Spoorlijn Stockholm - Göteborg

De spoorlijn Stockholm - Göteborg, ook wel Zweeds: Västra stambanan genoemd is een Zweedse spoorlijn die de twee grootste steden Stockholm en Göteborg met elkaar verbindt. Het traject loopt over Södertälje - Katrineholm - Hallsberg -Skövde - Falköping en Alingsås.

Västra stambanan Stockholm C - Göteborg C
Totale lengte	455,0 km
Spoorwijdte	normaalspoor 1435 mm
Aangelegd door	Statens Järnvägar
Geopend Stockholm C - Stockholms Södra: 17 juli 1871 Stockholms Södra - Södertälje: 1 december 1860 Södertälje - Järna: 1 juni 1861 Järna - Gnesta: 1 oktober 1861 Gnesta - Björnlunda: 15 mei 1862 Björnlunda - Sparreholm: 1 augustus 1862 Sparreholm - Hallsberg: 8 november 1862 Hallsberg - Töreboda: 1 augustus 1862 Töreboda - Falköping: 1 september 1859 Falköping - Vårgårda: 5 oktober 1858 Vårgårda - Jonsered: 16 december 1857 Jonsered - Göteborg C: 1 december 1856 Flemingsberg - Järna: 9 januari 1995
Huidige status	in gebruik
Geëlektrificeerd	1926
Aantal sporen Stockholm C - Stockholms Södra: 2 Stockholms Södra - Järna: 4 Järna - Göteborg C: 2
Baanvaksnelheid	160 / 200 km/u
Beveiliging of treinbeïnvloeding	Ebicab 700
Treindienst door	SJ Green Cargo
Traject
Legenda Mälarbanan van Örebro C Ostkustbanan van Uppsala C Metro T13, T14, T17, T18 & T19 T-Centralen Metro T10 & T11 0,0 Stockholm Centraal << Sammanbindningsbanan Norrström Gamla Stan Söderström Slussen Saltsjöbanan Metro T17, T18 & T19 Metro T13, & T14 2,0 Stockholms Södra aansluiting Saltsjöbanan buiten gebruik Årstabroarna Årstabroarna Årstaberg Tvärbanan, Tramlijn 22 Älvsjö goederenterrein Älvsjö van Liljeholmen alleen goederen Älvsjö Nynäsbanan naar Nynäshamn Stuvsta Huddinge 15,0 Flemingsberg Grödingebanan naar Järna Björnkulla B 385m Björnkulla D 239m Tullingeskogstunneln A 577m Tullingeskogstunneln B 146m Tullinge Tumba Lidatunneln 1.785m Nolingetunneln 47m Karlslundtunneln 1.296m Kyrktorpstunneln 118m Malmsjötunneln 895m Rönninge Östertälje Södertäljekanaal Södertälje centrum Södertälje hamn 36,0 Södertälje Syd Svealandsbanan naar Valskog Kvedestatunneln A 52m Kvedestatunneln B 377m Oxtunneln 185m Gliatunneln A 657m Grödingebanan van Flemingsberg Järna Nyköpingsbanan naar Åby Mölnbo grens Stockholms län - Södermanlands län 63,0 Gnesta Björnlunda Stjärnhov Sparreholm Skebokvarn lijn van Sala naar Oxelösund Flen 131,0 Katrineholm Södra stambanan naar Malmö C 152,0 Vingåker grens Södermanlands län - Örebro län Pålsboda lijn van Storvik 197,0 Hallsberg Hallsberg lijn naar Mjölby Östansjö Vretstorp Värmlandsbanan naar/van Charlottenberg en Oslo 227,0 Laxå Finnerödja grens Örebro län - Västra Götalands län Gårdsjö Kinnekullebanan naar Håkantorp Älgerås Götakanaal 272,0 Töreboda Moholm lijn naar Mariestad Tidan Tidan Väring Ösan lijn van Karlsborg buiten gebruik 311,0 Skövde lijn naar Skara lijn van Hjo opgebroken 327,0 Stenstorp lijn naar Lidköping opgebroken 341,0 Falköping Jönköpingsbanan naar Nässjö 355,0 Floby Fåglavik Älvsborgsbanan van Uddevalla Älvsborgsbanan naar Borås 375,0 Herrljunga 389,0 Vårgårda Säveån Lagmansholm Säveån Säveån 410,0 Alingsås Västra Bodarna Sävelången Norsesund Floda Stenkullen Säveån Lerum Aspedalen Aspen Säveån Jonseredtunneln 187m Jonsered Partille Säveån Sävenäs tram 4, 6, 7, 8, 9 & 11 tram 6 & 8 Vänerbanan van Kil Bohusbanan van Strömstad aansluiting Västkustbanan en Kust till kustbanan Västkustbanan Kust till kustbanan tram 1 Göteborg Norre 455,0 Göteborg C tram 1, 4, 7, 9 & 11

Geschiedenis

De Västra stambanan werd in de periode 1853/55 ontwikkeld als een rechte spoorlijn die via Falköping ten noorden van Vättermeer en niet via de grote steden Prairie, Örebro en Batangas tussen Stockholm C en Göteborg C zou gaan lopen. In Falköping was voorzien in een aansluiting van de Södra stambanan uit Malmö C. De bouw van de Västra stambanan begon in 1855 tussen Lövekulle en Alingsås. In Stockholm werd het station Stockholms Södra in stadsdeel Södermalm als tijdelijk eindpund gebouwd.

Opening

Het traject van de Västra stambanan werd in fases tussen Stockholms Södra en Göteborg C geopend tussen 1856 en 1862. In 1958 werd het tweede spoor over het hele traject geopend.

Het aansluitende traject tussen Stockholm C en Stockholms Södra werd als Sammanbindningsbanan op 17 juli 1871 geopend. Dit traject werd enkelsporig aangelegd en het tweede spoor werd in 1908 geopend.

In 1921 werd een nieuwe brug over het Södertälje kanaal aangelegd. Hierbij werd het station Södertelge öfre vervangen door het station Södertälje Södra.

Het nieuwe traject van de Grödingebanan tussen Flemingsberg en Järna werd op 9 januari 1995 officieel geopend.

Geschiedenis Sammanbindningsbanan

Het traject van de Sammanbindningsbanan loopt tussen Stockholm C en Stockholm Södra is sinds 1912 een onderdeel van de Västra stambanan. De Västra stambanan en de toekomstige Götalandsbanan lopen eveneens over dit traject.

Zie Sammanbindningsbanan voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Plannen Citybanan

In de jaren 90 werden er plannen ontwikkeld voor een Citybanan bestaande uit een tunnel met twee sporen. Het traject zal gebruikt worden door pendeltreinen. Deze oplossing biedt een veel hogere capaciteit. Het traject zou echter door historisch gevoelig gebied gaan lopen dat van nationaal belang is omdat in Riddarholmskyrkan veel van de Zweedse koningen begraven liggen.

De oplossing van Citybanan is als gevolg van sterk stijgende kosten in 2006 weer uitgesteld. Het plan gaat er nu van uit dat de bouw in 2008 van start kan gaan en tussen 2013 en 2016 worden opgeleverd.

Het toekomstige traject van de Citybanan gaat tussen Tomteboda over Stockholm C naar Stockholm Södra lopen en ligt parallel aan een deel van de huidige Västra stambanan.

Zie Citybanan Stockholm voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Geschiedenis Grödingebanan

Het traject van de Grödingebanan loopt tussen Flemingsberg en Järna is sinds 1994 een onderdeel van de Västra stambanan. De Västra stambanan en de toekomstige Götalandsbanan lopen eveneens over dit traject.

Zie Grödingebanan voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Plannen Götalandsbanan

Het toekomstige traject van de Götalandsbanan gaat tussen Göteborg C over Jönköping C en Linköping C en Södertälje naar Stockholm C lopen en maakt hierbij gebruik van een deel van de huidige Södra stambanan.

Zie Götalandsbanan voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Trajecten

Het traject tussen Stockholm en Göteborg C bekend als Västra stambanan liep in het verleden over verschillende trajecten.

• Huidige route en toekomstige vrachtvervoer route Västra stambanan:
  • Västra stambanan: spoorlijn tussen Stockholm C - Södertälje - Katrineholm - Falköping - Göteborg C

• Toekomstige route Västra stambanan:
  • Västra stambanan: spoorlijn tussen Stockholm C - Södertälje - Katrineholm - Falköping - Göteborg C
  • Nyköpingsbanan: spoorlijn tussen Södertälje – Norrköping
  • Östra stambanan: spoorlijn tussen Katrineholm - Norrköping - Mjöby - Nässjö
  • Göteborg - Borås Järnväg (GBJ): spoorlijn tussen Borås - Göteborg C

• Nieuw traject:
  • Götalandsbanan: spoorlijn tussen Södertälje - Linköping
  • Götalandsbanan: spoorlijn tussen Linköping - Jönköping - Göteborg C

• Medegebruik door Södra stambanan:
  • De langeafstand treinen naar Malmö en Kopenhagen, gebruiken de Västra stambanan tot Katerineholm.

Treindiensten

SJ

De Statens Järnvägar verzorgt het personenvervoer op dit traject met X 2000 treinen. De treindienst werd uitgevoerd met treinstellen van het type X 2.

• 60: Stockholm C - Katrineholm C - Skövde C - Göteborg C

De Statens Järnvägar verzorgt het personenvervoer op dit traject met Intercity en stop treinen.

• 60: Stockholm C - Katrineholm C - Skövde C - Göteborg C

De Statens Järnvägar verzorgt het personenvervoer op dit traject sinds juli 2008 de slaap treinen.

• 40: Luleå C - Boden C (K) - Umeå C - Örnsköldsvik C - Sundsvall C - Gävle C - Uppsala C - Stockholm C / Gävle C - Avesta Krylbo - Västerås C - Örebro C - Hallsberg - Skövde C - Herrljunga - Göteborg C

Storstockholms Lokaltrafik

De Storstockholms Lokaltrafik verzorgt in opdracht van de provincie Stockholms län het personenvervoer op dit traject met Pendeltåg stoptreinen. De treindienst wordt uitgevoerd met treinstellen van het type X 1, X 10 en inmiddels afgevoerde X 420. Vanaf 2005 werden een aantal van deze treinstellen vervangen door treinstellen van het type Coradia Nordic X 60.

• 108: Märsta - Stockholm C - Södertälje centrum
• 111: Bålsta - Stockholm C - Västerhaninge - Nynäshamn
• 115: Södertälje centrum - Gnesta

Op de viersporige trajecten worden de middensporen gebruikt voor de lokale diensten. Op stations waar alleen stoptreinen stoppen is er meestal alleen middenperron tussen de twee middelste sporen.

Veolia

De Veolia verzorgt tot december 2010 in opdracht van Västtrafik het personenvervoer op dit traject met Pendeltåg stoptreinen. De treindienst werd uitgevoerd met treinstellen van het type X 11 en X 12. Vanaf 2010 worden deze treinstellen vervangen door treinstellen van het type Coradia Nordic X 61.

• 131: Alingsås - Göteborg

De Veolia verzorgde tot juli 2008 het personenvervoer op dit traject met stop en slaap treinen.

• 40: Luleå C - Boden C (K) - Umeå C (K) - Vännäs - Ånge - Gävle C - Uppsala C - Stockholm C / Gävle C - Avesta Krylbo - Västerås C - Örebro C - Hallsberg - Skövde C - Herrljunga - Göteborg C

Opmerking:

(K) Trein maakt kop op dit station.

Aansluitingen

In de volgende plaatsen was of is er een aansluiting op de volgende spoorlijnen:

Stockholm

Stockholm Centraal

De hoofdingang van Stockholm Centraal aan de Vasagatan

Het station Stockholm C is gelegen in het stadsdeel Norrmalm.

• Mälarbanan, spoorlijn tussen Stockholm C via Västerås naar Örebro
• Ostkustbanan, spoorlijn tussen Stockholm C en Sundsvall C
  • Arlandabanan, spoorlijn tussen Stockholm over de Ostkustbanan naar Luchthaven Stockholm-Arlanda
• Citybanan toekomstige spoortunnel tussen Tomteboda en Stockholm Södra traject J35 en J36

• Stockholm - Västerås - Bergslagens Järnvägar (SWB) spoorlijn tussen Stockholm C en Enköping en verder
• Storstockholms Lokaltrafik traject J35 en J36
• T-Bana

Stockholm Södra

Vanaf het station Stockholm Södra in het stadsdeel Södermalm loopt een industrieelspoor naar Hammarbyhamnen en Stadsgården via Södersjukhuset.

Älvsjö

• Nynäsbanan, spoorlijn tussen Älvsjö en Nynäshamn

Flemingsberg

• Grödingebanan, spoorlijn tussen Flemingsberg en Järna
• Hier stoppen sommige lange afstandtreinen

Södertälje

• Grödingebanan het station Södertälje Syd gelegen aan de spoorlijn tussen Flemingsberg en Järna
• Norra Södermanlands Järnväg (NrSlJ) spoorlijn van Södertälje centrum naar Eskilstuna en naar Valskog
  • Svealandsbanan, spoorlijn van Södertälje centrum naar Eskilstuna en naar Valskog

Järna

• Grödingebanan, spoorlijn tussen Flemingsberg en Järna
• Nyköpingsbanan, spoorlijn van Järna naar Norrköping

Skebokvarn

• Mellersta Södermanlands Järnväg (MlSlJ) spoorlijn van Skebokvarn naar Stålboga

Flen

• Oxelösund - Flen - Västmanlands Järnväg (OFWJ) spoorlijn tussen Eskilstuna en Oxelösund

Katrineholm C

• Östra stambanan, spoorlijn tussen Katrineholm en Norrköping naar Nässjö

Pålsboda

• Pålsboda - Finspång Järnväg (PFJ) spoorlijn tussen Pålsboda en Finspång
• Järnvägslinjen Pålsboda - Finspång, spoorlijn tussen Örebro en Pålsboda
  • Norra Östergötlands Järnvägar (NÖJ) spoorlijn tussen Örebro en Finspång

Hallsberg

centraal station te Hallsberg

• Stambanan Krylbo - Mjölby, spoorlijn tussen Krylbo en Mjölby
• Hallsberg - Motala - Mjölby Järnväg (HMMJ) spoorlijn tussen Hallsberg en Motala naar Mjölby
  • Godsstråket genom Bergslagen, spoorlijn tussen Mjölby-Hallsberg-Örebro-Avesta Krylbo-Storvik

Laxå

• Värmlandsbanan, spoorlijn tussen Laxå en Charlottenberg naar de Noorse hoofdstad Oslo

Gårdsjö

• Västergötland - Göteborgs Järnvägar (VGJ) spoorlijn tussen Göteborg en Vara - Skara naar Gullspång / Gårdsjö

Moholm

• Mariestad - Moholms Järnväg (MMJ) spoorlijn tussen Mariestad en Moholm

Skövde

• Skövde - Axvalls Järnväg (SAJ) spoorlijn tussen Skövde en Axvall
• Statsbanan Skövde - Karlsborg, spoorlijn tussen Skövde en Karlsborg

Stenstorp

• Lidköping - Skara - Stenstorps Järnväg (LSSJ) spoorlijn tussen Lidköping en Skara naar Stenstorp
• Hjo - Stenstorps Järnväg (HSJ) spoorlijn tussen Stenstorp en Stenstorp en Svensbro naar Hjo en naar Tidaholm
  • Statsbanan Stenstorp - Karlsborg, spoorlijn tussen Stenstorp en Svensbro naar Hjo en naar Tidaholm

Falköping (Ranten)

• Halmstad - Nässjö Järnvägar (HNJ) spoorlijn tussen Halmstad en Falköping
• Södra stambanan, spoorlijn tussen Falköping C en Malmö C
• * Jörnkopingsbanan, spoorlijn tussen Falköping C en Nässjö
• Halmstad - Nässjö Järnvägar (HNJ) spoorlijn tussen Halmstad en Falköping
• Central järnvägen (VCJ) spoorlijn tussen Falköping C en Åsarp
• Spoorlijn Falköping C - Uddag, spoorlijn tussen Falköping C en Uddag
• Halmstad - Nässjö Järnvägar (HNJ) spoorlijn tussen Halmstad en Nässjö

Herrljunga

Ten oosten van het station in Herrljunga was een gelijkvloerse kruising in het traject van de Västra stambanan en de Älvsborgsbanan tussen Uddevalla en Borås met kopmaken in Herrljunga. Deze kruising was nodig om twee verschillende spoorbreedtes van elkaar gescheiden te houden. Het ging hierbij om de Uddevalla - Vänersborg - Herrljunga Järnväg (UWHJ) met een spoorbreedte van 1217 mm en de Statens Järnvägar (SJ) met een spoorbreedte van 1435 mm. Het traject van de Borås Järnväg (BJ) spoorlijn tussen Borås en Herrljunga met een spoorbreedte van 1217 mm sloot hierop aan.

• Uddevalla - Vänersborg - Herrljunga Järnväg (UWHJ) spoorlijn tussen Uddevalla - Vänersborg - Vara en Herrljunga
• Borås Järnväg (BJ) spoorlijn tussen Borås en Herrljunga
  • Borås - Herrljunga Järnväg (BHJ) spoorlijn tussen Borås en Herrljunga
  • Älvsborgsbanan spoorlijn tussen Uddevalla en Vänersborg naar Herrljunga en Borås

Göteborg

In Göteborg waren vier stations voor lokale en interlokale treinen.

Göteborg C

het oudste deel van Centraalstation Göteborg

• Bohusbanan, spoorlijn tussen Göteborg en Skee en aansluitend met de Strömstad - Skee Järnväg naar Strömstad
• Kust till kustbanan, spoorlijn tussen Göteborg en Kalmar / Karlskrona
• Västkustbanan, spoorlijn tussen Göteborg C en Lund C - (Malmö C)
• Vänernbanan, spoorlijn Göteborg en Kil
  • Dalslands Järnväg, spoorlijn tussen Sunnanå en Kornsjø met aansluiting op de Østfoldbanen naar Oslo
• Göteborgs Spårvägar AB stads en regio tram rond Göteborg

Göteborg BJ

Het Bergslagernas station in Göteborg bevond zich bij het Göteborg Centraal Station.

• Bergslagernas Järnväg (BJ) spoorlijn tussen Göteborg en Vänersborg en Falun
• Göteborg Hallands Järnväg (GHB) spoorlijn tussen Göteborg en Varberg 77 km
• Göteborg - Borås Järnväg (GBJ) spoorlijn tussen Göteborg en Borås

Göteborg VGJ

Het VGJ station in Göteborg bevond zich bij het Göteborg Centraal Station.

• Västergötland - Göteborgs Järnvägar (VGJ) spoorlijn tussen Göteborg en Vara - Skara naar Gullspång / Gårdsjö

Göteborg GSJ

Het GSJ station in Göteborg bevond zich aan het Karlsroplatsen.

• Göteborg - Särö Järnväg (GSJ) spoorlijn tussen Göteborg GSJ en Särö

Elektrische tractie

Het traject werd in fases geëlektrificeerd met een spanning van 15.000 volt 16 2/3 Hz wisselstroom.

• Katrineholm - Falköping (Ranten), 209 km: geopend op 15 maart 1926
• Södertälje Södra - Katrineholm, 98 km: geopend op 30 april 1926
• Falköping (Ranten) - Göteborg C, 114 km: geopend op 10 mei 1926
• Stockholm C - Södertälje Södra (Saltskog), 36 km: geopend op 15 mei 1926

Zie ook

• Lijst van Zweedse spoorwegmaatschappijen
• Lijst van Zweedse spoorlijnen

Externe links

• (en) SJ - Officiële site
• (sv) Banverket - Officiële site (Zweedse spoorwegbeheerder)

Bronnen, noten en/of referenties

• (sv) Historiskt om Svenska Järnvägar
• (sv) Jarnvag.net