurd om vanuit het Noorden van Holland de steden weer Hoeksgezind te krijgen. Het was hem gelukt om de steden Monnickendam, Grootebroek en het eiland Texel onder Hoekse invloed te krijgen en hij voer daarna naar Wieringen uit. Echter waren de Kabeljauwsgezinde steden als Amsterdam, Hoorn en Enkhuizen onder waarschijnlijke aansturing van Roeland van Uutkerke, achter de Hoekse plannen gekomen en voerden met hun schepen bemand met poorters naar hen uit. De stedelingen wisten Van Brederode en zijn gevolg in te sluiten, waardoor ze geen kant op konden. Willem van Brederode kon twee dingen doen, verhongeren of de strijd aangaan. Hij besloot een gedeelte van zijn bemanning van boord te laten gaan en hoopte dat hij zich met het keren van het tij (eb en vloed) een weg naar open zee kon banen. Het weer was echter ongunstig en de twee vloten raakten in gevecht.

De slag eindigde in het nadeel van Willem van Brederode en zijn gevolg. Hij en 84 overlevenden werden naar Enkhuizen overgebracht en onthoofd; alleen Van Brederode ging vrijuit vanwege zijn adellijke komaf.

Referenties

Referenties

• Zeeslag bij Wieringen 1427, de Middeleeuwen.
• Jan Baptiste David, Vaderlandsche historie. deel 6 pagina 630-632. geraadpleegt 7 december 2024.
• Brandt en Centen. Historie van Enkhuisen. deel I, blz 21