Wikipedia

Slavische voornamen

Wikimedia-lijst

De Slavische voornamen worden afgeleid uit de Slavische talen en zijn het populairst in Slavische landen zoals Wit-Rusland, Bulgarije, Kroatië, Tsjechië, Polen, Rusland, Servië, Slowakije, Slovenië, Oekraïne.

Kaart van Slavische talen in Europa

De Slavische namen zijn of vreedzaam of krijgshaftig in karakter, hebben vaak een voorchristelijke of middeleeuwse oorsprong en, in tegenstelling tot namen van andere culturen, verwijzen niet rechtstreeks naar goden of wapens. Dit misschien omdat de namen van goden, evenals de bewapening, taboe waren. De enige uitzonderingen zijn de namen Mieczysław (miecz = zwaard) en een familie die van namen met het affix moeras of boh, God betekent (bijvoorbeeld, Bogdan); dit wordt uiteindelijk afgeleid uit een woord dat "betekent; rijk" en zijn gebruik in namen werd beïnvloed door het christendom.[1] Een kind werd ergens tussen 7 en 10 jaar oud een volwassenenstatus verleend en kreeg dan een nieuwe volwassenennaam tijdens het ritueel van “postrzyżyny”, het eerste kapsel.

De Slavische namen zijn gewoonlijk abstract en beschrijven iemands karakter, of spreken een wens uit voor een goede toekomst of er spreekt eerbied voor familieleden uit.

Geschiedenis van Slavische namen

bewerken

In pre-christelijke traditie zou een kind jonger dan 7-10 jaar oud een ”vervangnaam" dragen (bijvoorbeeld Niemój "niet mijn" , Nielub "niet-bemind"), waarvan het doel was om het duidelijke belang van een kind te verminderen en hem of haar te beschermen tegen de nieuwsgierigheid van kwaadwillenden. Deze praktijk kwam waarschijnlijk op dat ogenblik uit het bestaan van een hoog noodlottigheidstarief voort voor jonge kinderen.[2][3] De over het algemeen traditionele namen waren dominant totdat het christendom (de rooms-katholieke en de oosters-orthodoxe kerk) de dominante religie werd. Op het Concilie van Trente (1545-63) werd besloten dat elke katholiek een christelijke voornaam in plaats van een inheemse zou moeten hebben.

Namen in Polen

bewerken

Na het verbod op het gebruik van inheemse niet-christelijke namen, probeerde vooral de protestantse Poolse adel om traditionele namen, zoals Zbigniew en Jarosław te bewaren. De gewone mensen neigden ertoe om alleen namen van christelijke kalender te kiezen. Er waren slechts een paar heiligen met namen van Slavische oorsprong, zoals Kazimierz (Casimir de Heilige), Stanisław (Stanislaus van Krakau), Wacław (Wenceslaus de Heilige) en Władysław (Ladislaus I van Hongarije).[4] Namen die naar God verwezen (bijvoorbeeld Bogdan, Bogumił) werden ook toegestaan.

Namen in Rusland

bewerken

De oude Russische namen werden gebaseerd op om het even welk Russisch woord (als bijnaam). In de 13de eeuw, toen het aantal christelijke en niet-christelijke voornamen over gelijke werd, begon de populariteit van Oud-Russische namen te dalen, en zij progressief werden bijnamen of secundaire namen (bijnamen). Nochtans, duurde het gebruik van oude Russische namen in de 17de eeuw voort, en zelfs nobles bleef hen als " gebruiken; everyday" namen (hoewel het bijna bepaald is dat zij onder een Voornaam werden gedoopt).[5]

Namen vandaag

bewerken

Deze situatie duurde tot 19e en 20e eeuw, toen de traditionele namen, vooral van historische heersers en helden, populair werden tijdens de opleving van het nationalisme. In Polen bijvoorbeeld herleefden vele vergeten namen, zoals Bronisław, Bolesław, Dobiesław, Dobrosław, Jarosław, Mirosław, Przemysław, Radosław, Sławomir, Wiesław, Zdzisław, en Zbigniew; en nieuwe degenen leidden tot, zoals Lechosław en Wieńczysław.[1] vandaag, worden de traditionele Slavische namen goedgekeurd door de christelijke Kerk en bij een kind gegeven doopsel.

Voorbeelden van betekenis van Slavische namen

bewerken

De voornamen aan enig lexeem komen uit woorden van het dagelijkse leven of d' voort; bijvoeglijke naamwoorden, de voorbeelden:

Vrouwelijke voornamen

bewerken
  • Brana (beschermt)
  • Dobra (goed)
  • Duša (ziel)
  • Jagoda (aardbei)
  • Kalina (boom van lijsterbes)
  • Kveta, Cveta (bloem)
  • Luba, Ljuba (liefde, gehouden van)
  • Mila (liefde, gehouden van)
  • Miluša (vriendelijk)
  • Mira (vrede)
  • Nada (hoop)
  • Rada (gelukkig)
  • Slava (renommee, roem)
  • Snežana (vrouw van sneeuw)
  • Sveta (licht, sterke heilig of)
  • Vera (vertrouwen)
  • Vesela (gelukkig)
  • Vesna (bevoegdheid)
  • Zlata (goud)
  • Zora (dageraad)
  • Żywia, Živa (levend)

Mannelijke voornamen

bewerken
  • Borya (gevecht)
  • Darko (cadeau)
  • Dragan (zeer, gehouden van)
  • Dusan (ziel)
  • Gniewko (woede, woedend)
  • Goran (man van berg)
  • Lasota (man van bos)
  • Miłosz (liefde)
  • Mladen (jongeman)
  • Nayden (gevonden)
  • Nebojša (moedig)
  • Nemanja (zonder bezit)
  • Ognjen (het vuur)
  • Plamen (het vuur)
  • Radost (geluk)
  • Vlad (regel, leider)
  • Vuk (wolf)
  • Yasen (boom van as)
  • Zdravko (gezondheid)

Namen samengesteld uit twee lexemen (voorvoegsel en suffix), de voorbeelden

bewerken

Voorvoegsel of het suffix:

  • sław/slav - betekenis: roem. Voorbeelden: Jaroslav, Stanisław, Vladislav, Bolesław, Bogusław
  • mir/mier - betekenis: vrede, wereld, prestige. Voorbeelden: Casimir, Vladimir, Sławomir, Miroslav, Dragomir.
  • wład/vlad - betekenis: regel, leider. voorbeelden: Vladimir, Władysław, Vladan.
  • bog/boh - betekenis: God, rijk, lot, kans. Voorbeelden: Bogdan, Bogusław, Bożena, Bohumil, Bogomil.
  • woj/voj - betekenis: oorlog, oorlogen. Voorbeelden: Wojciech, Vojislav.
  • rad - betekenis: vreugde, aan de zorg. Voorbeelden: Radosław, Radomir, Radovan.
  • lub/ljub - betekenis: liefde, voordeel. Voorbeelden: Lubomir, Lubovl.
  • mił/mil - betekenis: liefde, voordeel. Voorbeelden: Milan, Milena, Milovan, Vlastimil.
  • dobro - betekenis: kwaliteit, goed. Voorbeelden: Dobrogost, Dobroslav, Dobrawa.
  • wence/vac/więce - betekenis: groter. Voorbeelden: Venceslas, Václav.
  • gniew/hnev - betekenis: woede, woedend. Voorbeelden: Zbigniew, Gniewomir.
  • bor - betekenis: gevecht, soldaat. Voorbeelden: Boris, Sambor, Borzysław.
  • drog/drag/droh - betekenis: zeer bemind. Voorbeelden: Predrag, Dragomir, Miłodrog.
  • bron/bran/barn - betekenis: beschermt, verdedigt. Voorbeelden: Bronisław, Barnim, Bronimir.
  • dom - betekenis: huis. Voorbeelden: Domasław, Domoľub, Domamir.
  • lud - betekenis: de mensen. Voorbeelden: Ludmila, Ludomir.
  • jar/yar - betekenis: lage toon, heftig. Voorbeelden: Jarosław, Jaropełk, Jarmila.

Bronnen

bewerken
  • A.Cieślikowa (red.), Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych t.1, Krakau 2000, ISBN 83-87623-23-7
  • A.Cieślikowa, Derywacja paradygmatyczna w staropolskiej antroponimii, Krakau 1991, ISBN 83-900261-7-1
  • A. Brückner Słownik etymologiczny języka polskiego, Warschau 1985
  • M. Malec, Imię w polskiej antroponimii i kulturze, Krakau 2001, ISBN 83-87623-27-X
  • M. Malec, Obraz rodziny w słowiańskich imionach złożonych, [w:] Rozprawy slawistyczne nr 16, * Słowiańskie composita antroponimiczne, Lublin 2000
bewerken
Overgenomen van "https://nl.wiki.x.io/w/index.php?title=Slavische_voornamen&oldid=59324811"