Spoorlijn Zürich - Uetliberg

spoorlijn in Zwitserland

De spoorlijn Zürich – Uetliberg is een Zwitserse spoorlijn van de voormalige spoorwegonderneming Uetlibergbahn (UeB) tussen Zürich HB naar Uetliberg in kanton Zürich. De Uetlibergbahn is sinds 1973 onderdeel van de Sihltal Zürich Uetliberg Bahn (SZU).

Zürich - Uetliberg
Spoorlijn Zürich - Uetliberg op de kaart
Totale lengte9,13 km
Spoorwijdte(normaalspoor) 1435 mm
Aangelegd doorUetlibergbahn (UeB)
Geopend1875
Huidige statusin gebruik
Helling in stijgingspercentage7,9%
Geëlektrificeerd15.000 V 16 2/3 Hz ~
Aantal sporen1
Beveiliging of treinbeïnvloedingIntegra-Signum
Treindienst doorSZU
Traject
tKBHFa 1,2- Zürich HB (Spoor 1–2) 396 m ü. M.
tSTR Sihltunnel 1296 m
tBHF 0,2- Zürich Selnau 398 m ü. M.
tSTRexKBHFa 0,0 Zürich Selnau ex kopstation pp 414 m ü. M.
tSTReexSTR
BS2leBS2r
KRZt Linker Zürichseelinie (Ulmbergtunnel)
hSTRae Sihlbrücke Giesshübel (96 m)
ABZg+r van Zürich Wiedikon
pBHF 1,1 Zürich Giesshübel
niet door Uetlibergbahn bediend
ABZgl Sihltalbahn naar Sihlbrugg
HST 1,4 Zürich Binz 421 m ü. M.
PSL 1,9 Borrweg
wisselplaats
435 m ü. M.
HST 2,2 Friesenberg 446 m ü. M.
HST 2,6 Schweighof 459 m ü. M.
BHF 3,2 Triemli 485 m ü. M.
PSL 4,4 Berghof
wisselplaats
543 m ü. M.
BHF 5,8 Uitikon Waldegg 620 m ü. M.
HST 7,0 Ringlikon 682 m ü. M.
GIPl Uetliberg op 871 m ü. M.
KBHFe 9,1 Uetliberg station 813 m ü. M.

Geschiedenis

bewerken
 
Stoomtrein met tenderlocomotief "Albis", gebouwd in 1875 en buiten dienst gesteld in 1922

Het traject werd door de Uetlibergbahn (UeB) op 12 mei 1875 geopend. Kleine stoomlocomotieven van de firma Krauss-Maffei brachten tot 1922 de twee tot drie tweeassige rijtuigen naar het station Uetliberg bij het al lang verdwenen Hotel Uetliberg. In hetzelfde jaar werd over gegaan op elektrische tractie.

Het kopstation Zürich Selnau werd in 1990 vervangen door een ondergronds station dat langs de rivier Sihl doorloopt tot onder Zürich Hauptbahnhof.

Electrificatie

bewerken

De spoorlijn werd oorspronkelijk aangelegd met een bovenleiding met 1200 volt gelijkspanning. Omdat op het station Zürich Selnau een aansluiting bestond op de Sihltalbahn, welke met 15000 volt wisselspanning geëlektrificeerd was, hing de bovenleiding 1,3 meter van het midden van het spoor.

Met de verlening van de spoorlijn naar Zürich HB in 1990 ontstond een langer samenlooptraject, wat een gecompliceerde constructie met de verschillende bovenleidingsystemen benodigde. De complicaties die dit opleverde voor de infrastructuur beperkte de capaciteit van het traject, wat door een toename in het aantal reizigers en daarmee treinen tot problemen leidde.

In 2019 is dan ook begonnen met de werkzaamheden om de lijn opnieuw te elektrificeren, met een spanning van 15000 volt. Hiertoe zijn nieuwe treinen besteld. Tussen 25 april 2022 en 1 juli 2022 werd het traject tussen Triemli en Uetliberg tijdelijk gesloten voor de verbouwing, het aansluitende deel tussen Triemi en Binz volgde tussen 2 en 26 juli. Sinds 22 augustus 2022 rijden de treinen op de Uetlibergbahn alleen nog onder 15000 volt wisselspanning.

Treindiensten

bewerken

De treinen van de Sihltal Zürich Uetliberg Bahn (SZU) bedienen dit traject als S-Bahn Zürich:

Aansluitingen

bewerken

In de volgende plaatsen is of was er een aansluiting van de volgende spoorlijnen:

Zürich HB

bewerken

Zürich Hauptbahnhof (vaak afgekort als Zürich HB) is het grootste treinstation in Zürich.


SBB-Bahnhof (spoor 3-18, 21-24, 51-54)


SZU-Bahnhof (spoor 1-2)

  • Sihltalbahn (SZU), spoorlijn tussen Zürich HB en Sihlbrugg

Literatuur

bewerken
  • Eisenbahnatlas Schweiz. Schweers + Wall, Aachen 2004, ISBN 3-89494-122-7.
  • Hans Waldburger, Martin Gross: Die Uetlibergbahn – Die Bahn auf Zürichs Hausberg. Minirex, Luzern, 2008, ISBN 978-3-907014-24-0

Zie ook

bewerken
bewerken
  • SZU – Officiële site
Zie de categorie Uetlibergbahn van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.