De Slag bij Mons Lactarius, ook wel de Slag bij de Vesuvius genoemd, vond plaats in 553 nabij Mons Lactarius (de Monti Lattari) in Zuid-Italië. Het was de laatste slag tussen de troepen van de Oost-Romeinse keizer Justinianus I onder leiding van Narses en het Ostrogotische leger van Teia.
Nadat de voorganger van Teia, Totila, gesneuveld was in de Slag bij Taginae, hadden de Ostrogoten hun militaire superioriteit in Italië verloren. Narses veroverde Rome en belegerde Cumae. De Ostrogoten trachten zich te reorganiseren en kozen een nieuwe koning, Teia. Teia kwam de belegerde stad Cumae te hulp maar werd bij Mons Lactarius in een hinderlaag gelokt door Narses.
Na een strijd van twee dagen werd het Ostrogotische leger verslagen.
De Ostrogotische machtspositie in Italië was definitief gebroken. Teia sneuvelde. De Ostrogoten trokken zich terug naar de Alpen. Gedurende enige tijd hoorde Italië weer bij het Oost-Romeinse Rijk. Een poging van de Franken om het machtsvacuüm dat in Italië ontstond na de nederlaag in te vullen werd door Narses verijdeld.
- Ferdinand Lot, De Germaansche invasies. De versmelting van de Barbaarsche en Romeinsche wereld, Den Haag, 1939, pp. 164-165.
Romeinse oorlogen
Oorlogen van de Romeinse Republiek
· Romeins-Etruskische Oorlogen
· Romeins-Aequische Oorlogen
· Latijnse Oorlog
· Romeins-Hernicische Oorlogen
· Romeins-Volscische Oorlogen
· Samnitische oorlogen (Eerste, Tweede, Derde)
· Pyrrhische Oorlog
· Punische oorlogen (Eerste, Tweede, Derde)
· Illyrische Oorlogen (Eerste, Tweede, Derde)
· Macedonische Oorlogen (Eerste, Tweede, Derde, Vierde)
· Romeins-Seleucidische Oorlog
· Aetolische Oorlog
· Galatische Oorlog
· Romeinse Verovering van Hispania (Eerste Celtiberische Oorlog, Lusitanische Oorlog, Numantische Oorlog, Sertorische Oorlog, Cantabrische Oorlogen)
· Achaeïsche Oorlog
· Oorlog tegen Jugurtha
· Cimbrische Oorlog
· Servilische Oorlogen (Eerste, Tweede, Derde)
· Bondgenotenoorlog
· Sulla's Burgeroorlogen (Eerste, Tweede)
· Mithridatische oorlogen (Eerste, Tweede, Derde)
· Gallische Oorlog
· Romeinse expedities naar Britannia
· Burgeroorlog tussen Pompeius en Caesar
· Einde van de Republiek (Slag bij Mutina, Burgeroorlog tegen Brutus en Cassius, Siciliaanse Opstand, Perusiaanse Oorlog, Burgeroorlog tussen Antonius en Octavianus)
Oorlogen van het Romeinse Keizerrijk
· Germaanse Oorlogen (Teutoburgerwoud, Marcomannenoorlog, Alemannische Oorlogen, Gotische Oorlog, Visigotische Oorlogen)
· Romeinse verovering van Britannia
· Boudicca
· Armenische Oorlog
· Vierkeizerjaar
· Joodse Oorlog
· Romeins-Parthische Oorlog
· Romeins-Perzische oorlogen
· Burgeroorlogen van de derde eeuw
. Gotische oorlog (376-382)
. Gotische opstand van Alarik I
. Gildonische opstand
. Gotische oorlog (402-403)
. Pictische oorlog van Stilicho
. Oorlog van Heraclianus
. Oorlog van Radegaisus
. Rijnoversteek
. Romeinse Burgeroorlog 427-429
· Val van het West-Romeinse Rijk