Wikipedia

Sofie Van de Velde

Belgisch galeriehoudster

Sofie Van de Velde (Antwerpen, 30 december 1971) is een Belgische galeriehoudster en kunsthandelaar.[1] Zelf verkiest ze de term "kunstondernemer".[2][3] In 2018 won ze op Art Basel de "Innovation and Creativity Award" voor de meest innovatieve galerie van Europa op basis van haar doorgedreven manier van samenwerken met diverse kunstenaars, galerieën en partners.[4] Van de Velde ijvert voor betaalbare kunst, transparantie van de kunsthandel en meer samenwerking binnen de kunstwereld.[5] Ze werd in Vlaanderen bij het grote publiek bekend als "dealer" in het programma "Stukken van mensen" op Play4.

Sofie Van de Velde
Plaats uw zelfgemaakte foto hier
Algemene informatie
Volledige naam Sofie Van de Velde
Geboren 30 december 1971
Antwerpen
Nationaliteit(en) Belgisch
Beroep(en) Galeriehoudster
Bekend van Stukken van Mensen (Play 4)
Familie
Vader Ronny Van de Velde
Moeder Jessy Van de Velde

Jeugd en opleiding

bewerken

Sofie Van de Velde is de oudste dochter van Ronny en Jessy Van de Velde.[6] Ronny Van de Velde (°1953) is een invloedrijke Antwerpse galeriehouder, kunsthandelaar, kunstexpert en curator.[7][8][9] In het gezin Van de Velde was kunst alom tegenwoordig.[8] Besprekingen met bekende kunstenaars zoals Fred Bervoets, Pierre Alechinsky, Christo, Nam June Paik, Jan Fabre en Panamarenko vonden in de huiskamer in aanwezigheid van de kinderen plaats.[8][6] Sofie Van de Velde was hierdoor vanaf haar prille jeugd vertrouwd met kunst en de kunstwereld.

Tijdens haar middelbare studies vertoonde Sofie Van de Velde een eerder rebels karakter, waardoor ze in het beroepsonderwijs terechtkwam.[7][10][11] In de laatste twee jaar van haar studies handel-etalage liep ze stage in de galerie van haar ouders.[6][11] Zij had echter problemen met het competitieve karakter binnen de kunstsector en zag haar toekomst niet in de kunsthandel, maar wel in de sociale sector.[12]

Op 18-jarige leeftijd ging ze zelfstandig wonen. Ze studeerde overdag aan de Karel de Grote Hogeschool in Antwerpen en zorgde met avondwerk voor haar bestaansmiddelen.[7] Ze behaalde in 1992 haar diploma van maatschappelijk assistente met een scriptie over generatiearmoede.[13]

Sociale sector en pedagoge

bewerken

In 1995 startte ze als maatschappelijk assistente bij het CLB (Centrum voor Leerlingenbegeleiding) van Antwerpen. Hiermee koos ze expliciet voor de sociale sector waarin ze ongeveer 17 jaar actief zou blijven. Haar passie voor kunst beperkte zich in deze periode tot de weekends met bezoeken aan musea en deelname aan grote kunstveilingen in opdracht van haar vader.[7][8]

Van de Velde specialiseerde zich in de begeleiding van jongeren die zware feiten hadden gepleegd en zich in een problematische opvoedingssituatie bevonden.[7] Ondertussen volgde ze een lerarenopleiding in het avondonderwijs. Gedurende haar verdere loopbaan in de sociale sector bleef ze pedagogische studies en werk combineren. In 2009, op 38-jarige leeftijd, behaalde ze een master in de onderwijswetenschappen aan de universiteit van Antwerpen.[12] Haar kwaliteiten werden door de stad Antwerpen erkend. Zij werd stedelijk spijbelambtenaar en adviseur voor het onderwijsbeleid. Daarnaast werd ze deeltijds docent aan de Karel de Grote Hogeschool.[7]

In 2010 kreeg ze van de stad Antwerpen het aanbod voor een topfunctie bij het stedelijk CLB. Ze ging niet in op dit aanbod omdat haar vader op dat moment zwaar ziek was geworden en haar vroeg om de leiding van zijn galerie over te nemen.[14]

Galeriehoudster

bewerken

Galerie Ronny Van de Velde

bewerken

Vanaf begin 2011 beheerde Sofie Van de Velde de Galerie Ronny Van de Velde van haar ouders en zette al haar activiteiten in de sociale sector stop.[7][8] Ronny Van de Velde genas onverwacht snel en kon de leiding van de galerie terug overnemen. Sofie had ondertussen de keuze gemaakt om definitief in de kunstwereld te blijven en niet naar de sociale sector terug te keren. Zij bleef nog enige tijd actief in de galerie van haar ouders, onder andere voor de opstart van een nieuwe galerie in Knokke.[15]

Verschil in benadering

bewerken

Tijdens deze samenwerking bleek dat vader en dochter voor een verschillende benadering van de taak van een galeriehouder kiezen. De introverte Ronny Van de Velde heeft een voorkeur voor overleden kunstenaars.[8] Hij is een zeer gepassioneerd kunstliefhebber die zich vooral specialiseert in het het onderzoek naar afgesloten oeuvres. Als kunsthandelaar richt hij zich op de secundaire kunstmarkt.[7][16][17]

De extraverte Sofie Van de Velde wil daarentegen met jonge beloftevolle kunstenaars werken en is overtuigd van de sociale verantwoordelijkheid van de galeriehouder om kunstenaars naar een hoger artistiek niveau te brengen en hen naar nationale en internationale bekendheid te begeleiden. De galerie is voor haar geen doel, maar een middel.[3] Het artistiek element primeert, winst maken komt op de tweede plaats. Als kunsthandelaar richt zij zich op de primaire kunstmarkt.[7][18][19]

Dit verschil in benadering leidde er toe dat Sofie Van de Velde in 2013 de galerie van haar vader verliet om een eigen galerie te starten. Ze bleven evenwel nauw samenwerken.[7][8]

Innovation and Creativity Award

bewerken

Consequent met haar visie, ontwikkelde Sofie Van de Velde bij de start van haar eerste galerie een bedrijfsmodeldat later ook in haar volgende galerieën werd overgenomen. Hiervoor won ze in 2018 als meest innovatieve galerie van Europa de "Innovation and Creativity Award" op Art Basel, één van de meest prestigieuze kunstbeurzen ter wereld.[4][7]

Van de kunstenaars die door haar galerie vertegenwoordigd worden verwacht Sofie Van de Velde dat ze vernieuwende elementen in de kunst zullen brengen en dat hun werken een relevante link naar de actualiteit bevatten.[8][12]

Ze werkt in onderling overleg met elke kunstenaar een strategie uit op basis van een gepersonaliseerd langdurig traject. De definitieve selectie van de kunstenaars is gebaseerd op hun bereidbereid om in een dergelijk traject mee te gaan.[12] De vertrouwensband wordt geformaliseerd in een schriftelijke overeenkomst die de kunstenaar zekerheid biedt en latere conflicten vermijdt.[18]

In dit traject krijgen de kunstenaars alle ruimte voor een langzame evolutie naar een hoger artistiek niveau. Door het commerciële aspect op zich te nemen en door niet mee te gaan in een exuberante prijszetting vermijdt Sofie Van de Velde de valkuil van snel opgebrande carrières onder druk van massale en snelle productie zowel uit winstbejag als uit noodzaak.[7][11][20]

Door coaching, empathie en deelname aan nationale en internationale kunstbeurzen en tentoonstellingen kunnen de kunstenaars voordeel halen uit haar nationale en internationale netwerken en samenwerkingsverbanden, geleidelijk faam verwerven en een stabiele carrière uitbouwen.[7][18][21][22]

Daarnaast toont en verhandelt ze ook werken van bekende Belgische en internationale kunstenaars zoals Marcel Broodthaers, Guillaume Bijl, Bruce Nauman en Francis Picabia en ook van hedendaagse kunstenaars die ze niet vertegenwoordigt. Ze organiseert op regelmatige basis tentoonstellingen in haar galerieën en op andere locaties[6][22]

Galerie Sofie Van de Velde Lange Leemstraat (Galerie G262)

bewerken

In april 2013 opende ze haar eigen galerie "G262" in haar woning in de Lange Leemstraat in Antwerpen. Deze galerie richtte zich tot opkomende kunstenaars. Daarnaast startte ze met de vertegenwoordiging van nalatenschappen van recent overleden kunstenaars.[8][15][23] Deze galerie werd in 2017 voor het publiek gesloten en geïntegreerd in het woongedeelte van het gezin.[3]

bewerken
 

In 2017 richtte ze met Jason Poirier dit Caulier in de Leon Stynenstraat in Antwerpen een dubbele galerie op. Het zijn twee galerieën op dezelfde locatie met een sterk samenwerkingsverband.[7] De "Sofie Van de Velde Gallery Nieuw Zuid" enerzijds en de" Plus One Gallery New South" anderzijds delen naast de locatie, infrastructuur en ontvangstbalie ook het personeel, communicatie en hun netwerken. Ze vertegenwoordigen elk hun eigen groep kunstenaars.[12] De "Gallery Sofie Van de Velde Nieuw Zuid" is gericht op jonge aankomende kunstenaars en gevestigde kunstenaars.[24]

bewerken
 

In 2020 startte ze met Jason Poirier dit Caulier op de Vlaamse Kaai in Antwerpen een tweede gelijkaardig samenwerkingsverband tussen de "Gallery Sofie Van de Velde Zuid" enerzijds en de "Gallery Plus One South" anderzijds. Aanvankelijk werd de ruimte alternerend door een van beide galerieën benut. In mei 2024 vestigde de Gallery Plus One zich in het aangrenzend gebouw, waardoor beide galerieën hun eigen tentoonstellingsruimte kregen.[25] De Gallery Sofie Van de Velde Zuid richt zich als promotiegalerie op korte en experimentele soloprojecten van Belgische en internationale kunstenaars.[24]

Samenwerking

bewerken

Sofie Van de Velde streeft naar samenwerkingsverbanden binnen de kunstwereld als alternatief voor de klassieke galerie waarin ze geen toekomst meer ziet.[8][12][18] Dit streven werd vermeld als een van de argumenten voor de toekenning van de prijs voor de "Innovation and Creativity Award" in 2018.[4][7]

Zij is voorzitster van BUP, de "Belgische Vereniging van Moderne en Hedendaagse Kunstgaleries". Van juni 2020 tot augustus 2023 was ze voorzitter van de FEAGA, de "Federation of European Art Galleries Associations", de federatie van alle Europese galerieën. Sinds september 2023 is ze ondervoorzitter van deze vereniging.[26] Ze was nauw betrokken bij het ontwikkelen van de in 2023 geïntroduceerde internationale gedragscode van de galeriehouder ("Gallery Fair Practice Code").[18][27][28]

Naast het samenwerkingsverband met de Gallery Plus One onderhoudt Sofie Van de Velde samenwerkingsverbanden met ongeveer 70 Belgische[29] en meer dan 40 wereldwijd verspreide galerieën, waaronder Victoria Miro (Verenigd Koninkrijk), Konrad Fisher (Duitsland) en Sean Kelly (Verenigde Staten).[8][30] Dit maakt wereldwijde promotie en uitwisseling van kunstenaars mogelijk.[8][18]

Ze zetelt in verschillende nationale en internationale commissies en overlegorganen.[8]

Van De Velde streeft naar een betere en projectmatige samenwerking tussen stad en kunstenaars met het doel om meer kunst in de openbare ruimte te integreren. Zo kon de kunstenares Germaine Kruip in 2021 een kunstwerk op de koepel van het stadhuis van Antwerpen realiseren.[31][32]

Wunderwall

bewerken

Sofie Van de Velde ijvert voor betaalbare kunst en een laagdrempelige toegankelijkheid van de kunst. Zij hekelt het hautaine en elitaire karakter dat de kunstwereld kenmerkt.[5]

In de gemeenschappelijke inkomhal van de dubbele galerie op Nieuw Zuid bevindt zich een "Wunderwall". Op deze muur hangen werken van beginnende kunstenaars die nog niet aan een galerie verbonden zijn en hun werk op de voorgrond willen brengen.[22] Verzamelaars die op zoek zijn naar nieuw talent kunnen hier terecht aan betaalbare prijzen. De Wunderwall kenmerkt zich door een snelle rotatie.[5][33]

In dezelfde optiek startte ze samen met Jason Poirier dit Caulier de online website "The Wunderwall" waar werken van beginnende en aankomende kunstenaars verkocht wordt voor prijzen van minder dan 1500 euro. Hiermee wil ze de kunst niet alleen toegankelijker maken, maar tevens een alternatief verkoopkanaal ter beschikking stellen aan aankomende kunstenaars, waardoor de druk om uit financiële noodzaak op korte termijn te moeten presteren afneemt.[7]

Media

bewerken

Sofie Van de Velde is sinds 2019 bekend als een van de vaste kunsthandelaars ("dealers") in het programma "Stukken van mensen" op Play 4.[34] Met haar deelname wil ze bijdragen om de kunst transparanter en toegankelijker te maken.[7][11] In 2024 was ze een van de kunsthandelaars die gevolgd werden in de spin-off "Stukken van dealers".[35]

In november 2023 was zij de centrale gast in "Alleen Elvis blijft bestaan", een VRT CANVAS-programma waarin presentator Thomas Vanderveken gedurende 90 minuten een gesprek met een bekende persoon voert rond 9 beeldfragmenten.[36]

Als bekende Vlaming trad zij in 2021 op als jurylid in het eindejaarsprogramma "Vrede op Aarde" van Sven De Leijer op VRT 1. Ze was in 2022 te gast in "De Tafel van Gert" en in 2023 in "Winteruur" en "Zingen is Goud".[37][38]

Daarnaast komt ze regelmatig aan bod op de nationale radio, zoals in "Touché" en "Culture Club" op Radio Eén, en is ze een veelgevraagde gast voor interviews in Vlaamse kranten en tijdschriften.[37][39]

Auteur

bewerken

In 2021 verscheen haar boek "Expeditie kunst" over de vooroordelen en misvattingen over kunst, met praktische tips voor het starten van een kunstverzameling.[40]

Privé

bewerken

Sofie Van de Velde woont in Antwerpen in een herenhuis in eclectische stijl uit 1904. Hier had ze tot 2017 ook haar eerste galerie.[5][41] Zij is sinds 2009 de partner van Steve Brouwers, creatief ondernemer en regisseur en heeft twee kinderen.[1][7] Zij heeft een zuster. Haar broer Wouter Van de Velde, mede-galeriehouder van de Galerie Ronny Van de Velde in Knokke-Heist, overleed plots in juni 2022. Ten gevolge van dit overlijden werd deze galerie stopgezet.[2][42][43] [44][45]

Kunstenaars verbonden aan de galerie

bewerken
Amber Andrews Kees Goudzwaard Roger Raveel (nalatenschap)
Christopher Colm Morrin Karin Hanssen Klaas Rommelaere
Felix De Clercq Pieter Jennes Sara Sizer
Folkert de Jong Guy Mees (nalatenschap) John Stezaker
Willy De Sauter Bernd Lohaus Jesse Tomballe
Sarah De Vos Natasja Mabesoone Charline Tyberghein
Ilse D'Hollander (nalatenschap) Ives Maes Hannelore Van Dijck
Stef Driesen Max Pinckers Dirk Van Saene
Catharina Dhaen Charlotte Posenenske (nalatenschap) Shirley Villavicencio Pizango
Bendt Eyckermans Eline Rausenberger Leon Vranken
Gommaar Gilliams Perry Roberts

Referenties

bewerken
  1. ↑ a b Van Driessche, Sylvia (17 januari 2022). Galeriste Sofie Van de Velde: “Ooit hielp ik Leonardo DiCaprio kiezen tussen een Basquiat of een Picasso”. Nina (HLN) 2022
  2. ↑ a b Vantyghem, Peter, "Sofie Van de Velde werd geconfronteerd met plots verlies van broer en grootmoeder: “Je moet pijn laten zijn”", Gazet van Antwerpen, 19 juli 2022. Geraadpleegd op 30 september 2024.
  3. ↑ a b c Een investering in uw geluk: op kunstexpeditie met Sofie Van de Velde. KBC (17 september 2021). Geraadpleegd op 30 september 2024.
  4. ↑ a b c Belgische galerie Sofie Van de Velde wint prestigieuze prijs voor meest innovatieve Europese galerie. Club Paradis. Geraadpleegd op 30 september 2024.
  5. ↑ a b c d Hans-Maarten Post ,Geert Van de Velde, "Binnenkijken bij Sofie Van de Velde van ‘Stukken van Mensen’: “Ik word er gelukkig van om al mijn boeken dicht bij mij te hebben”", Het Nieuwsblad, 27 maart 2021. Geraadpleegd op 30 september 2024.
  6. ↑ a b c d Van Den Ende, Eliane, ""Als je valt, doe het dan zo elegant mogelijk"", De Standaard, 16 april 2014. Geraadpleegd op 30 september 2024.
  7. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r Ilegems, Danny (2021-04 (herwerkt 2023-11-25)). Sofie Van de Velde: ‘Ik was omringd door mensen die niet op de eerste rij stonden toen het geluk werd uitgedeeld. Met vallen en opstaan heb ik geleerd positief in het leven te staan’. Humo 2023
  8. ↑ a b c d e f g h i j k l m Ilegems, Danny, "‘Sofie is heel sociaal, ik helemaal niet. Ik werk liever met dode kunstenaars dan met levende’", De Morgen, 4 februari 2022. Geraadpleegd op 30 september 2024.
  9. ↑ Ronny en Jessy Van de Velde over 40 jaar handelen in kunst. Collect (1 mei 2019). Geraadpleegd op 30 september 2024.
  10. ↑ Hens, Tine (16 juli 2023). Word jij maar bloemist zeiden ze. Knack 2023
  11. ↑ a b c d Post, Hans-Maarten, "Sofie Van de Velde: “Ik heb vaak gedacht: het kan toch niet dat ik niks kan?”", Het Belang van Limburg, 7 maart 2022. Geraadpleegd op 30 september 2024.
  12. ↑ a b c d e f De Redactie, "Sofie Van de Velde, galeriehoudster en kunsthandelaar: leven tussen de kunst", De Zondag, 24 april 2022. Geraadpleegd op 30 september 2024.
  13. ↑ Claeys, Guinevere, "Galerist Sofie Van de Velde: “Als elke dag de laatste kan zijn, dan wil ik dat de essentie gezegd is”", De Standaard, 28 september 2024. Geraadpleegd op 30 september 2024.
  14. ↑ Jooris, Ann, "Sofie Van de Velde: ‘Op zulke momenten denk ik: gewoon incasseren. Ik besef dat ik klop ga krijgen, maar voel dan niets meer’", De Morgen, 20 februari 2022. Geraadpleegd op 30 oktober 2024.
  15. ↑ a b Theunynck, Peter (1 juni 2014). In ons huis liep ik als kind de grootste artiesten tegen het lijf. Gazet van Zurenborg 2014
  16. ↑ Van Gelderen, Oscar, De galerie van... Sofie Van de Velde. Gallery Viewer (3 september 2021). Geraadpleegd op 31 oktober 2024.
  17. ↑ "De primary market verwijst naar de eerste verkoop van een kunstwerk, meestal rechtstreeks van de kunstenaar of de galerie die het werk vertegenwoordigt aan een eerste koper. De secundaire markt betreft de latere verkoop van een kunstwerk nadat het al een keer op de primaire markt is verkocht. Dit kan gebeuren via veilingen, kunsthandelaren, verzamelaars of andere kanalen waarbij kunstwerken van de ene eigenaar naar de andere gaan na hun oorspronkelijke aankoop." (Bron: Daphne Dorgelo, "De investeringsmogelijkheden in opkomende Belgische kunstenaars", Forbes, 2024-02-05)
  18. ↑ a b c d e f Smedts, Sjouke (19 augustus 2018). Galeriehoudster Sofie Van de Velde: ‘De klassieke galerie heeft geen toekomst meer’. Trends 2018
  19. ↑ Eyckelberg, Eduard (28 januari 2024). Antwerpse kunstscene present op BRAFA. Brafa Art Fair (Bijlage bij De Standaard) 2024
  20. ↑ Ilegems, Danny, "‘Als je 25 bent, en je schilderijen kosten 40.000 euro, moet je mentaal verdomd sterk zijn om níét te verkrampen’", De Morgen, 18 april 2021. Geraadpleegd op 30 september 2024.
  21. ↑ Jenkins, Elspeth (9 juni 2021). Interview met galeriste Sofie Van de Velde: “De kunstsector is een mannenwereld, ik bleef er lang bewust uit weg”. Marie-Claire 2021
  22. ↑ a b c Maak kennis met Sofie Van de Velde, ondernemer in de kunst. Sofie Van de Velde Galerie-eigenaar. Stad Antwerpen. Geraadpleegd op 30 oktober 2024.
  23. ↑ Heirman, Frank, "Eerste galeries gaan open: “Nieuw Zuid wordt kunstwijk”", Gazet van Antwerpen, 8 mei 2017. Geraadpleegd op 30 september 2024.
  24. ↑ a b Gallery Sofie Van de Velde. Kunst aan Zet. Geraadpleegd op 30 september 2021.
  25. ↑ Heirman, Frank, "Zuid verwelkomt twee nieuwe galeries: Plus-One en Ibasho slaan hun vleugels uit", Het Nieuwsblad, 16 april 2024. Geraadpleegd op 19 oktober 2024.
  26. ↑ Broeckx, Eline (20 september 2023). De zomer van galeriste en kunsthandelaar Sofie Van de Velde. Sabato (bijlage bij De Tijd) 2023
  27. ↑ Kemps, Lene (3 augustus 2021). [.https://www.feeling.be/psycho-relatie/dubbelinterview-claire-tillekaerts-sofie-van-de-velde/ ClaireTillekaerts&SofieVandeVelde: "Het leven is een keuze, je kan ervoor kiezen om te bijten ondanks tegenslagen"]. Feeling 2021
  28. ↑ Dijksterhuis, Edo, "Galeriesector introduceert eigen gedragscode: ‘Bied een gezonde basis’", Het Parool, 29 maart 2023. Geraadpleegd op 31 oktober 2024.
  29. ↑ In het kader van BUP, de "Belgische Vereniging van Moderne en Hedendaagse Kunstgaleries waarvan ze voorzitter is.
  30. ↑ (en) "Visit our collaborating galleries abroad". Gallery Sofie Van de Velde (website). Geraadpleegd op 30 september 2024.
  31. ↑ Dit ambitieus project vraagt om een multidisciplinair expertenteam. Het stadhuis van Antwerpen. Stad Antwerpen. Geraadpleegd op 30 september 2024.
  32. ↑ (en) Vision. Gallery Sofie Van de Velde (website). Geraadpleegd op 30 september 2024.
  33. ↑ (en) De Wunderwall. Galerij Sofie Van de Velde - website van de galerie. Geraadpleegd op 30 september 2024.
  34. ↑ Helaers, Michel, "“Kunst is mooi. Kunst is leuk. Geniet ervan”", Wablieft, 6 juli 2022. Geraadpleegd op 29 september 2024.
  35. ↑ IV, "‘Stukken van mensen’-dealer Sofie Van de Velde over onverwacht verlies van haar broer: “Nog steeds een zware schok”", Het laatste Nieuws, 27 november 2024. Geraadpleegd op 30 november 2024.
  36. ↑ Meeus, Roland, "Dit waren de opvallendste momenten uit ‘Alleen Elvis Blijft Bestaan’ met Sofie Van de Velde", De Morgen, 25 november 2023. Geraadpleegd op 1 oktober 2024.
  37. ↑ a b Podcast-afleveringen. VRT MAX. Geraadpleegd op 31 oktober 2024.
  38. ↑ Galerijhouder Sofie Van de Velde over kunst. De tafel van Gert. Go Play (8 december 2022). Geraadpleegd op 31 oktober 2024.
  39. ↑ Hoe maakt kunstondernemer Sofie Van de Velde het?. Culture Club. Radio 1 (24 november 2023). Geraadpleegd op 31 oktober 2024.
  40. ↑ Van de Velde, Sofie (2021). Expeditie Kunst. Houtekiet. ISBN 9789089248503.
  41. ↑ Ensemble burgerhuizen in eclectische stijl. Onroerend Erfgoed - inventaris. Vlaamse Overheid. Geraadpleegd op 3 oktober 2024.
  42. ↑ "Ronny Van de Velde sluit galerie in Knokke", De Standaard, 11 juli 2022. Geraadpleegd op 30 november 2024.
  43. ↑ PlayMedia, "‘Stukken van mensen’-dealer Sofie Van de Velde over onverwacht verlies van haar broer: “Nog steeds een zware schok”", Het laatste Nieuws, 27 november 2024. Geraadpleegd op 30 november 2024.
  44. ↑ Vantyghem, Peter, "Sofie Van de Velde verloor haar broer: “Niets aan de hand, en toen voelde hij plots iets”", Het Belang van Limburg, 18 juli 2022. Geraadpleegd op 30 november 2024.
  45. ↑ De Smet, Tom (31 maart 2024). Carmen Willems (KMSKA) en galeriehoudster Sofie Van de Velde: onze overleden broers hebben ons samengebracht.. Knack 2024
Overgenomen van "https://nl.wiki.x.io/w/index.php?title=Sofie_Van_de_Velde&oldid=68491807"